Kerk is supermarkt geworden
Ds. H. Peet | 33 reacties | 19-04-2012| 16:04
Vraag
Ik bespeur een trend in onze gemeente (en waarschijnlijk komt het ook in andere gemeenten voor) dat de kerk een supermarkt is geworden, waarvan de leden consumenten zijn. Op zondag wordt er een preek geconsumeerd, is deze niet voedzaam genoeg, dan gaat men naar een andere gemeente. Dit kan naar een meer rechtse richting zijn ("ik wil meer bevinding horen") of een andere richting op ("ik wil meer vreugde horen of meer praktische preken"). Of het zogenaamde shoppen: is er een interessante aanbieding (predikant die erom bekend staat dat hij mooi kan preken) dan ga ik toch eens in die andere supermarkt kijken? Aan de ene kant snap ik die mensen erg goed; als je uit de preken niets meer leert en je in een andere gemeente (met soms ook andere gewoonten en 'regeltjes') beter thuis voelt, waarom dan niet! Maar aan de andere kant ook weer niet: de Bijbel spreekt eigenlijk niet over individuen (wat vind ik mooi, waar voel ik me goed bij), maar over gemeenschappen. Als het goed is hoort een gemeente toch meer te zijn dan alleen een plek waar je alleen op zondag komt om naar een predikant te luisteren en verder weinig contact hebt met de leden? Elkaar onderwijzen, opbouwen, ondersteunen, voor elkaar bidden etc. dat hoort toch als leden van het lichaam van Christus? Kan iemand mij uitleg geven hoe de Bijbel spreekt over het gemeente zijn en hoe je daar als (levend) lid in behoort te functioneren? (in de vragenrubriek zijn wel verschillende persoonlijke gevallen besproken die met dit onderwerp te maken hebben, maar ik heb nog geen algemeen antwoord of visie op deze vraag kunnen vinden).
Antwoord
Beste vraagsteller,
Het is denk ik zeer terecht dat je de vinger legt bij het zogenoemde shopgedrag dat onder kerkgangers steeds meer lijkt te gaan voorkomen. Het is gedrag dat mogelijk geworden is door onze sterk toegenomen mobiliteit, maar het is mijn stellige overtuiging dat dit beslist niet bijbels is en inderdaad alles te maken heeft met de door jou genoemde wereldse consumptiementaliteit. De enige vraag die telt, wordt dan: waar wordt het meest aan mijn wensen voldaan. Misschien moet ik zelfs zeggen: waar word ik religieus het meest vermaakt? Het is een redeneren van onderen af. Dat geldt ook voor de vraag: waar voel ik me het meeste thuis? Hier wordt aan ons gevoel wel een heel belangrijke stem gegeven – daar is al de vinger bij te leggen. Daar komt bij dat het puur een denken is vanuit de mens. Een veel betere vraag zou zijn: waar doet de Koning van de Kerk me thuis zijn? Niet daar ontstaat de kerk waar mensen het aardig eens zijn, samen een goed gevoel hebben en het een beetje gezellig met elkaar hebben. Zondag 21 (HC) zegt: Christus vergadert Zich een gemeente door Woord en Geest. De vraag is dus niet allereerst waar ik me thuis voel, maar waar de Heiland me een thuis geeft.
Nu hebben we te maken met een kerkelijke kaart die heel veel op een lappendeken lijkt, zodat het niet altijd eenvoudig is uit te maken waar de Heere je wil hebben. Ik zou met het oog daarop je wel het volgende in overweging willen geven: veracht de leiding van de Heere in je leven niet. Je bent in een gezin geboren die verbonden was aan een bepaalde gemeente in een bepaald kerkverband, je bent ergens gedoopt... Of als je later tot geloof gekomen bent: je kwam in aanraking met de bijbelse boodschap en zo met een gemeente van waaruit die boodschap gebracht werd. Zou de Heere je niet daar allereerst een plek gegeven hebben? Moet je dan altijd op die plek blijven? Me dunkt dat er alleen een rechtvaardiging is om die plek te verlaten als de bijbelse boodschap op wezenlijke punten geen recht wordt gedaan, als in de gemeente dingen gebeuren die volstrekt in strijd zijn met de Schrift. Het lijkt me een heel slechte reden om van kerk te veranderen alleen omdat ds. A. of ds. B. zoveel aansprekender preekt of omdat men in een andere gemeente wat vrijer of strakker van opvatting is. En ook dan kun je niet zomaar met stille trom kunnen vertrekken maar heb je over de dingen die zorg geven het gesprek aan te gaan. Je kunt niet van kerk veranderen op de manier zoals je van supermarkt veranderd en soms krijg je die indruk toch echt.
Juist omdat de gemeente een lichaam is –je wijst daar terecht op– kan het niet zo zijn dat je de ene zondag hier kerkt en de andere zondag daar. Je doet het lichaam dan geweld aan en zorgt op zijn minst voor een (tijdelijke) amputatie. Dit gaat nog meer spreken als we een ander bijbels beeld erbij betrekken: dat van een huisgezin. Wanneer je deel uitmakend van een gezin de ene dag thuis eet en dan zonder enige opgaaf van reden dan eens bij die kennis eet en dan weer bij een ander en nog maar zelden thuis, berokken je de relatie met het gezin waartoe je behoort toch grote schade en haal je uiteen wat toch echt bij elkaar hoort! Je zet de broederband onder druk en wekt de indruk dat je niet om hen geeft. Stel je trouwens voor dat iedereen zo zou doen: hoe zou je dan nog ergens een gemeente in stand kunnen houden? Ook dat maakt wel duidelijk is hoe funest dergelijk gedrag is voor de gemeente. Is dat liefde tot de gemeente als je er de ene zondag wel bent en de volgende weer niet? Krijg je dan niet een soort knipperlichtrelatie met de gemeente zoals dat bij sommige verkeringen ook wel eens het geval is? Er is niet alleen de vraag: wat heb ik aan de gemeente. Er is ook de vraag wat heeft de gemeente aan mij? En deze laatste vraag moet –denk ik– voorop gaan. Juist bij shopgedrag komt de roeping die in zondag 21 ook genoemd wordt (namelijk bij de uitleg van de betekenis van de gemeenschap der heiligen) onder druk te staan. Antw. 55 geeft aan dat elk lid zich schuldig moet weten zijn gaven ter nutte en zaligheid der andere lidmaten gewillig en met vreugde aan te wenden. Hoe zal dat ooit gestalte kunnen krijgen als we dan eens hier en dan eens dan een geestelijke maaltijd gaan halen.
Als het gaat over het nalopen van predikheren mag de volgende anekdote te denken geven: Iemand bezocht een kerkdienst waar een dominee voorging die zeker over tien preektalenten beschikte. De broeder kwam thuis en zei: wat een prediker, wat een prediker. Diezelfde middag preekte er een voorganger die het moest doen met één preektalent. Toen kwam dezelfde broeder thuis en zei: wat een Christus, wat een Christus. Je begrijpt wanneer de kerkganger het meest gezegend was. Dat was in dit geval bij de prediker met het ene talent. Ik zou het ook nog anders kunnen zeggen: niet alleen een vijfgangendiner vult de maag, dat doet boerenkool met stamppot net zo goed. Je begrijpt de toepassing: ga gewoon daar waar de Heere je een plek heeft gegeven. Op die plek wil de Heere je zegenen.
Misschien mag ik je tenslotte nog enkele passages uit de Schrift aanreiken die je in je bezinning hierover verder kunnen helpen: 1 Kor. 12, Ef. 3:14, 4:16, 1 Petr. 2:1–10, 1 Petr. 4:7–11. Verder kun je goed terecht in de gedeelten waarna in zondag 21 wordt verwezen. Het zou te ver voeren om alles wat hierin genoemd wordt allemaal uit te werken. Ik hoop dat bovenstaande overwegingen je wat verder helpen!
Ds. H. Peet
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Peet
- Geboortedatum:15-01-1964
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Sliedrecht (Eben-Haëzer)
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Immers, wie zijn zonden vergeven weet en het hemels manna heeft geproefd, gunt dat immers ook zijn/haar kerkgenoten? Moet je dan zelf honger lijden? Elia kreeg in de woestijd voedsel van een raaf. Het volk Israël precies voldoende manna. Zo zorgt de Heere altijd dat Zijn kinderen precies genoeg krijgen, waar ze zich ook bevinden. En als je dan verlangt naar een rijk gevulde dis, dan zijn er door heel Nederland geweldige (jongeren)avonden waar je op een min of meer gelijkwaardige wijze de gemeenschap der heiligen kunt meemaken als zondags in de kerk. Waar je zodanig veel voedsel krijgt, dat je het zondags rijkelijk kunt uitdelen in je eigen gemeente. Het zal niet de eerste keer zijn dat op deze wijze een herleving in een gemeente ontstaat.
En ja, ik weet ook van andere voorbeelden. Waar je onder censuur komt te staan, waar je weggehoond wordt en gelasterd. En toch... Een knecht is niet meerder dan zijn heer. Jezus zegt: Ze hebben Mij gehaat, ze zullen ook u haten. En dan toch te blijven dienen, dat kost een boel zelfverloochening...
T. Boston hield 's morgens een evangelisatie preek voor de onbekeerden en 's middags preekte hij voor de gelovigen. Iets dergelijks vind ik niet eens zo'n gek idee.
En Spurgeon schrijft: mensen, als je al een paar jaar naar mijn preken luistert en je bent nog niet tot geloof gekomen ga dan ajb eens ergens anders luisteren. Wie weet landt het dan wel!
We moeten niet alleen als individu een licht zijn, maar dat geldt zeker ook als gemeente.
Het is toch de omgedraaide wereld, evangeliseren in de kerk die 'de gemeente' (lichaam van Christus) hoort te zijn.
Als in je eigen kerk vrijwel iedereen zegt Jezus niet te kennen, hoe kun je dan gehoor geven aan de oproep om de onderlinge bijeenkomsten niet na te laten?
Het gaat wel over onderlinge bijeenkomsten van gelovigen, en gelovigen zijn er echt wel!
We hebben niet alleen een verticale relatie nodig maar evengoed een horizontale.
Lees 1 Kor.12 en zie hoe we in relatie tot elkaar bedoeld zijn.
Geëvangeliseerd moet er zeker worden, maar dat moet niet in de plaats komen van de gemeenschap der heiligen.
Ik vind het nog anders als er in de eigen kerk ongelovigen tussen zitten, maar de gemeente toch grotendeels uit gelovigen bestaat.
Je zult kinderen hebben en in een gemeenschap kerken waar Jezus niet, of onder een dikke bedekking gepreekt wordt.
Als iemand lichamelijk iets mankeert wil je ook de beste dokter, de ziel is oneindig veel meer waard. Je kunt idd op andere manieren genoeg 'bijtanken' dat is het probleem niet.
Maar hoe ga je het je kinderen uitleggen? "Kom jongens, we gaan naar de kerk om te horen hoe het niet is, en te luisteren naar wat er niet gezegd wordt".
In zulk soort kerken is er maar één aan het woord, daar kom je echt niet tussen.
Bij andere gelegenheden sta je onder toezicht van ouderlingen die dezelfde leer aanhangen, dus er wordt tijdig ingegrepen als men een vleugje 'remonstrantse' ruikt.
Dat zal plaatselijk ook wel weer verschillen, maar m.i. blijft er niet veel anders over dan bidden.
En dat moet dan wel een persoonlijk gebed zijn, want gemeenteleden bij elkaar zonder controle van het sanhedrin is uit den boze.
Begrijp me goed, ik wil de kracht van het (persoonlijk) gebed niet onderschatten maar je hoeft geen lid van zo'n gemeente te zijn om ervoor te bidden.
Erger vind ik het dat veel kerken het niet opmerken als iemand er 's zondags niet is. Blijkbaar is de gemeenschapszin tanende. Dit zou 'shopgedrag' kunnen verklaren.
Stelling: Kerken moeten zich bezinnen op de meerwaarde van de samenkomst, anders verworden ze tot een geestelijke supermarkt.
Zo ook bij de kerk. Je bent lid, en ga niet shoppen. Als je weg wilt vraag je je attestatie op of je lidmaatschap.
-dan komt de kerkenraad bij je op bezoek en kan zelfs weigeren om je uit te schrijven
-kom je met je omgeving, familie enz. in conflict;
-stel dat je later weer terug wilt, heb je verloren.
Mensen moeten zich goed bedenken wanneer ze belijdemis doen. Belijdenis voor God is alleen maar toe te juichen. Dan ben je lid van de Grote Gemeente en het kan Hem nix schelen naar welke kerk je gaat zolang Hij er maar wordt gevonden en vabn God mag je je daar ook best prettig voelen.
Maar als je belijdenis doet wordt je ook lid van die kleine gemeente op aarde en als het daar in de loop van de tijd veranderd met de prediking of er worden je regels of lasten op gelegd waar jij je niet in kunt vinden of je verandert zelf van inzicht dan heb je een probleem....
Ik begrijp heel goed dat praktijk en theorie met elkaar botsen. Wat ik zie in gemeenten waar Christus onder een deksel wordt verkondigd (Paulus reageert dan trouwens met: Nochtans zal ik mij verblijden), dat er kringen ontstaan van (veelal) jongeren die gezamenlijk aan bijbelstudie doen of gebedsgroepen, die bidden voor een opwekking in hun gemeente. Of ze nodigen na de kerkdienst mensen uit voor de koffie en praten dan over de preek. Met een beetje creativiteit zijn er wel mogelijkheden om in je eigen gemeente te evangeliseren. Maar het belangrijkste (en het moeilijkste) is een lichtend licht te zijn zonder woorden: ziekenbezoek, hulp aan ouderen in de gemeente, vrijwilligerswerk, enz. Kortom, getuigen van de liefde van Christus, desnoods met woorden...
En zeker, dan krijg je huisbezoek. Dan proberen ouderlingen je te 'vangen' met woorden. Dan zul je gelasterd worden en word je misschien wel onder kerkelijke censuur gezet. Maar gebeurde dat met Jezus ook niet? En toch bleef hij de tempel op de sabatdagen bezoeken en zocht Hij zijn heil niet ergens anders.
Als je zelf kinderen hebt dan is het een stuk lastiger, dat geef ik toe. Je gunt ze immers het heerlijk en onvoorwaardelijk evangelie van Gods Woord...
Die dingen kun je ook doen zonder lid van die gemeenschap te blijven. (behalve dan de preek analyseren) De gemeente van Christus kent geen kerkmuren gelukkig.
Huisbezoek??? Ik moet bijna lachen, we waren al een half jaar op zoek naar een gepaste gemeente.
Ze kwamen alleen omdat we toevallig aan de beurt waren voor het tweejaarlijkse huisbezoek.
Hun conclusie was dat de ds. maar eens moest komen praten, en onze reactie was dat we daar positief tegenover stonden.
Omdat bij een andere openbare gelegenheid al een paar keer eerder de dingen waar het om draait ter sprake zijn gekomen voelde hij de bui al hangen denk ik, want hij is nooit gekomen.
Ik heb er nooit spijt van gehad dat ik daar ben weggegaan, alleen dat ik het niet veel eerder heb gedaan.
Ik zag er als een berg tegenop en kwam er meestal helemaal depri vandaan.
Tot geloof(zekerheid) kwam ik daar niet, en alles wat ik door de week las en hoorde werd zondag weer afgepakt. Oké, ik liet het me afpakken, jáááááááren lang.
Ik was er toen niet tegen bestand, en menselijk gesproken zou ik nog steeds in hetzelfde schuitje hebben gezeten als ik er niet was weggegaan.
Nee hoor, voor huisbezoek ben ik niet bang en ik loop ook niet weg omdat ik bang ben om onder censuur gezet te worden o.i.d.
In zo'n gemeenschap moet geëvangeliseerd worden, maar ik zou niet weten waarom ik daar lid van moet zijn/blijven.
Als je gaat evangeliseren bij het voetbalstadion word je toch niet eerst lid van een voetbalclub!
Ik vind het mooi als er mensen zijn die iets in zo'n gemeenschap kunnen betekenen, maar niet met de gedachte dat dát de onderlinge bijeenkomst is waar Heb.10 over spreekt.
Abraham moest zich op bevel van God ergens anders vestigen terwijl hij woonde bij mensen die God kenden. Maar daar heb je het dan ook mee gehad. Bij het gouden kalf is niet een nieuw volk uit de levieten gevormd, ze deden slechts niet mee. Ten tijde van Rehabeam scheidde wel een deel van het volk zich af, maar niet om de Heere te dienen, sterker nog, de priesters keerden terug om dat alsnog te doen. Toen Elia klaagde dat er geen gelovigen meer waren zei God dat Hij Zich 7000 zielen had overgehouden. Uit de ballingschap kwam een overblijfsel terug, geen afgescheiden gemeenschap. Een overblijfsel daarvan erkende Jezus als Her zoals Jesaja dat al voorspelde. En een deel van de heidenen zal slechts behouden worden. Nergens vind je iets over een weggaan, of over een afscheiding.
Of toch, op één plek gebeurt dat. Het waarom staat erbij. "Maar als sommigen verhard werden, en ongehoorzaam waren, kwaadsprekende van den weg des Heeren voor de menigte, week hij van hen, en scheidde de discipelen af".
Kwaadspreken van de weg des Heren dus, als het even kan voor de menigte.
Als nu de weg des Heeren is dat Hij ons het eeuwige leven aanbied om niet, maar er wordt verteld dat je dat eerst aan een aantal voorwaarden voldaan moet hebben voordat je van een zaligmakend geloof kunt spreken, dan lijkt mij dat een kwaadspreken van de weg des Heeren. Dan heb je dus het recht om te gaan, misschien zelfs wel de plicht. Ik ben ook van mening dat je dat dan goed duidelijk moet hebben gemaakt omdat God tegen Ezechiël zegt dat Hij in zulke gevallen hun bloed van zijn hand zal eisen. Maar dat je weg moet is duidelijk. Het is dat ik nu even niet weet waar ik dan heen zou moeten anders was ik al vertrokken.
Verder wat de vraag betreft: zou het niet het beste zijn, om in de dichtsbijzijnde christelijke gemeente waar de bijbelse leer verkondigd wordt, te kerken, ongeacht het naamplaatje van het kerkverband?!
Iedereen vind Simson maar een ruwe vent. En eerlijk gezegd, als ik zo lees wat hij allemaal heeft uitgevreten is dat ook mijn eerste indruk. Maar toch, bij alles wat hij uitvoert, en wat wij ruw en lomp vinden, staat er expliciet bij: de Geest des Heeren greep hem aan.
Als je dan in een preek, en public, vertelt dat Simson maar een eigengereide vent was, een barbaar, en dat hij de dingen die hij deed uit eigen wil deed, omdat hij nou eenmaal een lompert was, dan vergeet je niet alleen dat het de Heere was die hem dat deed doen omdat Hij een voorwendsel zocht, maar je lastert ook de heilige Geest die hem aangreep en tot zijn daden aanzette. Wij mogen het ruw, lomp en barbaars vinden, toch het blijkbaar óók een manier waarop God redt.
- 1
- 2
