Drie formulieren van enigheid
Ds. A. Huijgen | 14 reacties | 23-10-2009| 10:37
Vraag
Naast de Bijbel, de drie formulieren van enigheid. Kan dat wel? Waarom worden er toch zoveel meningen onderbouwd en verdedigd, vanuit de catechismus vooral, en ook de andere twee belijdenisgeschriften? In Openbaringen staat duidelijk dat je niets aan het Woord toe of af mag doen. Ik geloof echt wel dat die formulieren z'n waarde hebben, maar dat is van zoveel geschriften te zeggen, dus waarom dat onderscheid? In de tijd dat ze geschreven werden waren ze echt wel relevant, maar nu funcioneren ze meestal alleen als een systeem. Ik heb mensen ontmoet die denken echt dat het bij de Bijbel hoort. De verdediging is meestal dat de formulieren helemaal bijbels zijn, maar waarom moet het er dan bij? Is de Bijbel niet duidelijk genoeg? En waarom worden mensen, kerken, stichtingen e.a. gewantrouwd als ze stellen dat ze alleen de Bijbel hebben als grondslag? k' Heb wel eens gelezen dat iemand zei "ik heb niets tegen de belijdenisgeschriften". Daarop werd toen geantwoord, als ik zeg, ik heb niets tegen mijn vrouw..." Maar dat gaat niet op, of juist wel want in de Bijbel wordt Jezus vergeleken met een bruidegom. En wat is er op tegen als de bruid dan zegt "mijn geliefde heeft heel veel vrienden,en ik heb niets tegen hen maar voor mij is er maar één, en dat is mijn liefste, mijn Man. Ik bedoel niet de belijdenisgeschriften te schrappen, maar ze i.p.v. naast de Bijbel te zetten, ze gewoon onder te brengen bij zoveel andere goede boeken.
Antwoord
Beste vraagsteller,
Laat ik meteen met een ontboezeming beginnen: ik was diegene die zei, dat als je over je vrouw zegt dat je niets tegen haar hebt, het niet zo best is. Waarschijnlijk heeft de redactie van Refoweb ook daarom deze vraag naar mij toegestuurd. Ik kom er zo nog wel even op terug.
Kort en goed komt de vraag volgens mij hier op neer: wat is de waarde van belijdenisgeschriften als we toch de Bijbel hebben?
De belijdenisgeschriften zijn ontstaan in situaties van crisis, waarin de kerk tot belijden geroepen werd, en waarin het onderwijs aan de jeugd bijzonder nodig werd geacht. Belijdenisgeschriften zijn dus niet zo maar een samenvatting van de Schrift, waarbij je zou kunnen zeggen: pak liever het origineel dan de samenvatting. Terwijl de Bijbel aan de kerk geschonken is, heeft de kerk belijdenisgeschriften aangenomen. Daar ligt een belangrijk principieel verschil: een belijdenisgeschrift heeft niet hetzelfde gezag als de Bijbel, maar slechts een daarvan afgeleid gezag. Belijdenisgeschriften zijn menselijke geschriften.
Dat betekent niet dat de belijdenisgeschriften op één lijn komen te staan met allerlei andere stichtelijke boeken. Juist niet, omdat ze door de kerk zijn aanvaard als een normatieve verwoording van het evangelie in een bepaalde situatie. De kerk heeft in een bepaalde tijd haar identiteit gemarkeerd met deze geschriften, niet in plaats van de Bijbel, maar juist om trouw te blijven aan het evangelie. Dat betekent dat belijdenisgeschriften principieel ook openstaan voor correctie vanuit de Schriften - ze beweren immers op die Schriften gefundeerd te zijn!
Waarom de belijdenisgeschriften, concreet: de Drie Formulieren van Eenheid, nu nog vasthouden? Omdat juist in onze tijd het nodig is om helder te zien waar het op aan komt. De Heidelbergse Catechismus bijvoorbeeld geeft, in trouw aan de Schrift, helder weer wat de bekering is en hoe de geboden functioneren in het leven van een christen. Daarbij wordt een lijn getrokken die héél het Bijbelse getuigenis wil bevatten, en die dus helderheid geeft. “Ieder ketter heeft zijn letter”, zegt het spreekwoord; met andere woorden: vaak gaat er iets scheef doordat iemand zich op één enkele tekst beroept, zonder het geheel van de Schrift er bij te betrekken. Om die eenzijdigheid tegen te gaan, zijn de drie formulieren juist in onze tijd van groot belang.
Juist in onze tijd is het dus als organisatie van groot belang helder te maken waar je voor staat. De drie formulieren zijn daarvoor bij uitstek geschikt. Het valt te vrezen dat als men van zo'n grondslag afziet, men het kerkelijke gezag van de belijdenisgeschriften niet op waarde weet te schatten. Of dat men zelfs helemaal afstand wil nemen van “de gevestigde kerken”.
Als je ziet hoe geweldig mooi de drie formulieren van eenheid het evangelie hebben verwoord, dan krijg je die geschriften ook lief. Vandaar mijn opmerking, die de vraagsteller aanhaalde. Als mensen zuinig gaan doen over de belijdenisgeschriften (“ik heb er niets tegen”), is dat nog eens een inleiding tot inhoudelijke bezwaren, of een misverstand over wat die geschriften zeggen. Dát bedoelde ik aan te geven: niet dat je met de belijdenisgeschriften getrouwd moet zijn, maar wel dat het een veeg teken is als je er zuinig over doet.
Toch wil ik de vraagsteller niet alleen tegenspreken. Het is wel waar dat er mensen zijn die van de belijdenis een systeem gebouwd lijken te hebben. Ik denk dat je die mensen juist vanuit die belijdenis zelf tal van vragen kunt stellen, bijvoorbeeld of ze voldoende leven bij “de religie van de belijdenis” - dat geestelijke leven dat in de belijdenisgeschriften verwoord is.
Met vriendelijke groet,
Ds. A. Huijgen
Dit artikel is beantwoord door
Ds. A. Huijgen
- Geboortedatum:16-11-1978
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Genemuiden-Zwartsluis
- Status:Inactief
Bijzonderheden:
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Dat komt waarschijnlijk door de kringen waar ik in opgevoed ben.
Maar die kringen zijn echt niet klein.
Er heerst daar wat nood en lijdelijkheid, ik weet het uit ervaring en hoor en zie het ook zo vaak om me heen.
Het is één en al systeem en al wat daarbuiten valt is remonstrants of op een andere manier verdacht.
De belijdenisgeschriften zijn ontstaan in een situatie van crisis, oké maar de crisis is nu rechts i.p.v. links, teminste in de rechterflank van de ger.gezindte, voor zover ik die meemaak. Ik ben toch echt van mening dat elke kerk alleen maar het woord van God, "de bijbel" als grondslag mag hebben, hoe je dan verder ook over de belijdenisgeschriften mag denken.
Alleen met de bijbel vaar je veilig en alleen de bijbel is de norm.
De beleidenisgeschriften funcioneren in de praktijk op hetzelfde niveau als de bijbel, als het meezit.(denk aan de plaats die de ellende doorgaans inneemt, dan weten ze het nog beter als wat er in de bijbel staat.). Op mij komt het over dat men vind dat de beleidenisgeschriften helderder zijn dan de bijbel zelf. Natuurlijk gebeurd het vaak dat de bijbel verkeert wordt uitgelegt maar datzelfde gelt ook voor de beleidenisgeschriften.
Met dit verschil dan dat de beleidenisgeschriften in een bepaalde tijd zijn geschreven en de bijbel voor alle tijden.
En het kerkelijk gezag? Alleen God heeft gezag en Hij gaf ons Zijn woord, was dat niet genoeg?
Ik ben niet tegen de beleidenis geschriften ;) ik mag juist graag naar een catechismus preek luisteren maar de bijbel staat bovenaan en de rest eronder, hoewel niet op hetzelfde niveau, dan scoren de belijdenisgeschriften juist weer hoog.
Het woord bijbel is een zelfstandig naamwooord en hoeft dus niet met een hoofdletter dacht ik, maar als je er prijs op stelt wil ik voortaan Bijbel wel met een hoofdletter schrijven. Is echt geen moeite voor me hoor.
Daarom erken ik alleen de Bijbel als norm en als er geen fouten in de beleidenisgeschriften staan, zijn die daar meteen in opgenomen, dus wat is het probleem? Heeft God het niet goed gedaan? Mensen maken overal misbruik van dus daar ga ik me niet aan aanpassen.
Als kerken de Bijbel en de belijdenisgeschriften als grondslag hebben is het alsof je met één voet op de rots ( Bijbel) staat en met de andere op drijfzand
(mensenwerk) . Zouden daar soms al die kerkscheuringen van komen?
Ik bedoel niet te zeggen dat ik de beleidenisgeschriften drijfzand vind.
Voor zover ze bijbels zijn, helemaal oké maar omdat het mensenwerk is kan het niet anders of er zitten onbijbelse elementen in, anders zou het gelijk staan aan Gods woord.
Door te refereren aan de Drie Formulieren, maak je duidelijk in welke traditie je staat. Vandaar dat evangelische groeperingen vaak bewust afstand nemen van deze geschriften. Ze zijn het namelijk met die 'gereformeerde traditie' meestal niet zo eens.
Ik neem aan dat niemand zichzelf wil verheffen tot God.
En voor zover je het weten wilt, ik ben niet van een evangelische groepering, ( hoewel evangelie blijde boodschap betekend en dus voluit bijbels is).
Het blijkt dus inderdaad wel dat als je niet de belijdenisgeschriften als grondslag erkent, het gelijk verdacht is. De kerk waar ik toe behoor erkent ze wel en nogmaals ik waardeer ze, maar niet boven Gods woord.
In mensenwerk (preken bijv.) zitten gelukkig heel veel bijbelse elementen.
Door de dwaasheid der prediking............
Gods woord.
„Velen zijn geroepen, maar weinigen zijn uitverkoren”(Matth. 22:14). „Jacob heb ik liefgehad en Ezau heb ik gehaat”(Rom. 9:13). „In de nacht zullen twee op een bed zijn; de ene zal aangenomen, en de andere zal verlaten worden. Twee vrouwen zullen tezamen malen; de ene zal aangenomen, en de andere zal verlaten worden. Twee zullen op de akker zijn; de ene zal aangenomen, en de andere zal verlaten worden” (Luc. 17:34, enz.).
Of „heeft de pottebakker geen macht over het leem, om uit dezelfde klomp te maken het ene een vat ter ere, en het andere ter onere?” (Rom. 9:21).
Ook de gelijkenis van het zaad kun je hierbij betrekken.
@1a2b3c
"Alles wat geen onbijbelse elementen heeft staat gelijk aan het woord van God?" Dat is wel een heel vreemde exegese. Ik geloof niet dat het onbijbels is als ik mijn buurman vertel hoe hij zalig kan worden. Maar om mijn evangelisatieboodschap gelijk te stellen aan het Woord van God, gaat mij te ver. Zo zijn er nog wel meer voorbeelden te noemen.
Ik heb het vermoeden dat de weerstand tegen de Drie Formulier veroorzaakt wordt door twee dingen: 1. Het misbruik dat er in sommige kerken van wordt gemaakt door er pauselijke encyclieken van te maken. Ze worden helaas zeer eenzijdig en niet in de juiste context gelezen. 2. De wijze waarom de DL, maar vooral ook de HC, ons zondaarsbestaan haarfijn blootlegt. En daar willen we liever niet mee geconfronteerd worden.
Als jij aan je buurman doorgeeft hoe hij zalig moet worden op een bijbelse manier geef je het woord van God door, dus helemaal goed.
De "weerstand" tegen de drie formulieren van enigheid:
Ook al zouden ze altijd goed gebruikt worden, wat helaas niet zo is, dan nog erken ik ze niet als GRONDSLAG.
En je tweede punt, ons zondebestaan moet zeker blootgelegt worden, helemaal mee eens en dat dat niet zo aangenaam is, oké. We hebben er niets aan de kop in het zand te steken, de waarheid moet gezegt worden, zeker weten. Maar waar komt die waarheid vandaan? Uit de BIJBEL.
Ik vind het helemaal goed als er menselijke geschriften worden gebruikt, voor zover bijbels, maar niet als grondslag.
Zelf heb ik daar geen moeite mee. Integendeel. Als ik als grondslag de Bijbel en de drie formulieren heb (deze opsomming heeft al een volgorde in zich), dan maakt dat direct duidelijk dat ik sta in de traditie van de nadere reformatie. In die periode kreeg de Nederlandse kerk zijn vorm en gestalte. Het sola scriptura werd in die tijd nog eens extra benadrukt, juist door het opstellen van de formulieren.
Heb ik dan aan het Woord alleen niet genoeg? Ja en nee. Ja, want Gods Woord is volmaakt en volkomen. Niets er bij en niets er af. Nee, omdat ik mij tegelijkertijd ook bewust ben van mijn geestelijke onmacht om Gods Woord in de juiste context te kunnen lezen. Dan laat ik mij met genoegen leren door kerk- en oudvaders die onduidelijkheden en de vragen die ik heb, op een eenvoudige wijze beantwoorden vanuit Gods Woord en in het verband waarin teksten staan. Daartoe dienen, praktisch gezien (naast de historie), voor mij de drie formulieren. Daarom heb ik ze lief en niet omdat ze meer of gelijkwaardig zijn aan Gods Woord.
Vanuit de grondtekst is in Matth. 22:14 gekozen voor uitverkoren. Je zou met net zo veel recht kunnen vertalen, velen zijn geroepen, weiningen hebben gekozen.
Jacob het ik liefgehad en Ezau heb ik gehaat, zie hiervoor het antwoord van ds.v. Campen in deze rubriek. Heeft niet te maken met de verwerping van eeuwigheid.
Rom. 9:21 heeft evenmin iets met de verwerping te maken.
Lukas 17:34 slaat op de wederkomst en niet op de verkiezing/verwerping.
De gelijkenis van het zaad zou ik er helemaal niet bij willen betrekken, want ook die heeft niets te maken met de verwerping zoals bedoeld in de DL, h1, par. 15, 16 en 18
