Eredienst in de reformatorische kerken

Ds. J.L. Schreuders | 52 reacties | 08-06-2017| 12:30

Vraag

Waarom is de huidige eredienst in de reformatorische kerken zoals die nu is? Zijn daar redenen voor en zijn deze redenen bijbels te verantwoorden? Bijvoorbeeld waarom is er nu een eenmansbediening en niet zoals Paulus zegt: Broeders, wanneer gij samenkomt, een ieder heeft wat. Nogmaals ik wil niet zeggen dat het fout is, maar ik wil graag weten waar het vandaan komt en waarom het zo gedaan wordt zoals het nu gedaan wordt.


Antwoord

Je vraag is zeer complex en er zou haast een boek nodig zijn om die geheel te beantwoorden. Je zult begrijpen dat ik nu dit boek niet ga schrijven. 

De bij ons gebruikelijke vorm van eredienst gaat terug op die van de synagoge. De Schriftlezingen, de prediking, de psalmen, de gebeden, de dienst van offeranden. In Handelingen vinden we elementen van onze eredienst terug: de gebeden, de leer der apostelen, de sacramenten (de breking des broods) de gemeenschap (het dienstbetoon). Het zingen heeft reeds vroeg deel uitgemaakt van de samenkomsten. Wij moeten echter wel bedenken dat de kerk in de eerste eeuwen niet heeft kunnen samen komen in kerkgebouwen, maar veelal in huisgemeenten. Ook dat ziet men in het Nieuwe Testament terug. Zoals in Korinthe, waar jij op wijst. Dat zal zijn invloed hebben gehad op de aard van de samenkomsten.

De liturgie in de Middeleeuwen was grotendeels gecentreerd rondom de eucharistie. Die liturgie  wijkt nogal ver af van die van de synagoge en die van de vroege kerk. De reformatie greep globaal gesproken op synagoge en vroege kerk terug. Je kunt dat niet zeggen van alle details en finesses. Daarin zijn ook thans grotere en kleinere verschillen, bij ons en ook in andere landen. Maar er is duidelijk een constante factor de eeuwen door. Daar moeten wij zuinig op zijn.

De prediking is hoogst belangrijk en daar kan geen groepsdiscussie in huiselijke kring tegenaan. Er is veel dat pleit voor het behoud van de hoofdstructuur van de reformatorische eredienst. De vaste regelmaat, het centraal staan van Woord en sacrament, het gezamenlijk zingen en bidden, de dienst der offeranden.

Wie geen eenmansbediening wenst kan desnoods een voorlezer inschakelen, zoals in sommige kerken gebruikelijk is. En zingen doen we toch al samen. Bidden ook, maar het is toch niet verkeerd dat een man de stem van velen is. En laat hen spreken die als leraars zijn geroepen en opgeleid. Wij mogen aannemen dat zij weten wat ze zeggen moeten. De losse vorm van kerk zijn, die men buiten de reformatorische kring vindt, is wel gezellig en gevarieerder. Maar waar blijft de eerbied en het besef dat het Woord eenzijdig van Godswege tot ons komt? Het wordt gauw allemaal heel vrijblijvend. Laten we waken tegen de entertainment in de kerk en de heiligheid van de Godsdienstoefening hoog houden. 

Ds. J. L. Schreuders

Lees meer artikelen over:

kerkdienstliturgie
Dit artikel is beantwoord door

Ds. J.L. Schreuders

  • Geboortedatum:
    24-08-1957
  • Kerkelijke gezindte:
    Hersteld Hervormd
  • Woon/standplaats:
    Boven-Hardinxveld
  • Status:
    Actief
177 artikelen
Ds. J.L. Schreuders

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
52 reacties
CrA
29-06-2017 / 19:05
@jelleb7, je ziet niet in hoe ik de structuur van de reformatorische/gereformeerde eredienst kan goedkeuren. Dat ligt er maar aan wat je onder die structuur verstaat. Die hoofdstructuur is, zoals ook ds. zegt: 1.het centraal staan van Woord en sacramenten, 2. het gezamenlijk zingen en bidden en 3. de dienst der offeranden. De vraag heeft betrekking op punt 1: het centraal staan van het Woord en sacramenten en dan m.n. of de Woordverkondiging nu wel of niet door één persoon mag gebeuren. Volgens jou is het allerminst Bijbels dat één persoon aan woordverkondiging/profetie doet. Je baseert dat op: het "ieder" in vers 26, de 2 of 3 en "allen" in vers 29, "allen" in vers 31. Begrijp ik je nu goed, dat je concludeert op grond van deze teksten, dat er minimaal 2 personen in de eredienst aan woordverkondiging/profetie moeten doen? En als dat niet gebeurt dit tegen het gebod van de Heere in gaat?
jelleb7
30-06-2017 / 00:43
@CrA

Ik zal op de dingen die je noemt één voor één ingaan.

Allereerst die hoofdstructuur: Woord en sacramenten. Het klinkt misschien mooi, maar het is niet Bijbels. Je zou Woord kunnen vertalen met de leer van de apostelen, maar de sacramenten zijn al een punt van discussie. Ik ga ervan uit dat je met de sacramenten (een vreemde naam die we geërfd hebben van de Roomse kerk) de doop en het Avondmaal bedoeld. De doop is allereerst niet iets wat zozeer in de samenkomsten van de gelovigen plaats zou moeten vinden. In de Bijbel zien we dat de doop wordt toegepast op hen die zich bekeren en geloven in de Naam van de Heere Jezus. Dat zijn dus mensen die vanuit de "wereld" de Gemeente (let op hoofdletter) binnenkomen. Daarna is het te verwachten dat ze zich aansluiten bij een gemeente/gemeenschap van gelovigen. Wat betreft Avondmaal: de eerste gemeenten deden dit dagelijks of wekelijks (zie Troas, Paulus, 1e dag der week). Volharden in het breken van het brood, is dat 4x per jaar of minder?

Wat betreft het gezamenlijk zingen en bidden: dat is wel zeker Bijbels. Het is echter niet de bedoeling dat dit zingen en bidden door één persoon geleid wordt. Laat staan dat het de bedoeling is dat maar één persoon mag voorgaan in gebed. Hebben we gezamenlijke gebedsbijeenkomsten of bidstonden zo je wilt? Volharden we in de gebeden?

De dienst der offeranden. Wat bedoel je daarmee? Offeranden in de vorm van gebeden en liederen? Dat is offerande die wij kunnen invullen in navolging van het priesterambt wat we als gelovigen allemaal hebben (zie 1 Petr. 2:5,9, Openb. 1:6, 5:10). Het is zeker niet verkeerd om geld in te zamelen (zelfs Bijbels) voor andere gelovigen (gemeente van Jeruzalem), het werk van evangelisatie en het is te verwachten van de gemeente dat ze delen in de kosten (naar vermogen) die meekomen met het samenkomen.

Wat betreft je vraag over de 2 of 3: voordat ik hier op in ga wil ik duidelijk maken dat ik doel op het gehele gedeelte vanaf vers 26 en het jammer zou vinden als we door te discussiëren over de details het geheel naar de prullenbak verwijzen. Laat ik er verder dit van zeggen: of Paulus met die 2 of 3 een harde grens wil trekken voor elke samenkomst apart weet ik niet. Wat wel duidelijk wordt in dit gedeelte (en de rest van dit hoofdstuk en de hoofdstukken ervoor) is dat Paulus wil dat iedereen streeft om te profeteren. Verder maakt hij in dit gedeelte duidelijk dat als we samenkomen (vers 26) iedereen een lied, onderwijzing, andere taal, openbaring of uitleg heeft. Verder zien we in vers 30 en 31 dat we elkaar de ruimte moeten geven om dit in te brengen. Er staat zelfs letterlijk dat de eerste moet zwijgen als een ander een openbaring heeft. Je kunt dan hele discussies gaan voeren of het de bedoeling is dat iemand zomaar inbreekt in de woordverkondiging door een ander, maar in ieder geval is duidelijk dat het niet bij een onemanshow kan blijven. En ja, dan durf ik te beweren (niet ik, maar Paulus beweert dit) dat we tegen het gebod van de Heer ingaan als we dit niet doen.

Kijk, we kunnen nu natuurlijk blijven katten over details en het is helemaal niet verkeerd om de waarheid te zoeken, maar laten we naar de lijnen die voor iedereen duidelijk zijn in dit gedeelte in ieder geval handelen. Dat betekent dus allereerst dat we als gelovigen onze plek innemen en niet consumeren met het rolletje mentos. Dat kan wel, maar heeft weinig te maken met samenkomen zoals het bedoeld is.
Marisa
30-06-2017 / 10:41
Blijkbaar valt het niet mee om buiten onze tradities om te denken en een open (Bijbelse) blik te hebben op onze samenkomsten.
@Jelleb7 Interessant en verhelderend wat je schrijft. Moet ik hierbij denken aan samenkomsten zoals die b.v. worden gehouden bij de Vergadering van gelovigen?
CrA
30-06-2017 / 11:12
@jelleb7, Laten we niet discussiëren over de hoofdstructuur, want dan wordt de discussie te breed en bovendien gaat de vraag daar niet over. Met dienst van offeranden wordt inderdaad bedoeld: geld inzamelen.

Je geeft aan het niet te weten of Paulus met die 2 of 3 een harde grens wil trekken voor elke samenkomst. Die indruk kreeg ik namelijk wel, vandaar mijn vraag.

Ik denk dat Paulus daar geen harde grens trekt. Het is van belang om te kijken naar het geheel van de brief wat nu de oorzaak is waarom hij voorschriften geeft over het juiste gebruik van de gaven in de samenkomsten. Paulus klaagt over hun vleselijkheid (1 Kor.3). En die vleselijkheid openbaarde zich op veel terreinen van hun leven en op verschillende manieren. In hoofdstuk 3 openbaarde het zich in verdeeldheid, ik ben Paulus, ik ben van…etc. In hoofdstuk 5 in zedeloosheid. In hfdtst 6 in rechtszaken tegen broeders. In hfdtst 7 in het huwelijksleven. In hfdtst 8 ergeren van de broeders door het eten van offervlees. In hfdtst 10 vleselijkheid bij de viering van het Heilig Avondmaal. In hfdtst 12 /13 over hun onwetendheid m.b.t de geestelijke gaven en hoe die behoren te functioneren. En hoe daar mee om te gaan in de samenkomst in hfdtst 14. In hfdtst 15 over het fundament van het evangelie en hun blindheid m.b.t de opstanding der doden. Vleselijkheid: afgunst, ruzie, tweedracht. Als er een plaats is waar christenen op een verkeerde manier met hun gaven kunnen omgaan is dat wel in de samenkomst. In de gemeente van Korinthe hadden allen geestelijke gaven (vs 26). Een rijke gemeente wat dat betreft. Maar om nu te voorkomen dat die vleselijkheid in de samenkomsten de kop op stak, heeft Paulus voorschriften gegeven. Dat is de achtergrond van 1 Kor. 14:26-40. Dus als Paulus in vers 29 het heeft over 2 of 3 bedoelt hij daar niet mee te zeggen, dat er minimaal in elke samenkomst 2 personen moeten zijn die het Woord moeten uitleggen. Maar als er in de gemeente nu meerdere personen zijn die de gave van de profetie hebben, dat ze dan niet allemaal tegelijk aan de beurt konden komen, ze niet voor moesten dringen en dat het beoordeeld moest worden. Want die vleselijkheid lag op de loer: de één had mogelijk al een rijkere openbaring dan de ander, dus die zou dan eerst moeten profeteren. Je herkent het mogelijk wel. Nee, zegt Paulus zo hoort het niet, onderwerp je geest. Bij Iedere echte profeet is dat het geval(vs 32).

Maar het punt dat ik wilde maken is dus niet, dat de Woordverkondiging niet door één persoon zou mogen gebeuren, maar dat die ene persoon wel veel elementen van de eredienst(hoofdstructuur) naast Bijbel-uitleg (punt 1) ook het opgeven van de psalmen/gezangen en de gebeden (punt 2) krijgt toebedeeld. Dat kan anders, zonder dat de orde in de samenkomsten gevaar loopt. De enige inbreng die de meeste leden hebben is : meezingen, in gedachten meebidden en geld geven. Dat is schraal. Dus wat dat betreft ben ik het met je eens dat het teveel een eenmansbediening is en dat leden van de gemeente niet moeten consumeren. Allen moeten inderdaad streven naar de gave om te profeteren, maar daarmee hebben ze die nog niet (anderen beoordelen dat vs 29). Mogelijk hebben ze wel andere gaven waardoor de gemeente gebouwd kan worden.
Jesaja40
01-07-2017 / 16:09
Beste Hubertus,
Dank voor uw reactie. Het vonnis wat Yeshua onderging was onrechtmatig. Ten eerste geschiedde dat nadat de zon onder gegaan was. Het is dan niet toegestaan om een rechtszaak aan te gaan. We zitten dan ook kort voor Pesach en de Sjabbat Gadol is aanstaande. De meerderheid van het sanhedrin bestaat uit Sadduceeën die niet geloven in de opstanding. De Farizeeën die zich aan de geest van de wet hielden deden daar niet aan mee.
Met Zijn woorden van genade zat Yeshua het sanhedrin behoorlijk dwars en kwam Hij te dicht bij hun hart. Zijn leringen waren geheel volgens de Thora. En toch doorzagen zij niet wie Yeshua was. Het is pure genade van G’d deze verblindheid, die daarmee de weg naar het kruis geopend hield. Dat wordt nog wel eens vergeten. Het zijn niet de Joden, maar onze zonden die Yeshua aan het kruis brachten. Iedere andere doodstraf moest bekrachtigd worden door de Romeinse overheersers. Zo waren wij gebonden aan hen, waardoor ook de kruisdood rechtsgeldig werd en ook de heiden daaraan schuldig was. De heiden moest het vuile opknappen. Gaan wij dan als Joodse volk vrijuit, ne, net zomin als de heiden. De gehele mensheid gaat niet vrijuit en daarmee is de poort tot genade wijd open gezet. Wie het vatte kan begrijpt heel goed wat er gebeurd is. Deze daad, die uiteindelijk door de Eeuwige geregisseerd is moest plaats vinden door een volk dat Hij daarvoor bestemd had. Dat is een grote verantwoordelijkheid vanuit mijn volk. Iedereen onder ons volk heeft de taak om een getuige te zijn van onze Messias. En velen, in de eerste eeuw deed daar aan mee. Het wervende karakter was zeer groot. Er was geen drempel, we waren allemaal familie van elkaar en daardoor was het zo gemakkelijk om en getuige te zijn. Ook nu is de samenhorigheid onder mijn volksgenoten zeer groot.

Dat brengt mij bij uw volgende vraag over de orthodoxe jeugd. Ja, de Orthodoxe jeugd kent de Bijbel. Het nieuwe testament waaraan u refereert, is het vastleggen van ooggetuigen. Het is ook een deel van onze cultuur, want menig vraagstuk wordt door middel van een gelijkenis behandeld. Het is een andere benadering van de Thora geboden. Tijdens de traditionele Pesachmaaltijd wordt een halve matse (ongezuurd brood) verborgen in een doek. Symbolisch verwijst deze naar het lichaam van onze Messias die in doeken gewikkeld in het graf lag. De link tussen een en ander is slechts een sluier. Toen ik in Jeruzalem was hoorde ik onder mijn orthodoxe Joodse volksgenoten luid de roep om de Massiach. Het leeft onder ons volk.

Wij leven wat dat betreft meer naar de verwachting van de terugkeer van onze Messias, wetende dat Hij onze Verlosser is. Hoe zal dat zijn? Ik denk aan dat Jozef zich bekend maakt aan zijn broers. Hij, die dood gewaand werd, ook aan Benjamin die het onderdrukte geheim van zijn broers hoort. Daar waren gelukkig geen buitenstaanders bij. Dat is verborgen voor ons. Dat is mijns inziens ook de reden waarom de Eeuwige iets verborgen houdt voor een deel van Zijn volk. De vreugde was geweldig en vreugdetranen werden gezien. Dat zal opnieuw realiteit worden en ik hoop dat die dag al vandaag zal aanbreken.

Ook dat is een verborgen zegen die in de bedekking zit opgesloten onder een deel van mijn volk. Het is G’d zelf die dit deksel in Zijn wijsheid daarop heeft gelegd.

Wat dacht u dat het Joodse volk onkundig was met het nieuwe testament. De jarenlange vervolgingen hebben ons gedwongen om daar kennis van te nemen. De afgedwongen bekeringen hebben het Joodse karakter behoorlijk verminkt. Er is iets gaande in Israël aangaande Joodse Yeshua. Je mag die niet zomaar zonder kennis van zaken beledigen; Hij is een van ons. En over een herziening van het onwettige proces wordt al regelmatig gesproken in Israël.

Dank voor het stellen van de vraag en ik hoop dat mijn antwoord toereikend is.
huibertus
02-07-2017 / 23:39
Beste jesaja40
Hoe wel ik geen theoloog ben, ben ik wel een eenvoudige christen die
dagelijks zijn bijbel leest en bidt ook voor Israel.Dus verwacht van mij geen
theologisch uit een zetting van uw reactie,toch wil ik het volgende aan halen,
u stelt dat het proces van Jezus onwettig was,u zult met mij eens dat de regie
van het proces geheel in handen was van God de Vader ,Die heeft beslist dat
alles langs een wettige weg moest gaan,anders hadden zij net zo goed een
huur moordenaar in kunnen schakelen,dan was het gewoon een moord geweest.Maar Jezus is wettig aan geklaagd en geoordeeld de beschuldiging
was Hij heeft zich zelf Gods zoon gemaakt,dat was gewoon waar, maar zij namen dat niet, daarom brachten zij hem naar de vertegenwoordiger van de
keizer,om voor Hem de dood straf te eisen. Zo werd Hij wettig naar het hoogste
gezag gebracht,en de uitspraak was Hij is onschuldig. maar door manupilatie
van het sanhedrin werd Hij als onschuldige naar het kruis gebracht waar Hij
stierf voor schuldige mensen.Leest u vervolgens Handelingen 7 daar komt
Stephanus aan de beurt,Pilatus kwam daar niet aan te pas ze hadden geen
enkele moeite om Stephanus te vermoorden zonder proces.En ik vraag me
af ,hoe lezen de orthodoxe joden dan handelingen 7 en het gevolg er van
worden ze ontroerd?of zeggen allemaal onzin .Ik zie er met verlangen naar
uit dat de schellen een keer van de ogen vallen,en dat ze ook op het hoogste niveau de Messias aan nemen als de verlosser Israëls Dan komt
Hij terug en we zullen Hem allemaal zien.Zo waren mijn gedachten als u het
anders weet moet u maar weer reageren
refoweb
03-07-2017 / 09:50
Dit laatste heeft niets met het onderwerp van dit artikel te maken. Graag on topic. Alvast dank!
huibertus
03-07-2017 / 10:24
Refoweb

Sorry ,on top topic is voor mij te hoog.
WillemB
04-07-2017 / 10:10
Zuchtend deze discussie een beetje gevolgd… Wat een geharrewar. Wie krijgt er dan ook innerlijk zo'n diep heimwee naar de "tijd" dat dit allemaal voorbij is? Niet lang meer... Maranatha!
Verlangen naar die grote volmaakte LIEFDES-DIENST die nooit meer voorbij gaat. Als God alles en in allen zal zijn.
Als Hij Zelf voorgaat in deze dienst. En al Zijn kinderen rondom Hem in aanbidding Hem lofprijzen!
Daarom verwachten wij die dag, met een groot verlangen. Jij ook?
Om altijd bij de Heere Jezus te zijn! O, kom Heere Jezus, kom haastig!
huibertus
04-07-2017 / 12:38
Willem B
Zie mijn laatste reactie
huibertus
04-07-2017 / 12:48
Willem B
natuurlijk bedoel ik het slot van mijn laatste reactie, op Jesaja 40
jelleb7
08-07-2017 / 20:15
@Marisa

Je schreef: "Blijkbaar valt het niet mee om buiten onze tradities om te denken en een open (Bijbelse) blik te hebben op onze samenkomsten.
@Jelleb7 Interessant en verhelderend wat je schrijft. Moet ik hierbij denken aan samenkomsten zoals die b.v. worden gehouden bij de Vergadering van gelovigen?"

Ik ben het helemaal met je eens wat betreft het eerste. Ik vind het heel verdrietig en ik heb tot nu toe nog geen overtuigend argument gehoord waarom het eind van 1 Korinthe 14 ons niets meer te zeggen zou hebben.

Wat betreft je vraag: ik ben niet zo van de labeltjes, maar de manier waarop je de vraag stelt vind ik wel mooi. Er zijn zeker gemeenten die met die naam geduid worden en proberen samen te komen op Bijbelse gronden. Ik hoop dat er ook andere christen-gemeenten zijn (de naam maakt niet zoveel uit) die op deze manier willen samenkomen.
Je kunt niet (meer) reageren op dit bericht. De reactiemogelijkheid is niet geactiveerd of de uiterste reactietermijn van 1 maand is verstreken.

Terug in de tijd

Enkelbandje

Vroeger werd mij altijd verteld dat het dragen van een enkelbandje 'heidens' is. Dat vond ik altijd jammer, want ik vond het erg mooi. Inmiddels volwassen en zelf moeder vraag ik me af of dat echt zo ...
Geen reacties
07-06-2007

(...) Ook is er een probleem waar ik het erg moeilijk mee heb: we zijn van verschillende kerken (...)

Ik heb nu ruim een half jaar verkering met een jongen van 19 jaar! We kunnen erg goed met elkaar opschieten en praten en ik voel me heel erg op  me gemak bij hem. De ene keer denk ik: dit is hem en de...
Geen reacties
07-06-2006

Terugkeer naar de vaderlandse kerk

Aan een Ger. Gem.-dominee. De ‘afgescheidenen’ zouden terugkeren naar de vaderlandse kerk indien deze terug zou keren naar haar wortels, zoals bijvoorbeeld verklaard is in de Acte van Afscheiding of W...
4 reacties
07-06-2014
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering