Psalmberijming van 1773 en 1968
Ds. C.J. Meeuse | 23 reacties | 05-11-2013| 08:24
Vraag
Mijn vraag heeft betrekking op de psalmberijming van 1968 die staat in het LvdK. Vanuit huis en kerk uit zijn wij gewend deze psalmberijming te zingen naast de berijming van 1773. Nu heeft mijn vraag betrekking op de vertaling. In bevindelijk-gereformeerde kring lijkt het wel of de berijming van 1773 heilig is verklaard en dat het de vertaling zou zijn die het meest dicht bij de grondtekst staat. Ik ben het eens met de stelling dat je het best zo dicht mogelijk bij de grondtekst van de Bijbel zou moeten blijven. Maar juist de vertaling van 1773 vertoont m.i. meer gebreken als het gaat om Bijbelgetrouwheid dan de berijming van 1968. Met name ook omdat de berijming van 1773 in de tijd van de verlichting is ontstaan. Neem bijv. Psalm 136 SV: 1. Looft den HEERE, want Hij is goed; want Zijn goedertierenheid is in der eeuwigheid; Berijming 1773: “Looft den HEER, want Hij is goed; Looft Hem met een blij gemoed; Want Zijn gunst, alom verspreid, Zal bestaan in eeuwigheid.” Berijming 1968: “Looft den Heer, want Hij is goed, trouw in alles wat Hij doet. Want zijn goedertierenheid zal bestaan in eeuwigheid.” Naar mijn mening staat de berijming van 1968 dichter bij de grondtekst dan de berijming van 1773. Nu is het niet mijn bedoeling om de berijming van 1773 af te kraken, maar ik vraag mij dan af: mensen uit de gereformeerde gezindte wijzen massaal de NBV (en in mindere mate ook de HSV) af omdat het te ver weg van de grondtekst zou staan. Maar ondertussen omarmen ze wel de berijming van 1773, terwijl bepaalde psalmen van deze berijming minder dicht bij de grondtekst staan dan andere berijmingen. Bij ons in de gemeente worden beide berijmingen gebruikt en wordt bij elke psalm gekeken welke het dichtst bij de grondtekst staat. Waarom is dit niet mogelijk in bijv. de (Oud) Ger. Gem. (in Ned.)? Is traditie in dit geval dan wel belangrijker dan vast houden aan de grondtekst?
Antwoord
Mijn mening over 1773 staat in de verantwoording van mijn Psalmberijming, die ook op internet te vinden is bij Ripepublishing. Van 1968 heb ik geen studie gemaakt. Verder ontbreekt me nu helaas de tijd om daar verder in te duiken. Verwijs de vraagsteller graag naar mijn Psalmberijming.
http://www.psalmboek.nl/cj-meeuse-verantwoording.php
http://www.psalmboek.nl/recensie-berijming-meeuse.php
Met vriendelijke groet,
Ds. C. J. Meeuse
Dit artikel is beantwoord door
Ds. C.J. Meeuse
- Geboortedatum:05-10-1945
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerde Gemeenten
- Woon/standplaats:Apeldoorn
- Status:Inactief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Maar hoe doen ze dat in Duitsland dan? Of Engeland? Of Malawi, om zo maar een paar landen te noemen.. Het komt op mij zo ongelooflijk navelstaarderig over eerlijk gezegd.
En richting vraagsteller: dit is een van die dingen die misschien wat in de periferie liggen als het over het beleven en uitdragen van het geloof gaat, maar helaas is mijn ervaring dat traditionele standpunten zó zijn vastgeroest dat een echte discussie niet mogelijk is.
Ik heb best waardering voor de posing van ds. Meeuse om dit een keer aan te zwengelen, maar het is alweer 2 jaar geleden en sinds die tijd is het weer oorverdovend stil.
http://www.refoweb.nl/vragenrubriek/17885/psalmberijming-van-1773/
Ik heb niets tegen welke berijmde psalmen dan ook. Een bepaalde berijming zien als het enige dat gezongen MAG worden gaat veel te ver en is bovendien niet bijbels.
Had de vraag van dkw nog niet gezien tussen de vragen aangezien ik zocht op: liedboek etc.
Dkw stelde inderdaad precies dezelfde vraag als ik nu gesteld heb. Ik vind zowel het antwoord wat dkw gekregen heeft als het antwoord dat ik gekregen heb wel erg magertjes.
Ben gewoon benieuwd waarom de berijming van 1968 zo snel word afgewezen terwijl die in vele psalmen beter vertaald is dan de berijming van 1773. Vooral omdat dezelfde argumenten door dezelfde groep mensen gebruikt word met betrekking tot de Bijbelvertalingen.
Blijkbaar is dit onderwerp nog erg controversieel in de gereformeerde gemeenschap, en durven ze hierover nog niet echt een uitspraak te doen. Soms lijkt het wel of de traditie voor sommigen belangrijker is dan de vertalingen. Erg jammer.
Traditie is belangrijker als de vertaling.
Gevoelsargumenten zoals: "er zijn zovelen van Gods kinderen gestorven met 1773 op de lippen" zijn gewoon niet bruikbaar, maar worden wel volop gebruikt.
1773 mocht er geen Heere in de berijming staan, op een enkele uitzondering na staat er ook altijd Heer, dat was gewoon zo opgedragen.
De GBS heeft daar leuke apostrofjes bijgeplaatst, maar dat is gewoon onzin, het moets Heer zijn destijds, moet je nu mee aankomen, dan wordt je gelijk als vrijzinnig en oneerbiedig weggezet in sommige gereformeerde gemeenschappen maar wel gewoon Heer zingen, vreemd hoor...
De angst om te veranderen is erger en groter en belangrijker dan een goede vertaling, en dat geld niet alleen voor 1773....
Zijn jullie vergeten hoe er in de Psalmen wordt gesproken over het gebruik van instrumenten, het God loven met alles wat in je is, het dansen, het klappen?
Ik zou zeggen: Zing alleen met je hart. Blij blij, mijn hartje is zo blij. Nee beste kind, dat is geen erkende berijming, stil jij...
Stel dat je dingen aan het zingen bent die lijnrecht tegen de bijbel ingaan, dat kan toch niet?
Daarom is onderzoek van de teksten en gedichten en liederen echt wel belangrijk.
Maar dat het vaak onnodige discussie is, ben ik met je eens, het lijkt Nederlands te zijn.
Check de discussie van het koningslied bv...
Allereerst een traditie, dat is absoluut! Ga je naar Schotland, is een orgel weer uit den boze en begrijpen zij niet dat wij dat in Nederland gewoon vinden.
Daarnaast is het ook een praktisch probleem, een grote kerk is nu eenmaal niet te begeleiden met een gitaar of een piano.
De psalmen waren in eerste instantie ritmisch bedoeld, echter met de vrij kromme manier van dichten van Petrus Datheen hadden de kerken een psalmberijming die ritmisch niet te zingen was, wat automatisch leidt tot wat trager niet ritmisch zingen, en dan heb je weinig aan andere instrumenten, behalve een trompet misschien als er iemand trompet zou kunnen spelen.
Met de berijming van 1773 is het ritmisch zingen deels teruggekomen, maar lang niet overal. Ook in de kerken moet de capaciteit zijn om dit ritmisch te begeleiden door een voorzanger of instrument, en destijds waren er echt geen mensen die een instrument konden bespelen, zeer weinig in ieder geval die ook nog eens naar de kerk gingen, daar was geen tijd en geld voor, hooguit op een oud harmonium van opa, dus maar weer op een orgeltje in de kerk. Ritmisch zingen was er niet bij, die capaciteit had men niet, dus ook maar met 1773 traag niet ritmisch zingen.
De laatste tijden is er een goed ritmisch zingbare berijming gekomen, namelijk 1968. Echter de angst om te veranderen is helaas ook zo groot dat dit vaak niet wordt ingevoerd.
1773 en niet ritmisch zingen wordt dan als norm gehouden, want het is altijd al zo geweest.
Los van de capaciteit van de organisten en muzikanten om ritmisch te laten zingen, want dat schort er ook nog wel eens aan. Er is niet voor niets een ernstig tekort aan organisten die dit kunnen, een beetje niet ritmisch aanrommelen kunnen er een hoop, maar gedegen ritmisch begeleiden volgens de muzikale kerktoonsoorten kunnen er maar weinig.
En een trommel/drum in de kerk kan leuk klinken, maar zoals ik al zei, grote kerken hebben er niets aan, daarnaast moet het niveau van een muzikant hoog zijn, anders is het gewoon een rommeltje.
Zelf ben ik een organist en heb geen moeite met andere instrumenten, mits het op hoogwaardig niveau gedaan wordt, en het in combinatie met een orgel kan, want een orgel vind ik een geweldig mooi historisch instrument die erg geschikt is om de zang te begeleiden.
Overigens, veel mensen uit de zogenaamde trage orgelkerken zullen er echt geen moeite mee hebben om thuis met piano, gitaar of weet ik wat liederen en psalmen te zingen.
In de kerkdiensten is het vaak onpraktisch, danwel door de grootte, dan wel door de capaciteit van de muzikanten als deze er uberhaupt zijn.
- 1
- 2