Vraag
Wij hebben een zoontje van bijna een jaar. Mijn vraag gaat er over of we ons door ons kind (t.z.t.) met “u” of met “jij” aan moeten laten spreken. Mijn man is gewend om “u” te zeggen tegen ouders, ooms, tantes, opa's en oma's. Ik ben gewend om tegen mijn ouders en overige familie “jij” te zeggen. Het voelt wat vreemd om mijn kind “u” tegen mij te laten zeggen, terwijl ik zelf mijn ouders met “jij” aanspreek. Ik kan me ook niet indenken dat ik tegen mijn ouders “u” zou zeggen. Ik merk dat er bij mijn man wat meer ontzag is voor de ouders en dat vind ik goed. Aan de andere kant merk ik dat ik juist een hele vriendschappelijke band met mijn ouders heb en ik zou ook graag willen dat mijn kinderen dat met mij hebben. Zijn er bijbelse en pedagogische argumenten om een kind “u” of juist “jij” te laten zeggen? Alvast hartelijk dank voor uw advies.
Antwoord
Het is heel verstandig van jullie als ouders om van tevoren er samen over na te denken wat je je kind wil aanleren. Laat je hem “u” tegen jullie zeggen of wordt het “je” en “jij”?
Het zeggen van “u” of “jij” is vooral een kwestie van gewoonte, van gezinscultuur. Twee verschillende gezinsculturen zijn in jullie huwelijk (en in elk huwelijk!) samengevoegd. Vanuit je eigen gewoonte denk je na over de gewoonte van de ander. Je kunt daar je ideeën over hebben en wat de ander gewend was zelf maar vreemd vinden. Voor wie gewend was zijn ouders altijd met “u” aan te spreken, klinkt de jijvorm misschien onbeleefd en zelfs brutaal. Het is alsof er geen respect en gezag zou zijn.
Andersom: wie gewend was zijn ouders te tutoyeren vindt het “u” zeggen erg afstandelijk klinken en vraagt zich af of er zo toch wel een vriendschappelijke band met de ouders kan worden opgebouwd.
Men zegt dat kinderen in het aanspreken van de ouders met “je” of “jij” net zo goed beleefd zijn, ontzag en respect hebben, de gezagsverhouding erkennen en gehoorzaam zijn als in het gebruiken van de u-vorm. Dat wil ik dat graag geloven, hoewel ik het zelf niet gewend ben en ook onze kinderen en kleinkinderen “u” zeggen. Ik weet dat er in ons land regio’s zijn waar in het dialect voor zowel “je” als “u” de woorden “jie” of “joe” gebruikt worden. In Duitsland wordt familie (vader en moeder, opa en oma, ooms en tantes) allemaal met “du” aangesproken, terwijl de beleefdheidsvorm “Sie” alleen gebruikt wordt voor andere gezagsdragers. In Engeland is het helemaal gemakkelijk. Daar is iedereen “you”.
Vanuit de Bijbel krijgen we niet aangereikt welke aanspreektitel we onze kinderen moeten aanleren. We kunnen ons wel afvragen hoe het tutoyeren van de ouders zich ten opzichte van het vijfde gebod verhoudt. De Heidelbergse Catechismus leert ons dat we onze ouders en allen die over ons gesteld zijn alle eer, liefde en trouw hebben te bewijzen. We moeten gehoorzamen, ons onderwerpen, geduld hebben met hun zwakheden en gebreken. Het belieft God om ons door de hand van onze ouders te regeren. Er is dus duidelijk sprake van een gezagsverhouding. In het aanspreken van de ouders moet dat tot uitdrukking komen, maar dat hangt in principe niet van je/jij of u af. Het gaat veel meer om de hele omgangsvorm, een toon van respect, beleefdheid en gehoorzaamheid.
En wat betreft de opvoeding? Wie zijn kinderen je en jij laat zeggen, heeft er een extra taak bij. Het is immers niet de bedoeling om bijvoorbeeld tegen juf en meester, dominee en dokter je en jij te zeggen. Hoe maak je dat je kinderen duidelijk? Ik zie om me heen, dat het aanleren van deze beleefdheidsvorm niet vanzelf gaat en ook niet vanzelfsprekend is. Vele malen hoor ik ouders hun kinderen terechtwijzen.
De vraag is wat je nu het beste kunt doen. Voor het aanspreken van de ouders met “u” is veel te zeggen. Die aanspreektitel drukt toch een stukje afstand uit, onderstreept de gezagsrelatie, geeft in de opvoeding meer duidelijkheid, terwijl het de liefdesband tussen ouders en kinderen niet schaadt.
Ziehier wat bouwstenen voor een gesprek... Ik hoop dat jullie samen tot een goed besluit kunnen komen!
Mw. A. Teerds-Gertenbach
Dit artikel is beantwoord door
A. Teerds-Gertenbach
- Geboortedatum:29-01-1951
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerde Gemeenten
- Woon/standplaats:Hendrik-Ido-Ambacht
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Naar mijn idee maak je het ook niet extra ingewikkeld. Wat ik altijd te horen heb gekregen 'pappa en mamma jij, andere grote mensen u'. Een kind van 2, 3 jaar begrijpt dat prima.
Ook ik heb er nooit moeite mee gehad om bijv. een juf of meester, oom of tante en opa of oma met 'u' aan te spreken, terwijl ik tegen mijn ouders jij/je zeg.
Het lijkt me ook een goede middenweg voor de vraagstelster.
Je en jij gaan veel meer uit van gelijkheid. Er zijn genoeg andere manier om duidelijk te maken dat die gelijkheid zeker de eerste handvol jaren grenzen heeft, maar ik vind zelf dat het goed is om kinderen te leren dat respect belangrijk is, maar dat mensen niet 'inherent' beter zijn - de dokter, de dominee.
Ik zou echt niet weten waarom ik per se u tegen een dominee zou moeten zeggen.
Ik hoor het wel eens bij vrienden, en dan is het echt 'jij-jen en jouwen en hé joh' sorry, maar ik ben geen vriendin waar ze zoiets tegen kunnen zeggen.
Als we in de winkel lopen of zo, en onze kinderen zeggen 'u' merk ik wel dat mensen dat 'bijzonder' vinden, er wordt gelijk naar je gekeken. Heb het idee dat het wel minder wordt.
Gewoon doen waar je je goed bij voelt.
Zo wil ik ook graag omgaan met 'u' en 'jij'.
Ik denk dat God (net als Duitsers) a.h.w. ons aanbiedt om te 'Du-tsen'.
U bestaat ook niet, iedereen is jee, behalve de dominee en de burgermeester.
Mijn man komt uit een stad, en is wel u meneer of mevrouw gewend.
In de eerste jaren lieten we de kinderen tegenons gewoon jij zeggen, maar tegen andere volwassenen netjes u.
Toen onze oudste in de pubertijd kwamen en heel erg puber waren hebben we hier met hen over gesproken en zijn ze u gaan zeggen.
nu is het heel apart, de een zegt wel u en de anderen zegt geen u. van mij drie schoondochters
zeggen er twee ma of mama, de ander noemt me bij de voornaam. Zij komt uit een gebroken gezin waarbij allebei de ouders een nieuwe relatie hebben, die nieuwe partners noemt ze bij de voornaam en zo is het bij ons ook gegroeid, ze heeft wel eens gevraagd of wij dit erg vinden, maar het hoort gewoon bij haar, zo heb ik een heel mengelmoesje, mijn as schooschoon kende ik al jaren van mijn werk en vind het ook moeilijk om me opeens ma te gaan noemen.
tja, het moet niet lastiger worden.
Maar het is wel fijn bij opstandige pubers dat ze u zeggen, want bijvoorbeeld "jij altijd!!"of "u altijd" klinkt heel anders!
