Geen tweederangs burger

Een hulp is niet een tweederangs burger. Eva moest naast Adam staan, niet voor 'm rond sloven. In Christus zijn man en vrouw hetzelfde. Jezus doorbrak juist die kul dat een vrouw niks waard was.
Ik hoorde zondag dat 'de man zal over de vrouw heersen' betekent dat de vrouw de man vrijwillig volgt als hij God dient, maar dient hij God niet (en is een egoist die zegt dat hij beter is), dan mag je lak hebben aan wat hij zegt.

Eva is uit een rib van Adam geschapen, niet uit een been om vertrapt te worden, niet uit het hoofd om over de man te heersen maar uit een rib om naast hem, hem tot een hulp te zijn.

Je zegt dat je autisme het moeilijk maakt om veel emoties te ervaren.
Is het echt zo dat je weinig emoties kunt ervaren, of is het meer zo dat je het moeilijk vindt te begrijpen wat je voelt en waarom je het voelt? En dat je niet altijd voelt wat anderen voelen bij dezelfde dingen?

Ik ben ook een vrouw met autisme, en merk zeker een moeite met gevoelsmatig begrijpen van van bijbelteksten. Ik merk dat andere mensen woorden anders uitleggen dan ik en dat ze makkelijker van elkaar snappen wat er bedoeld wordt zonder dat alles letterlijk hoeft worden gezegd.
Ik merk ook van mijzelf de neiging om dingen zwart-wit te zien, zoals mensen dat dan noemen. Daarmee bedoelen ze dat als er iets staat, je de woorden heel letterlijk neemt.
En juist op het punt van geloofszaken gaat het over iets wat niet helemaal in letterlijke woorden uit te leggen is. Want geloof is ook een gevoel, niet alleen iets verstandelijks. En gevoelens zijn niet heel duidelijk met woorden uit te leggen.
Probeer maar eens iemand die nog nooit gevlogen heeft uit te leggen hoe het voelt dat je met het vliegtuig opstijgt. Je kunt dingen zeggen als ‘het voelt een beetje als in een achtbaan zitten, maar toch weer niet helemaal’. Of ‘je voelt je even licht in je hoofd’. Maar precies kun je het niet omschrijven.
Als iemand met autisme kun je het ook nog eens anders begrijpen dan andere mensen. Als jij bijvoorbeeld een keer in de achtbaan hebt gezeten en er zat zo’n hele strakke beveiligingsstang om je buik en dat voelde heel vervelend, kun je denken dat mensen dat bedoelen als ze zeggen dat het een beetje als een achtbaan voelt. En dan kun je denken: ik wil niet vliegen, want dan krijg ik weer zo’n pijn in mijn buik. Terwijl dat helemaal niet was waar de mensen het over hadden. Want zij hebben in een andere achtbaan gezeten waar die stang helemaal niet was.
Als persoon met autisme kun je vaak minder goed inschatten welke ervaringen die je hebt heel persoonlijk zijn, en welke ervaringen andere mensen met je delen. Dat maakt het dus ook moeilijker te begrijpen wat er bedoeld wordt. Wat kan helpen is dat je met iemand overlegt hoe jij de tekst persoonlijk verbindt aan jouw gedachten en ervaringen, en dat iemand anders jou kan vertellen hoe hij/zij dat doet. Dan kun je daar de verschillen en overeenkomsten in zien.

Ik merk zelf dat als ik bij de uitleg van een woord de verkeerde kant op denk, de rest van mijn gedachten heel anders zijn dan die van andere mensen. Maar als ik dan met iemand praat die het voor mij begrijpelijk uit kan leggen en ik het woord begrijp, kunnen mijn gedachten en gevoelens echt wel dezelfde kant op gaan als die van andere mensen. In bepaalde gedachtekronkels ben ik in mijn autisme wel anders dan veel andere mensen, maar niet zo ontzettend anders dat het geloof niet voor mij kan zijn. Wel zo anders dat de manier waarop ik de bijbel kan begrijpen soms even wat anders nodig heeft. Een ander soort uitleg, meer energie van mezelf en degene die me helpt om de vertaalslag naar mijn autistenbrein te maken.

En het grappige is: ik kwam erachter dat heel veel denkfouten van mij júist met gevoel te maken hebben. Niet omdat ik te weinig voel. Ik voel juist heel veel. Het is voor mij alleen veel moeilijker om mijn eigen gevoelens te begrijpen. En het is voor mij soms ook moeilijk te begrijpen waarom andere mensen iets voelen wat ik niet voel. Maar andersom is het ook zo, andere mensen voelen niet wat ik voel. En als ik er geen woorden aan geef, hebben mensen geen flauw idee dat ik die dingen voel.
Bijvoorbeeld: Omdat ik heel gevoelig ben voor geluiden kan ik mijn vingers in mijn oren steken als er een sneltrein over het spoor langsrijdt. Ik zie alleen om mij heen dat niemand anders dat doet, er zelfs iemand die zegt ‘stel je niet zo aan’. Dan leer ik: ik moet mijn vingers niet meer in mijn oren steken als ik een geluid te hard vind, want dat vinden mensen niet normaal. Ik leer dat het afgekeurd wordt: een oordeel over mijn gevoel.
Vervolgens loop ik door de stad en raak ik helemaal overweldigd door alle geluiden, maar ik mag mijn vingers niet in mijn oren steken heb ik geleerd. Maar omdat ik zo overprikkeld ben van al dat geluid kan ik op gegeven moment niet meer reageren op iemand die tegen me praat.
Dat is een probleem. Maar waar komt dat nou van?
Ik maakte een denkfout. Want ik begreep niet dat die andere mensen geen last hadden van het geluid waar ik wel last van had. Ik dacht dat alle mensen hetzelfde voelden als ik. Dus ik dacht: als zij dit kunnen horen en gewoon kunnen leven met dat lawaai en het is niet schadelijk voor hen, dan moet ik dat dus ook kunnen. Daardoor ging ik niet meer mijn vingers in mijn oren steken, en beschermde ik mijzelf niet tegen het geluid. Maar voor mij was dat wel een probleem want ik voelde meer dan zij voelden en daardoor liep ik wel vast.
Maar er is ook nog het stuk dat degene met wie ik was mijn gevoel veroordeelde. Die zei in feite: jij mag nu niet voelen wat je voelt. Diegene weet dat misschien niet eens, want hij/zij beseft niet goed hoe sterk ik last heb van dat geluid. Diegene heeft namelijk ook alleen zijn eigen referentiekader en dat is dat het geluid van een trein wel wat hard is, maar niet zo erg dat je daarvoor je vingers in je oren moet steken. Als hij zijn oren onbeschermd laat heeft hij daar geen enkele last van.
Als ik had kunnen zeggen: ‘ik hoor de geluiden heel hard, het is heel naar voor mij en ik heb meer stilte nodig’, én ik had iemand bij me die dat accepteerde en me dan meenam naar huis of een rustige plek in plaats van naar de stad, dan was het heel anders gelopen.
Maar dat heeft dus twee dingen nodig: dat jij woorden aan je gevoel kunt geven, én dat je iemand hebt die je gevoel niet veroordeelt maar accepteert.
Juist omdat mensen met autisme andere dingen voelen hebben ze vaak niet goed woorden aan hun gevoel leren geven. Moeders leren hun kinderen gevoelens woorden te geven door te benoemen welk gevoel een kind heeft. Zo leert een kind: dit woord hoort bij dit gevoel. Een moeder kan dat doen doordat ze het gevoel van het kind begrijpt. Als een kind iets probeert en het lukt niet gaat het huilen. Een aandachtige moeder ziet het en zegt ‘je bent nu boos omdat het niet lukt’ en dan kalmeert en helpt ze het kind.
Bij kinderen met autisme gaat dit een stuk lastiger. Veel kinderen met autisme huilen zonder dat de moeder snapt waarom. Misschien wel omdat er een merkje in de kleding kriebelt of omdat er iets in de dagstructuur anders verloopt. Omdat de moeder niet snapt dat dat het probleem is, kan ze het gevoel van het kind niet benoemen. Dan leert het kind dus niet om woorden te geven aan emoties. Ook kunnen kinderen met autisme moeilijker te troosten zijn omdat lichamelijke aanraking anders voelt dan bij niet-autisten. En dan heb je nog het stuk dat autisme erfelijk is, dus dat de kans groot is dat ouders evenmin weten hoe ze met emoties moeten omgaan.
Vaak resulteert het niet begrijpen van gevoelens tot oordelen. Bij autisten en niet-autisten. Als dat veel gebeurt in je jeugd leer je dus ook geen andere manier. Je hoort vaak in je hoofd bij dingen die je voelt, en soms ook dingen die je denkt of doet, een oordeel over jezelf. Ook als de mensen die oordeelden niet in je leven zijn, kun je die oordelende stemmen nog steeds voelen. Dat is emotioneel heel erg zwaar. Afhankelijk van je genetische aanleg, persoonlijkheid en opvoeding kan dat zich uiten in dwangmatigheid, of bijvoorbeeld in woedeaanvallen, depressie, zelfbeschadiging, verslavingen, psychoses, allerlei problemen.

Autisme is een ontwikkelingsstoornis, dat betekent dat mensen met autisme vooral emotioneel meer en langer hulp nodig hebben om emotioneel volwassen te worden. Het is nodig dat je die hulp krijgt van mensen die liefdevol en niet oordelend zijn. Ik hoop dat je zulke mensen in je buurt hebt.

Vaak hebben mensen met autisme ook een beeld van God dat Hij vooral groot en angstaanjagend is. Er zijn manieren om daar verandering in te brengen, bij mij is het al een heleboel beter geworden. En ook mijn begrip van bijbelteksten is heel erg gegroeid door Gods hulp, doordat Hij met Zijn Geest in mij werkt en doordat Hij mensen gegeven heeft waarmee ik kan praten over de denkfouten die ik maak. Daardoor kan ik nu veel beter bijbellezen zonder steeds dwangmatig te worden of bang. Er is hoop, het kan beter worden. Je autisme zal niet weggaan op deze aarde, maar God is groter en sterker, Hij heeft je gemaakt en Hij laat je niet stikken in je ellende, Hij wil ook jouw Redder zijn en zal Zijn weg naar jou banen dwars door alle moeilijkheden heen.

God is Iemand die je niet veroordeelt, die liefdevol is, die weet wat het beste voor je is, die je wil helpen. Vraag Hem maar om hulp. Hij kan op verschillende manieren helpen. Soms door met de Heilige Geest in je te werken zodat je dingen begrijpt die je normaal niet begrijpt. (Dat klinkt weer heel vaag en raar, maar het betekent eigenlijk gewoon dat je opeens dingen begrijpt die je normaal zelf niet kunt begrijpen, vaak als je bidt of in de bijbel leest, maar het kan ook in contact met mensen zijn of als je in de natuur bent bijvoorbeeld. Dat komt dan door de Heilige Geest. Je mag erom bidden dat Hij in je wil werken. Dan gaat Hij jou helpen.)
Soms helpt God door mensen op je pad te sturen die je uitleg kunnen geven.

Zoek zulke mensen op.
Heel veel zegen gewenst

Beste vraagsteller,

Als Adam de opdracht van de Eeuwige krijgt om rentmeester te zijn over deze aarde dan moet deze ook weten hoe een en ander in elkaar steekt. De Eeuwige helpt hem daarbij, lees maar wat er staat: G'd bracht de dieren naar Adam en naar de wijsheid die G'd aan hem had gegeven gaf Adam een naam aan dit dier. Hij zag ook heel duidelijk het verschil tussen het mannelijke en vrouwelijke. In de naamgeving laat Adam dat tot uiting komen. Om de dieren de juiste naam te geven en hun gedrag te zien doe je niet op een dag waarop het maar 12 uur licht is.

Een zeer lange stoet van dierenparen ziet Adam langs komen en hij beseft daarbij dat G'd manlijk en vrouwelijk heeft geschapen. Adam is verrukt van die taak en kijkt naar zichzelf, want waar zou toch die iemand zijn die bij mij past. Verwachtingsvol en met verlangen kijkt hij G'd daarbij aan. In zijn hart ontstaat het verlangen om de persoon te ontmoeten die bij hem past. En kennen wij datzelfde verlangen vandaag de dag ook niet een vrouw die bij ons past?

Wat treffend dat er gesproken wordt over een rib die Adam moet missen. De vrouw is gebouw uit een van de botten die als functie hebben: de bescherming van het hart. Zo dicht plaatst G'd de vrouw bij haar man en zo liefdevol gaat G'd met Adam om als Hij hem in een diepe slaap brengt. Pas als de vrouw helemaal af is en functioneel exact aansluit geeft G'd die rib in de vorm van een vrouw terug aan Adam. Uit een gaaf schepsel komt een gaaf schepsel een geschenk van G’d, die ook in haar leven blaast, net zoals bij Adam. Daarin zijn zij, ondanks mannelijkheid en vrouwelijkheid uniek en onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Zo wilde G’d het en zo gebeurt het ook.

Wat is Adam blij met zijn vrouw en wat hebben zij genoten. Kijk eens Eva, zie jij daar die prachtige dieren die horen bij elkaar en ik heb ze leeuw genoemd nadat G'd deze bij mij heeft gebracht. En ik ben heel erg blij met je dat jij bij mij hoort en past. Wat is G'd goed voor ons beiden en zij trekken gezamenlijk op met elkaar. Ze hoeven niet naar school, het paradijs met al hun dieren, de planten, de heerlijke geuren is hun universiteit. Ook de heldere sterrenhemel laat zien hoe machtig G'd is die dat allemaal heeft gemaakt. Een doorlopende verwondering met elkaar.

Hier vult de man de vrouw aan en de vrouw de man. Zij zijn gelijkwaardig als is de ene mannelijk en de andere vrouwelijk. Voor G'd zijn zij gewoon de mensheid. Wat heerlijk dat Adam een vrouw naast zich heeft geregen om verder in de hof van Eden te genieten van alles. Zij genoten van de klanken van de vogels die rondom hen heen vlogen. Zij genoten van de bloemenpracht en de geurige specerijen. Zij genoten van de vruchten, ja eigenlijk van alles wat G’d hen had gegeven. En aan het einde van de dag, bij het suizen van de avondstilte komt G’d gewoon bij hen langs met de vraag: hoe was jullie dag? Nee, G’d was niet ver weg maar juist heel dichtbij.

Zou G’d werkelijk bedoeld hebben dat de man over de vrouw zou heersen? Nee, zij, de vrouw, was een deel van hem en was het persoonlijke geschenk van G’d aan Adam. Dat geeft een heel ander beeld dan dat de vrouw ondergeschikt moet zijn aan haar man. Door de zondeval is daar er een breuk ontstaan. De mens wordt ter verantwoording geroepen bij G’d. Zijn zij nog die onlosmakelijke eenheid van elkaar of komt daar ook een breuk naar voren tussen Adam en Eva. We kennen allemaal de uitkomst: een beschadigde eenheid naar G’d en ook een beschadigde eenheid naar elkaar. Die beschadigde eenheid zal het zwaar te verduren krijgen op deze aarde. In die beschadigde eenheid blijven zij door de scheppingsorde en de ontvangen levensadem van G’d aan elkaar verbonden voor de rest van hun leven. Kijken we terug naar het paradijs en de situatie dan zien wij het geschenk wat G’d hen heeft gegeven. Het genieten van al het goede wat daaruit naar voren kwam en het dagelijkse contact met G’d. Dat was de opzet van het plaatsen van de mens in de hof van Eden. Natuurlijk mogen wen niet vergeten dat de tegenstander van G’d de vrouw heeft verleidt tot de overtreding. Maar heeft de vrouw dan alleen schuld? Waar was Adam toen de slang met Eva sprak? Het staat er niet bij. Het beschuldigende vingertje wordt maar al te vaak geheven richting Eva. Het gebod was niet eten. Eva voegt daar iets aan toe: ook dus niet aanraken. Dat was de wig die de tegenstander van G’d misbruikte.

Als G’d de mens als een eenheid schept zit daar los van het mannelijke en het vrouwelijke geen verschil in. Het gaat immers om die eenheid die elkaar zo geweldig aanvult. Eenheid in gedachte en zorg voor elkaar. Eenheid om gezamenlijk te mogen genieten van het geweldige geschenk wat G’d aan de mensheid gaf: het puntgave paradijs. Hoe zal dat zijn op de nieuwe hemel en de nieuwe aarde? Naar de scheppingsorde, die puntgaaf was weer een herstelde situatie zoals die eens was in het paradijs. Geen hiërarchie maar een volkomen harmonie. Hoe zal dat zijn als een van de partners niet aanwezig zal zijn in het toekomstige paradijs? Die lege plaats lijkt het vanuit menselijke perceptie. Maar niet vanuit de Eeuwige, Die alles al weet en dat tot op de laatste plaats alles vol zal zijn. Vanuit de hemelse perceptie zijn er geen lege plaatsen. Maar wel zeer vele woningen, dat wil zeggen zeer vele plaatsen waar men kan verblijven.

In het paradijs was geen ziekte, maar wel ontstond daar het verdriet en de leegte. Ook de wrevel, de beschuldiging, het verwijt komen daar voor het eerst naar buiten. Maar dat zal niet meer zo zijn, alles zal weer puntgaaf zijn en geen enkele indringer zal daar worden toegelaten. Geen enkele negatieve gedachte of een vooroordeel. Alle beschadigde lichamelijke en verstandelijke vermogens zullen daar door G’d hersteld worden tot puntgaaf. De Messias heeft Zijn leven gegeven om ons vrij te kopen van alle lasten. Ineens krijgt uw vraag een heel andere wending: van een mindere aardse burger, beladen met schuld gaat u een hemelburger worden. Zoals de mens als een tweeledige eenheid is geschapen zal het ook in het paradijs zijn. De Bruidegom zal zijn Bruid nemen en zij zullen een onlosmakelijk geheel zijn. Wat een rijk perspectief staat ons te wachten.