Denken of doen

Wat is erger? Denken of doen? Ik bedoel hier te zeggen dat sommige mensen wel iets denken, maar niet zeggen. Maar als ze het nu wel zeggen? Wat is er dan erger? Bijvoorbeeld discriminatie, of een echte daad zoals overspel.

Op deze vraag kan ik twee antwoorden geven en ik geef ze ook beide. Het eerste antwoord geef ik vanuit het standpunt van de relatie tussen mensen onderling. Omdat onze medemensen onze gedachten niet kunnen lezen, is er een verschil tussen iets wat wij over iemand anders denken en iets wat wij tegen iemand anders doen. Overigens heb ik daarmee gelijk gezegd dat discriminatie en overspel even erg is: het is beide een daad! Discriminatie is iemand met woorden kwetsen en daarmee de eigenwaarde van iemand kapot maken. Overspel is het huwelijk van iemand anders kapot maken. Beide dingen zijn even erg en een daad. Vanuit dit humanistische standpunt, dat wil zeggen de relatie tussen mensen onderling, is een gedachte minder erg dan een daad: het eerste heeft geen beschadigende gevolgen voor je naaste, het tweede wel. Je kunt als het ware besluiten je gedachte niet ten uitvoer te brengen.

Maar ik denk dat de vraag bedoelt, hoe we moeten denken over het verschil tussen een gedachte en een daad, als we het zien vanuit Gods oogpunt. En dit is uiteindelijk het enige juiste gezichtspunt. Of wel God erkennen of niet, we leven voor zijn heilig aangezicht. Vanuit Gods oogpunt -dat wil zeggen vanuit de Bijbel gezien- is een gedachte net zo erg als een daad. Waarom is dat? Een discriminerende gedachte is even erg als een discriminerend woord en de daad van overspel, omdat het een zonde tegen God is. Wanneer wij een discriminerende gedachte hebben, zeggen wij daarmee eigenlijk dat God die ander slechter gemaakt zou hebben dan ons: dit is een miskenning van Gods goede schepping! Een verkeerde gedachte maakt dan scheiding tussen ons en God, omdat wij ten diepste dan slecht denken over God. Wij missen dan ons doel om God te eren en daarmee hebben we dan zonde gedaan. Om de daad van overspel terug te vertalen naar een gedachte citeer ik Matth 5:28 "Zo wie een vrouw aanziet, om haar te begeren, die heeft reeds overspel in zijn hart met haar gedaan." Voor God begint de zonde van de daad bij de gedachte, omdat de gedachte reeds scheiding maakt tussen Hem en de eenmaal goed geschapen mens.

Denken en doen is dus even erg voor God, want het is zonde: daarom moet ons dagelijks gebed met de dichter van Psalm 119:133 zijn. "Maak mijn voetstappen vast in Uw Woord en laat geen ongerechtigheid over mij heersen." Met deze bede zullen wij met vallen en opstaan staande blijven op het smalle pad achter Christus aan.

M. W. Muilwijk