Preek over thema bekering

Ds. D. van der Wal | Geen reacties | 26-09-2023| 15:43

Grote kans dat de vraag die ik ga stellen al in diverse vormen gesteld is. Toch geloof ik dat het nog steeds actueel is en een deskundige visie erop vanuit een wellicht andere invalshoek helpend kan zijn. Afgelopen zondag hadden we een speciale dienst in de kerk. De dominee preekte over het thema bekering. Dit vanuit de Bijbeltekst Markus 1: 14-15 waarbij hij al meldde dat Markus daar erg beknopt over is. Volgens de dominee is bekering te vergelijken met nieuw denken, positief denken, omdenken en het oude loslaten. Ds. W. Dekker zou het boek "Oproep tot omkeer" geschreven hebben.

Toch geloof ik dat deze benadering van het thema niet klopt. Ik geloof namelijk wel in bekering waarbij een mens opnieuw 'geestelijk' geboren wordt uit God. Dat je God persoonlijk leert kennen en hoort spreken in jouw leven. Nu heb ik in onze kerkapp al gereageerd met Johannes 3: 3 en 5 met de aanduiding dat wedergeboorte -ofwel bekering- wel degelijk bestaat. Opvallend in vers 10 van dat hoofdstuk is dat Jezus tegen Nicodemus zegt: "Bent u de leraar van Israël en weet u deze dingen niet?'' Dat geeft aan dat bekering ook in het Oude Testament er al was, al kan ik in dat grote boek zo 1 2 3 de juiste informatie niet vinden.

Hoe kan ik vanuit de Bijbel het begrip bekering het beste omschrijven? Graag zou ik ook teksten uit het Oude Testament daarover ontvangen. Let wel... het liefst geen eigen interpretaties (!!) maar wat er in de Bijbel over geschreven staat.

Hartelijk dank voor het stellen van deze belangrijke vraag. Voor we de diepte in duiken wil ik eerst een paar opmerkingen vooraf maken. Aan het einde van de vraag stelt u dat u het liefst “geen eigen interpretaties (!!) maar wat er in de Bijbel over geschreven staat” ontvangt. Hierbij wordt een schijnbare tegenstelling verondersteld waar ik toch even de vinger bij leg. Want zelfs als ik in dit antwoord alleen maar Bijbelverzen zou citeren zonder enige toelichting zit er toch iets van mijzelf bij. Ik kies immers welke verzen ik citeer en in welke volgorde ik dat doe. Ik snap natuurlijk wel uw punt, we moeten het van de Heere hebben en niet van dominees met hun (al dan niet) mooie gedachte-experimenten, maar laten we niet de illusie hebben dat ik hier zonder enige menselijke interpretatie een vraag kan beantwoorden. In elk antwoord zal iets van ‘mij’ zitten (en daarmee nooit volmaakt zijn). 

Daarnaast is het lastig om een preek die ik niet gehoord heb van een dominee die ik niet ken te analyseren dus ik ben daarin wat terughoudend. Maar uit wat er geschetst wordt lijkt het erop dat het in de preek ging over wat we wel de dagelijkse bekering noemen. Gods kinderen zullen hier in dit leven blijven vallen en struikelen in hun navolging van de Heere en zal keer op keer weer opnieuw zich moeten bekeren. In die zin dat hij/zij bezig is met inkeer (tot jezelf), afkeer (van de zonde) en terugkeer (tot God).

Daarnaast wordt er in de vraag gesproken over wedergeboorte/bekering, maar dan moeten we wel helder hebben dat we dan over andere zaken spreken dan hierboven beschreven. Je moet die twee (wedergeboorte en dagelijkse bekering) niet tegen over elkaar gaan zetten, maar er zit wel een verschil tussen. In tegenstelling tot die dagelijkse bekering is de wedergeboorte een eenmalige gebeurtenis waarin de dode zondaar, door het werk van de Heilige Geest, opnieuw geboren wordt tot een levend kind van God. Daarnaast is de wedergeboorte 'passief', de Heere moet het door Zijn Geest in ons doen, terwijl de dagelijkse bekering juist ook een actieve handeling van onze kant is. 

En over deze wedergeboorte gaat het gesprek tussen de Heere Jezus en Nicodemus. Op deze website zijn talloze antwoorden over 'Wedergeboorte' te vinden die het veel beter verwoorden dan ik dat kan. 

Aan het einde van de vraag wordt gevraagd naar hoe men het beste het begrip bekering kan omschrijven vanuit het Oude Testament, maar ik neem aan dat er dan gedoeld wordt op die eenmalige bekering/wedergeboorte waarover het in Johannes 3 gaat? 

Volgens de Heere Jezus in Johannes 3 is de wedergeboorte uit water en Geest. Dat doet denken aan de woorden van Ezechiël: “Ik zal rein water op u sprenkelen en u zult rein worden. Van al uw onreinheden en van al uw stinkgoden zal Ik u reinigen. Dan zal Ik u een nieuw hart geven en een nieuwe geest in uw binnenste geven. Ik zal het hart van steen uit uw lichaam wegnemen en u een hart van vlees geven. Ik zal Mijn Geest in uw binnenste geven. Ik zal maken dat u in Mijn verordeningen wandelt en dat u Mijn bepalingen in acht neemt en ze houdt” (Ezechiël 36:25-27).

Dit is een van de meest heldere verklaringen over wat wedergeboorte is. Het hart van een mens is de kern van wie hij is: zijn denken, zijn wil en zijn emoties. Door water en Geest zal God de mens een nieuw, een ander, hart geven. Dit betekent dat de mens door de wedergeboorte totaal vernieuwd wordt in zijn denken, zijn wil en zijn emoties. De zondige mens wordt van dood (gericht op zichzelf) levend gemaakt (gericht op de Heere). 

En in Ezechiël 11 klinkt deze belofte ook al: “Ik zal hun één hart geven en een nieuwe geest in uw binnenste geven. Ik zal het hart van steen uit hun vlees wegdoen en hun een hart van vlees geven, zodat zij in Mijn verordeningen gaan en Mijn bepalingen in acht nemen en die houden. Dan zullen zij Mij een volk zijn, en zal Ík hun een God zijn” (Ezechiël 11:19-20).

In Deuteronomium 30 zien we een besnijdenis als het beeld van wedergeboorte: “Het zal gebeuren, wanneer al deze dingen, de zegen en de vervloeking die ik u voorgehouden heb, over u komen, dat u het weer ter harte zult nemen onder alle volken waarheen de HEERE, uw God, u verdreven heeft. En u zult zich bekeren tot de HEERE, uw God, en Zijn stem gehoorzaam zijn, u en uw kinderen, met heel uw hart en met heel uw ziel, overeenkomstig alles wat ik u heden gebied. Dan zal de HEERE, uw God, een omkeer brengen in uw gevangenschap en Zich over u ontfermen. Hij zal u weer bijeenbrengen uit al de volken waarheen de HEERE, uw God, u verspreid had. Al bevonden uw verdrevenen zich aan het einde van de hemel, toch zal de HEERE, uw God, u vandaar bijeenbrengen en u vandaar weghalen. En de HEERE, uw God, zal u naar het land brengen dat uw vaderen in bezit hadden, en u zult het weer in bezit nemen; en Hij zal u goeddoen en u talrijker maken dan uw vaderen. De HEERE, uw God, zal uw hart en het hart van uw nageslacht besnijden, om de HEERE, uw God, lief te hebben met heel uw hart en met heel uw ziel, zodat u leven zult" (Deut. 30:1-6).

Dit beeld gebruikt Paulus ook: “In Hem bent u ook besneden met een besnijdenis die niet met handen plaatsvindt, door het uittrekken van het lichaam van de zonden van het vlees, door de besnijdenis van Christus. U bent immers met Hem begraven in de doop, waarin u ook met Hem bent opgewekt, door het geloof van de werking van God, Die Hem uit de doden heeft opgewekt. En Hij heeft u, toen u dood was in de overtredingen en het onbesneden zijn van uw vlees, samen met Hem levend gemaakt door u al uw overtredingen te vergeven”
(Kolossenzen 2:11-13).

Andere Schriftgedeelten die hierover spreken zijn onder andere gedeelten uit Jeremia: “Voorzeker, dit is het verbond dat Ik na die dagen met het huis van Israël sluiten zal, spreekt de HEERE: Ik zal Mijn wet in hun binnenste geven en zal die in hun hart schrijven. Ik zal hun tot een God zijn en zíj zullen Mij tot een volk zijn. Dan zullen zij niet meer eenieder zijn naaste en eenieder zijn broeder onderwijzen door te zeggen: Ken de HEERE, want zij zullen Mij allen kennen, vanaf hun kleinste tot hun grootste toe, spreekt de HEERE. Want Ik zal hun ongerechtigheid vergeven en aan hun zonde niet meer denken” (Jer. 31:33-34).

“Zij zullen Mij tot een volk zijn, en Ík zal hun tot een God zijn. Ik zal hun één hart en één weg geven om Mij te vrezen, alle dagen, hun ten goede, en hun kinderen na hen. Ik zal een eeuwig verbond met hen sluiten, dat Ik Mij van achter hen niet zal afwenden, opdat Ik hun goeddoe. En Ik zal Mijn vreze in hun hart geven, zodat zij niet van Mij afwijken. Ik zal Mij over hen verblijden en hun goeddoen. En Ik zal hen in getrouwheid in dit land planten, met heel Mijn hart en met heel Mijn ziel” (Jer. 32:38-41).

Nu zijn er ongetwijfeld nog wel meer voorbeelden te noemen maar ik neem aan dat je met de bovengenoemde Schriftgedeelten een duidelijk en Bijbels beeld kunt vormen van het grote wonder van genade: wedergeboorte. 

Nog één afsluitende opmerking: we kunnen tot in lengte van dagen spreken over de overeenkomsten en verschillen van verschillende begrippen en daar hele systemen van opbouwen. Mooi om onze tijd te vullen, als we maar niet voorbij gaan aan de grootste en belangrijkste vraag van allen: “Ben ik wedergeboren?”  

“Zo gij Zijn stem dan heden hoort,
Gelooft Zijn heil- en troostrijk woord;
Verhardt u niet, maar laat u leiden.” 

Met broederlijke groet,
Ds. D. van der Wal

Dit artikel is beantwoord door

Ds. D. van der Wal

• Geboortedatum:
  06-05-1987
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Aalten
• Status:
  Actief

43 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven