Iemand voor de trein gesprongen

Ds. H. Korving | Geen reacties | 15-03-2004| 00:00

Vandaag is er iemand voor de trein gesprongen... Waarom laat God dit toe? Wat voor bedoeling heeft hij hiermee?

Beste vraagsteller,

De vraag die je stelt is al door vele mensen voor jou ook gesteld. Het is ook een moeilijke vraag, althans op het eerste gezicht. Een vraag die des te meer actueel wordt, wanneer je in je directe omgeving wordt geconfronteerd met het lijden. Ziekte, rampen, oorlog, een jonge moeder die sterft en een gezin achterlaat, een kind dat verongelukt in het verkeer, een man die zich voor de trein werpt....waarom?

Ook op Refoweb is deze vraag al eerder gesteld. Omdat ik toen ook een antwoord heb proberen te geven, wil ik je graag daarnaar verwijzen. Zie hieronder:

Niet alleen niet-gelovigen, maar ook gelovigen kunnen met de ‘waarom’-vraag enorm worstelen. Het is inderdaad niet gemakkelijk om hierop een afdoende antwoord te geven. Het risico is bij voorbaat groot dat het of een goedkoop antwoord wordt, of een soort rationele verklaring waarbij zouden pretenderen dat we Gods diepe wegen wel eens even uit kunnen leggen. Zo is het dus niet.

Toch kunnen we wel enkele lijnen aanwijzen die ons kunnen helpen om met deze vragen om te gaan. Allereerst wil ik erop wijzen dat je niet de eerste en niet de enige bent die deze vragen stelt. In de Bijbel zelf -denk met name aan het psalmboek!- vind je in tal van psalmen de worsteling met het ‘waarom’ op heel ingrijpende wijze vertolkt. “Waarom staat Gij van verre?” (psalm 10, psalm 22). Waarom lijkt het de goddelozen voor de wind te gaan, terwijl Gods kind elke morgen zijn bestraffing ervaart (psalm 73). Denk ook aan psalm 42, de dichter heeft een onrustig hart. Vergeet ook de grote lijder van het Oude Testament niet: Job.  Er zijn nog meer bijbelse voorbeelden te noemen. In deze en ander psalmen vind je echter ook de beste weg aangewezen, hoe je met deze waarom-vragen om moet gaan. Breng ze biddend bij de Heere. “Gij aanschouwt de moeite en het verdriet, opdat men het in Uw hand geve.” (psalm 10)

Dr. G. van den Brink heeft in zijn brochure “Het probleem van het kwaad. Gedachten over God en het lijden” (Willem de Zwijgerstichting, 1997. ISBN 90 72462 22 X) drie antwoorden besproken die doorgaans op de ‘waarom-vraag’ worden gegeven.

Allereerst is er het antwoord dat in feite Gods almacht ontkent. God kan er nu eenmaal niets aan doen. Hij heeft wel medelijden, maar staat machteloos en kan niet ingrijpen. Dit is het antwoord dat bekend is geworden in de boeken van de liberale joodse rabbijn Harold Kushner, wiens boek “Waarom het kwaad goede mensen treft” destijds een bestseller was.

Duidelijk moet zijn dat dit antwoord geen oplossing is en geen recht doet aan het bijbelse Godsbeeld.

Het tweede antwoord dat wel gegeven wordt is dat men in feite Gods goedheid ontkent. In Dostojewski’s roman “De gebroeders Karamazow” laat Iwan zijn broer Aljosja de vraag beantwoorden of hij, als hij God was, wel een wereld zou willen scheppen waarin onschuldige kinderen ontzaglijk moeten lijden. Aljosja, die zeer religieus is, moet dit ontkennen. Daarop antwoordt Iwan, dat de God die deze wereld wel heeft geschapen dus geen liefdevolle God kan zijn.

Ook hier geldt: dit antwoordt is niet te verenigen met hetgeen de Bijbel ons leert aangaande Gods goedheid.

Het derde antwoord is nog weer anders. Men kan ook het kwaad ontkennen. In feite zegt men: het kwaad kan zo kwaad niet zijn. Men relativeert het. We moeten het daarom berustend aanvaarden. De Griekse stoïcijnen trachtten ieder vorm van gevoel te onderdrukken, wat ze ook aan verschrikkingen meemaakten. Ze propageerden een soort ‘apathie’. Socrates dronk rustig zijn drinkbeker leeg: het moest nu eenmaal zo zijn.

Ook dit is echter geen christelijk en geen bijbels antwoord. Bedenk maar eens hoe Christus Zijn lijden tegemoet ging, in de hof van Gethsemane. Hij sidderde eronder. “Mijn ziel is geheel bedroefd, tot de dood toe.” Heel anders dan Socrates dus. Christus heeft echt geleden onder de last van de zonde en haar gevolgen.

In feite gaat heel het bijbelse getuigenis over de vraag hoe Gods goedheid en almacht zich verhouden tot het probleem van het kwaad (de zonde). In de schepping zien we zowel Gods goedheid als almacht schitteren.In de zondeval zien we hoe de mens door vrije keus en eigen schuld het kwaad (de zonde) met alle gevolgen van dien in de wereld heeft gebracht. In de verlossing zien we dat God Zich niet afzijdig houdt van dit probleem van het kwaad, maar hiervoor een ‘oplossing’ geeft: verlossing, door het werk van Zijn Zoon. Op Golgotha komen deze lijnen samen. Daar klonk het allerdiepste ‘waarom’ van de hele geschiedenis. Maar het blijft niet bij Zijn ‘waarom’. Na de donkere nacht van Godsverlating volgt het sterven en daarna.... De opstanding. Dankzij het evangelie is er hoop voor mensen in nood in een gebroken wereld.

Neen, wij kunnen Gods wegen niet altijd begrijpen. Toch mag Gods kind in het geloof zien dat het lijden van de tegenwoordige tijd niet opweegt tegen de heerlijkheid die straks hun deel zal zijn (Rom. 8). Dan zal God alle tranen van de ogen afwissen (Openb. 21).

Beste vraagsteller, het is een wat lang antwoord geworden. Maar je vraag was van dien aard, dat het niet met een enkele regel kon worden gezegd. Overigens is natuurlijk met het bovenstaande ook lang niet alles gezegd. Ik hoop dat het je wel een handvat biedt om wat verder te komen.

De boven genoemde brochure van dr. G. van den Brink kan ik zeker aanbevelen om te lezen.Verder J. Westland, “God onze troost in noden”. Kampen 1986. C.S. Lewis,  “Gods megafoon”. Amsterdam 1957 (vertaling van: “The problem of pain”. London 1940)

Met vriendelijke groet, ds. H. Korving, Leerdam

Dit artikel is beantwoord door

Ds. H. Korving

• Geboortedatum:
  01-12-1954
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Urk
• Status:
  Actief

200 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven