Vraag
Door een drukke opleiding, waarbij veel op me af kwam, heb ik een soort van 'lijstjestik' ontwikkeld. Dit houd in dat ik gedachten opschrijf die voor mij heel belangrijk zijn. In feite gaat het nergens om. Ook heb ik vaak het gevoel dat ik nog iets moet doen, of dat ik iets vergeten ben. In de zomervakantie kreeg ik een heftige allergische reactie op een medicijn. Hierdoor ging mijn keel dichtzitten. Nu is mijn controledrang op verschillende manieren losgeslagen. Als blijkt dat iemand hetzelfde medicijn heeft geslikt, word ik helemaal panisch. Kan je van een stofdeeltje ook werkelijk iets krijgen? Ik was sinds die allergische reactie vaak mijn handen, verschoon mijn kleren en durf maar een beperkt aantal voedingsmiddelen te nuttigen. Ik word soms gek van mezelf. Ook ben ik nog steeds bang dat mij weer hetzelfde overkomt. Nu lijkt het controlegedoe steeds gekker te worden. Wat moet ik doen?
Antwoord
Beste ...,
In antwoord op jouw laatste vraag wat je moet doen, kan ik je echt aanmoedigen om op korte termijn professionele psychologische hulp te zoeken. Tevens kun je het boek "Wat dwang met je doet" van Kees Roest lezen, waarin je herkenning zult vinden, wat inzichten geeft en wat je wellicht verder kan helpen. Je schrijft duidelijk over het ontstaan van jouw gedrag wat oorspronkelijk een functie had, maar wat zich ontwikkeld heeft in een drang om controle te houden over allerlei zaken. Daarbij lees ik dat deze drang sterker wordt en zich steeds verder uitbreidt over verschillende zaken. Je lijkt zelf niet meer de "stuurman op je eigen schip te zijn", of de regie over je eigen gedrag te kunnen nemen en het is moeilijk om hier alleen goed uit te komen. Tevens geef je aan dat je heftige gevoelens van angst kan ervaren bij feiten die in verband staan met, of je herinneren aan een voor jou onplezierige gebeurtenis. Met behulp van een psychologische behandeling kun je gericht aan de slag met zowel jouw gevoelens rondom deze gebeurtenis als met het huidige ongewenste gedrag.
In het door jou beschreven oorspronkelijk gedrag om lijstjes te maken, lijk je te zoeken naar beheersbaarheid en overzicht, wat een reactie kan zijn wanneer je onder druk staat. De behoefte aan het houden van overzicht en controle verschilt van persoon tot persoon en houdt verband met een aantal karaktertrekken en je eigen levensgeschiedenis. Een centrale emotie hierbij is angst en door het houden van controle over zaken creëer je voor jezelf als het ware veiligheid, wat gerust kan stellen zodat je angst niet te groot wordt.
De allergische reactie na inname van medicatie is waarschijnlijk erg vervelend voor je geweest en ik kan snappen dat het dichtzitten van je keel angstige gevoelens oproept. In allerlei gedragingen die je daarna hebt ontwikkeld, lijk je zo zorgvuldig mogelijk een herhaling van deze gebeurtenis te vermijden. Dat je de heftige gevoelens van angst van destijds niet meer wilt ervaren is een volkomen voorstelbare reactie. Echter lijkt jouw inschatting van het risico dat deze reactie daadwerkelijk nogmaals plaats vindt, niet geheel realistisch te zijn. Het idee dat dit jou nogmaals overkomt roept veel angst op, wat je door jouw controlematige gedrag tracht te 'dempen'. Je hebt je gedragingen als het ware nodig om wat veiligheid te creëeren, zodat je het lukt om je staande te houden. Zo kun je begrijpen dat je zowel jouw gevoelens als jouw gedrag onderwerp zijn tijdens een psychologische behandeling.
Ik hoop dat je in je eigen omgeving enkele mensen hebt die je in vertrouwen durft te nemen. Naast professionele hulp kan het behulpzaam zijn om met een goede vriend/vriendin te spreken over deze zaken, die jou zo intens bezig houden.
Drs. N. J. den Breejen
Dit artikel is beantwoord door
drs. N.J. Borst-den Breejen
- Geboortedatum:26-05-1967
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Sleen
- Status:Actief
