Kinderen zien ouders naakt

Hoe zit het met kinderen en het blootje van hun ouders? (sorry voor de ongelukkige verwoording). Ik bedoel dit: onze zoon is nu vier en ziet ons nog regelmatig naakt. Hij loopt de badkamer in en uit als we douchen en zo. Kan dit zo door blijven gaan tot hij acht is? Of veertien? Of is het verstandig om juist iets van privacy aan te brengen? Wat is gebruikelijk?

Het lijkt mij goed dat ouders hun kinderen, zodra zij enigszins bewust de dingen om zich heen kunnen waarnemen, niet confronteren met het zien van hun geslachtsdelen. Een kind is erbij gebaat dat het al vroeg gewoonten leert waarmee de privacy en de integriteit van het lichaam wordt onderstreept. Ik denk dat een kind van vier de leeftijd heeft dat het leert dat zijn ouders niet ontkleed gezien worden.

Het is een Bijbels gegeven dat schaamte over naaktheid bij de mens hoort. We weten allen dat Adam en Eva in de staat de rechtheid zich niet schaamden terwijl zij naakt waren. Voor de zondeval hadden zij niets voor elkaar te verbergen. Na de zondeval kwam dat anders te liggen. Toen is de naaktheid van de mens door God Zelf bedekt.

Als gezin woon je met een aantal personen onder één dak. Het kan dan gemakkelijk gebeuren dat je een gezinslid naakt ziet. Voor zover het om de omgang tussen volwassenen en kinderen gaat, moet dit voorkomen worden.  We behoeven niet overdreven preuts te zijn. Peuters uit een gezin kunnen zonder scrupules bij elkaar in bad gedaan worden. Een echtpaar mag genieten van de naaktheid van de ander. En als het een keer toch gebeurt dat kinderen onbedoeld de geslachtsdelen of het naakte lichaam van een van de ouders zien, hoeven we daar niet dramatisch over te doen.

Maar in het kader van de (seksuele) opvoeding moeten jonge kinderen ermee vertrouwd raken dat ieder gezinslid recht op een privé-leven heeft. Dat betekent concreet dat gezinsleden de deur van de douche op slot doen, omdat het niet de bedoeling is dat andere gezinsleden in en uit wandelen wanneer zij zich hebben ontkleed. En als een kind enkele jaren op de basisschool zit, is het niet juist dat ouders hem of haar nog naakt zien. Een kind van een jaar of acht of negen ontwikkelt een schaamtegevoel dat ouders dienen te respecteren.
 
Wie meer wil lezen over het thema naaktheid, kan onder andere terecht bij het boek van prof. J. Douma die aan schaamte en naaktheid een hoofdstuk heeft gewijd in zijn boek “Seksualiteit en huwelijk” (1993, serie Ethische Bezinning, uitgeverij Van den Berg, Kampen).

Drs. P. M. Wagenaar