Erg rationeel in geloof
Ds. N. den Ouden | Geen reacties | 19-04-2010| 12:19
Vraag
Ds. Den Ouden, bedankt voor het beantwoorden van mijn vraag. Ik ben erg rationeel. Dat vind ik in het geloofsleven niet goed! Ik ben bang dat ik het geloof dan te rationeel beleef. Hoe kun je dit weten van jezelf? Aan de andere kant: ik word wel eens geraakt door de melodie van een lied (in combinatie met de woorden). En dan? Dan vind ik het weer niet goed, want dan denk ik: dit zijn je emoties, het draait nu om je gevoel en op je gevoel moet je natuurlijk niet bouwen/rusten. Gods beloften staan immers voorop, daarachter het geloof en daarachter eventueel het gevoel. Toch zei u dat de combinatie van de melodie en de woorden ons hart te meer kunnen raken. Maar dat is toch niet goed? Dan gaat het toch om een 'opwekking'; je emoties worden aangesproken door de mooie melodie. En stel dat het wel goed is, waarom vinden veel reformatorische mensen een drumstel dan niet goed, omdat die beat, dat ritme, je gevoel ook kan opwekken? Wat is dan het verschil tussen een drumstel en de mooie melodie van een psalm of een geestelijk lied? Ik weet niet of u mij goed begreep, maar ik zing mijn eigen woorden, mijn eigen gebed en dus niet de woorden van een psalmdichter. Ik zing geen psalm of een door een ander gemaakt geestelijk lied, maar eigen woorden. Mag dat wel in mijn geval, aangezien ik niet echt zin heb in een stil gebed en dus daarom fijn ga zingen? Waarom is het in je binnenkamer beter dan tussen dingen door, of bijvoorbeeld in de auto? Terugkomend op het gevoel en het verstand: Wat wil God nu waar je Hem mee dient? Ik hoop dat u mijn vragen duidelijk kunt en wilt beantwoorden. Alvast hartelijk dank!
Antwoord
Ik denk toch dat je verstand en gevoel te veel uit elkaar haalt. De puritein Thomas Watson wekt er toe op om als we gevoelig geraakt worden (bijvoorbeeld bij een stervend dier) aan geestelijke dingen te denken, omdat we er dan meer vatbaar voor zijn. Als er niet aan het gevoel geappeleerd zou mogen worden, zou een dominee ook niet meer zijn best hoeven te doen om de mensen te bewegen, en zo boeiend mogelijk te preken, maar evengoed een dor verhaal kunnen houden. Toch schrijft Paulus dat hij zijn hoorders onder tranen vermaand had. Dat zal hij niet met opzet zo gespeeld hebben. Ondertussen ging er van die tranen ook een appel uit op zijn hoorders, zowel op hun verstand als hun gevoel. Het gaat natuurlijk mis als die twee gescheiden worden. Men vertelt van George Whitefield dat hij op zo’n manier “ooooooh!” kon zeggen dat zijn hoorders alleen daardoor al in tranen uitbarstten. Dat gaat me wel erg ver en als er geen heldere boodschap mee gepaard was gegaan, dan is zoiets dom effectbejag. Maar het is wel degelijk in de lijn van de schrijft dat de Heere inwerkt, zowel op verstand als gevoel.
Bij een drumstel is er toch iets anders aan de hand. Bij dergelijke rampestamp gaat de muziek overheersen. De boodschap verdwijnt achter het middel en de balans om te appeleren aan zowel gevoel en verstand slaat dan wel naar het eerste door. Dat is gevaarlijk. Maar met gevoel op zichzelf is niets mis. God heeft ons geschapen als mensen met emoties. Die zijn ook bij het geloofsleven betrokken. Wat te denken van bijbelse woorden als droefheid, blijdschap, verlangen, enz.?
Inderdaad: Op gevoel kunnen we niet bouwen. Gevoelens zullen ook getoetst moeten worden. We kunnen “wenen als Jeruzalems dochters weleer” terwijl het niets om het lijf heeft. Maar het bij voorbaat onderdrukken en voor verdacht houden van gevoel is geen goede zaak. Alle middelen waardoor ons gemoed bewogen kan worde verwerpen, evenmin.
Inderdaad had ik je vorige vraag niet helemaal begrepen. Ik blijf er bij dat het niet verkeerd is om te bidden “met de pet op”, en desnoods zingend. Maar in de binnenkamer komen we bij de Heere om voor Hem te knielen, en expliciet Hem eerbied te betonen; er bewust tijd voor te maken en ons voor Hem af te zonderen. Dat is Hij waard. Dat mag niet nagelaten worden. Geen zin in stil gebed is iets om ons voor te schamen en dat te belijden, uitziende naar de Geest der genade en der gebeden. Als we geen zin in gebed hebben, hebben we het waarschijnlijk juist het allermeest nodig.
Hartelijke groet,
Ds. N. den Ouden
Dit artikel is beantwoord door
Ds. N. den Ouden
- Geboortedatum:25-10-1969
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Leerbroek
- Status:Inactief
