ABC van het geloof

J.P. van den Brink | Geen reacties | 23-01-2018| 12:29

Een vraag aan iemand van de Ger. Gem. Op de website abcvanhetgeloof.nl staan veel begrippen uitgelegd over het geloof enzo. Het is een samenwerkingsverband van diverse reformatorische jongerenorganisaties met medewerking van predikanten uit reformatorische kerken. Door veel jongeren wordt het gebruikt, vanwege de heldere uitleg en hedendaags taalgebruik. Volgens mij klopt het Bijbels gezien allemaal. En ook met het RD (Puntuit) is er een samenwerking. Echter, de Saambinder denkt er anders over. Een artikel onlangs over deze site was erg negatief. Nu snap ik het helemaal niet meer. Concrete vraag, is de site misleidend?

Beste  vraagsteller,

De website abcvanhetgeloof.nl is een initiatief van de LCJ en biedt een eigentijdse opening om kennis te nemen van allerlei kernbegrippen van het christelijk geloof. Het geheel oogt fris en toegankelijk, het taalgebruik is laagdrempelig, de uitleg direct en divers. Bij elk kernwoord vind je een inleidend filmpje, een tekst met uitleg, een aantal Bijbelteksten die licht op het kernwoord werpen -hierbij kun je met een schuifbalkje kiezen voor de Bijbeltekst in  de SV of de HSV-, citaten uit de reformatorische belijdenisgeschriften en tenslotte een soort verdiepingsdossier met een bijbelleesrooster over het kernwoord, leestips met verwijzing naar beschikbare boeken over het onderwerp, kijk en leestips met daarin filmpjes van toespraken en preken die op internet beschikbaar zijn en een verwerkingspagina met (gespreks)vragen en opdrachten. Op de website kun je lezen dat er samenwerking is met diverse andere (jongeren)organisaties. Er wordt echter niet duidelijk welke organisaties dit zijn. Van de artikelen op de website wordt niet direct duidelijk wie de auteur is; wel vind je bij elk kernwoord verwijzingen naar beschikbare literatuur  en toespraken. Hier vond ik ook boeken en preken van diverse Gereformeerde Gemeente-predikanten genoemd. De opstellers kiezen dus bewust voor een interkerkelijke aanpak. Waarschijnlijk willen ze in de breedte van deze aanpak zich wel verbinden aan de reformatorische belijdenisgeschriften, hoewel de link naar deze grondslag (de drie formulieren van enigheid) nergens expliciet wordt genoemd. De filmpjes met toespraken zijn dikwijls afkomstig van de site geloofstoerusting.nl, die haar toespraken put uit een bredere bron dan alleen de gereformeerde gezindte, o.a. ook diverse Amerikaanse predikers o.a. uit de kring van de zogeheten New Calvinists.

Uit je toelichting bij je vraag maak ik op dat het geheel je aanspreekt  voor zover je dat kunt nagaan klopt het Bijbels gezien allemaal. Recent verscheen er echter een kritische evaluatie in de Saambinder van ds. A. Schot en nu ben je in verwarring. Je wilt het nu eigenlijk wel eens onomwonden weten: is de site misleidend? Wat is er nu waar? 

Ik heb al in een eerdere beantwoording van een vraag over Mozaik0318 aangegeven dat ik vragen als deze moeilijk vind te beantwoorden omdat al heel snel verkeerde conclusies uit zo’n antwoord kunnen worden getrokken, alsof ik of het kerkverband waarbinnen ik belijdend lid en ambtsdrager ben, de Gereformeerde Gemeenten, het einde van alle tegenspraak zou hebben. De vorige vraag ging over een evangelische gemeente, deze vraag gaat over een initiatief uit een reformatorisch kerkgenootschap. Het komt dus nog dichterbij...

Wie ben ik dat ik zou moeten zeggen dat de site abcvanhetgeloof.nl al dan niet misleidend zou zijn? Ook ds. Schot geeft in zijn artikel in de Saambinder aan dat hij op deze site mooie dingen gelezen heeft. Het was een  kritisch artikel, want ds. Schot voelde zich gedrongen om kritische kanttekeningen te plaatsen omdat hij niet gerust was over de zorgvuldigheid van formulering bij een aantal van de kernbegrippen. En die zorg begrijp ik en laat ik er ook maar klip en klaar over zijn: die zorg deel ik. En ik hoop dat de makers van de site de kritiek van ds. Schot ter harte nemen om de inhoud ervan in evenwicht en kwaliteit te laten toenemen. Als dat het geval is, hoef ik geen uitspraak te doen over een in mijn ogen overigens integere website, gemaakt door Bijbelgetrouwe, reformatorische christenen met wie ik mij in veel opzichten verbonden weet door Schrift en belijdenis.

Maar ook ik heb met ds. Schot vragen bij bepaalde formuleringen, die blootleggen dat wij binnen de gereformeerde gezindte verschillen in geloofsbeleving, verbondsopvatting en de wijze waarop wij persoonlijk mogen weten kind van God te zijn. Ds. Schot geeft voorbeelden bij de begrippen geloof, bekering, genade en de doop  en in de formulering (ook van de kritiek!) komt het subtiel. Mij viel bij de lezing van het item geloof bijvoorbeeld op dat in de definitie van geloof in het kopje alleen en eerst het begrip vertrouwen naar voren komt; in de uitwerking komt later ook het (zeker) weten er bij. Maar de volgorde die gekozen wordt is omgekeerd aan de catechismus. “Geloof is vertrouwen en tegelijkertijd ook zeker weten.” Dat vind ik merkwaardig. Vertrouwen komt volgordelijk na weten; iets wat ik niet weet of ken, kan ik (nog) niet vertrouwen. Als daarbij ook geen uitleg wordt gegeven over historisch en zaligmakend geloof, deel ik hier de kritiek van ds. Schot. 

In een poging om objectief naar de controverse te kijken denk ik dat er ook best kanttekeningen te plaatsen zijn bij de kritiek van ds. Schot. Hij stelt bijvoorbeeld bij het kernwoord bekering dat hij daar het aspect van berouw node mist. En inderdaad ontbreekt het woord berouw in de uitleg (en ik deel met ds. Schot dat dit kernwoord bij een uitleg van bekering niet mag ontbreken), maar wel lees ik: “Plotseling zie je hoe je leven echt is: hoe duister en doods, je ruikt de graflucht die ervan afkomt. Je beseft dat je jezelf niet kunt redden. Net als de verloren zoon: opeens zag hij wat een enorme puinzooi hij van zijn leven had gemaakt” en even verder als wordt aangehaald wat in de belijdenis over bekering staat, over het afsterven van de oude mens: “Het betekent dat je heel verdrietig bent, omdat je door de zonde God boos hebt gemaakt. Je gaat die zonde steeds meer haten en uit de weg.” (De laatste zin is “by the way” een mooie illustratie van het feit dat ook de kwaliteit van het Nederlands taalgebruik hier en daar wat gecorrigeerd zou mogen worden). Dus, hoewel het woord “berouw” in het stukje niet voorkomt -en zoals gezegd vind ik dat wel een gemis- in andere bewoordingen komt het aspect wel degelijk aan de orde. Ik wil hiermee ook gezegd hebben dat we ons niet te snel zorgen moeten maken als ons bekend taalgebruik niet wordt gehanteerd.

Maar laat ik mij nu niet verliezen in een poging om ds. Schot of de website in detail te gaan verdedigen, want de verschillen zijn hier en daar zo subtiel, dat het zo maar zou kunnen zijn dat lezers van dit stukje gaan denken: waar gáát dit nu allemaal over.

Ondanks dat wij in de reformatorische kerken dezelfde belijdenisgeschriften hanteren, gaan onze wegen kerkelijk helaas uiteen met name als het gaat over kernzaken zoals verbonds- en doopvisie of juist wat meer uiterlijke zaken als kleding en Bijbelvertaling. Dat maakt het opzetten van een interkerkelijke geloofstoerustingssite waarin iedereen zich kan vinden een uitdagende taak. Toch kun je elkaar gelukkig op een verassende manier wel eens vinden. Een van onze predikanten uit de Gereformeerde Gemeente werd eens gevraagd om te spreken over bekering op een Vrijgemaakt Gereformeerde studentenvereniging, samen met Joh. Frinsel Sr. (van Tot Heil des Volks). Op een gegeven moment in de bespreking legde de predikant de vraag in het midden of er iemand in de zaal was die wel eens in de beleving zondaar voor God geworden was. Het bleef stil in de zaal, tot naast de predikant de stem van Frinsel klonk: Ja, ik! Dat was een moment van wederzijdse (h)erkenning, en een getuigenis in dat gezelschap!

Laat ik daarom de vraag op een andere manier benaderen. Theologische verschillen en verwarring in interpretatie van Bijbelse waarheden zijn er van alle tijden. Dat hoeft op zich geen aanleiding te zijn voor zorg, maar deze verschillen kunnen, als zij door de hoorders verkeerd worden begrepen, leiden tot het verderf. Dat is zorgwekkend en ernstig! 

De apostel Petrus heeft ook een recensie geschreven over wat de apostel Paulus gepubliceerd had: “Gelijkerwijs ook onze geliefde broeder Paulus, naar de wijsheid, die hem gegeven is, ulieden geschreven heeft;  Gelijk ook in alle zendbrieven, daarin van deze dingen sprekende; in welke sommige dingen zwaar zijn om te verstaan, die de ongeleerde en onvaste mensen verdraaien, gelijk ook de andere Schriften, tot hun eigen verderf” (2 Petr 3:15,16).

Petrus kiest de bewoordingen zo dat hij niet spreekt over eenzijdigheden of misleidingen van zijn  medebroeder Paulus, maar hij maakt zich wel zorgen dat ongeleerde en onvaste mensen zijn onderwijs verkeerd interpreteren en verdraaien tot hun eigen verderf.

Als het gaat om de kern van het geloof, klinkt heel eenvoudig, zoals bij de Moorman in Handelingen 8  de korte belijdenis: “Ik geloof, dat Jezus Christus de Zoon van God is.” Op grond van deze belijdenis mocht hij gedoopt worden en reisde hij zijn weg met blijdschap. En we hoeven er geen dogmatiek van Kersten of van Van den Brink & Van der Kooi op los te laten om zeker te weten dat deze man voor eeuwig behouden is! Later werd er in de vroege kerk de behoefte gevoeld om meer kernwaarheden aan deze belijdenis toe te voegen en zo ontstonden de twaalf artikelen van het algemeen, ongetwijfeld christelijk geloof. Naarmate er in de loop van de geschiedenis meer dwaalleraren kwamen, moesten er elementen aan worden toegevoegd,  die gegroepeerd kunnen worden rond: drie stukken, twee wegen, één Naam.

Over deze kernzaken hoop en verwacht ik dat we het in onze gezindte allemaal redelijk eens zijn. Waar de schoen wringt is of wij:
 
- de drie stukken in al haar diepte, breedte en hoogte verstaan. De HC is kort over het stuk van de ellende, en wij moeten elkaar niet de maat nemen over de diepte van onze zondekennis, maar als wij heimelijk liever wegblijven bij de ernstige belijdenis in het antwoord van vraag 5, dat haten ons bestaan is, dan zou ik niet graag met je willen ruilen.

- weten van de twee wegen en nog bereid zijn om inderdaad met twee woorden te spreken. God dienen met hoofd èn hart. “Ik zal wel met den geest bidden, maar ik zal ook met het verstand bidden; ik zal wel met den geest zingen, maar ik zal ook met het verstand zingen.” Spreken we graag over Gods liefde, maar belijden wij niet ook dat wij van nature kinderen des toorns zijn?

- inderdaad onze enige hoop en verwachting hebben leren stellen op die enige Naam die onder de hemel gegeven is waardoor wij moeten zalig worden, of dat wij onze hoop en verwachting ten diepste nog op eigen krachten of andere “verlossers” hebben.

Met deze ontboezemingen wil ik niet beweren dat deze elementen in de website ontbreken,  maar zoals gezegd raad  ik de makers van de website aan om op deze punten de kritiek van ds. Schot serieus te nemen.

In zijn algemeenheid geldt natuurlijk dat je alles wat gepubliceerd wordt zoals die van Berea moet toetsen aan de Bijbel. En zoals ds Schot schreef, bij zaken die zwaar zijn om te verstaan komt het op de punten en de komma’s aan. In de kerk van Nederland was er aanvankelijk ten aanzien van theologische publicaties een approbatie (toestemming) van de classiscommissie nodig, die de publicatie op betrouwbaarheid toetste. Ook toen was er kennelijk het besef aanwezig dat niet alles wat opgeschreven wordt, rijp en groen, de kwaliteit heeft om gepubliceerd te worden. Het is in de praktijk niet haalbaar gebleken om deze vorm van toetsing vast te kunnen houden. En nu met internet is de stroom aan publicaties alleen maar groter geworden en is kritisch gebruikmaken van alles wat ons wordt aangeboden steeds belangrijker. Daarom vind ik het altijd wat onaangenaam overkomen als publicaties op websites en in blogs op internet vaak een zekere mate van anonimiteit uitstralen. Maak bekend wie je bent als je wat publiceert. Dan kun je er ook op worden aangesproken (mede hierom stel ik het zeer op prijs dat panelleden op Refoweb met naam en toenaam bekend zijn).

Verder ben ik van mening dat (veel belangrijker dan allerlei publicaties in het complete spectrum van de media) in zaken van het Koninkrijk van God de persoonlijke pastorale begeleiding in de gemeente een grote plaats moet (blijven) innemen. Bij veel kinderen van God is het toch zo (althans bij mij is dat wel het geval geweest) dat de tere Godsvrucht van andere kinderen van God een krachtig middel is wat God gebruikt om hen ook in Zijn wegen te laten wandelen. “Kom en zie!” sprak Filippus tot Nathanael. Laten deze publicaties niet de plaats innemen van de catechisaties en persoonlijke ontmoetingen met kinderen van God in je eigen gemeente. Er wordt wat geleuterd (excusez le mot) op internet (ook op Refoweb!, dus ik stel mezelf hier ook onder kritiek).

Ik ben een vriend, ik ben een metgezel van allen die de Heere ootmoedig vrezen! De samenkomst van de gemeente, dat is de werkplaats van de Heilige Geest. Dat jongeren het vooral zoeken buiten de beschermde kring van de eigen kerkelijke gemeente stelt vragen aan de godvrezendheid die jongeren in hun eigen omgeving ervaren en of jongeren met hun vragen bij hun eigen pastorale leidsmannen voldoende terecht kunnen. Er is dus werk te doen voor mij en voor ds. Schot en voor zoveel ambtsbroeders meer.

Is ABCvanhetgeloof een misleidende website? Is dat de vraag? Of is de vraag of je jezelf misleidt omdat je de drie stukken niet kent om welgetroost te leven en te sterven? Omdat je de twee wegen niet onderscheidt? Of het belangrijkste: dat je naast de enige Naam een andere naam hebt, waar je op steunt?

Excuus dat het antwoord wat lang geworden is en uiteindelijk niet klip en klaar samengevat kan worden met een simpel ja of nee. Dat kan ik niet omdat ik daarvoor teveel een Samenbinder ben. Of een Waarheidsvriend. Of een opWekker. Of een Wachter op Sions muren. En omdat ik ten diepste geloof dat al wat van buiten in de mens ingaat, hem niet kan ontreinigen, maar hetgeen uitgaat uit de mens, dat ontreinigt de mens. Begrijp je dat? De verantwoordelijkheid van jouw zaligheid ligt niet bij je dominee of bij een website (hoewel op de schouders van alle geestelijke leidslieden een grote verantwoordelijkheid rust!). Maar waar brengt hun onderwijs jou?

Petrus besluit zijn onderwijs, nadat hij de zendbrieven van Paulus van een kanttekening voorzag: “Gij dan, geliefden, zulks te voren wetende, wacht u, dat gij niet door de verleiding der gruwelijke mensen mede afgerukt wordt, en uitvalt van uw vastigheid; Maar wast op in de genade en kennis van onzen Heere en Zaligmaker Jezus Christus. Hem zij de heerlijkheid, beide nu en in den dag der eeuwigheid. Amen” (2 Petr 3:17, 18).

Hartelijke groet,
J. P. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

J.P. van den Brink

• Geboortedatum:
  10-06-1960
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Eindhoven
• Status:
  Inactief

80 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven