Wanhoop en nood in vraag

Ik weet het niet meer. Ik voel me zo slecht. Als ik 's avonds in het donker langs een restaurant rijd en ik zie daar de zalen met families die zitten te eten -gezellig- dan komt de drang in mij op om het restaurant af te laten branden. Ik denk dat het voortkomt uit jaloezie. Aan de andere kant vraag ik mezelf dan af: en dan, wat los ik daarmee op? Iedereen zal alleen maar meer teleurgesteld in mij zijn als ik dit doe.

En waar is God? Er zijn tijden geweest dat ik mocht ervaren dat Hij zo dichtbij mij is (of heb ik me vergist?). Maar nu is het zo leeg, zo stil. En ik weet dat het mijn schuld is. Honderd procent! Maar hoe moet ik dit oplossen? Pas na deze gedachten stak ik een weg over, ik had goed gekeken en wist eigenlijk zeker dat er niets aan kwam. Toen remde een auto heel hard en kwam nét voor mij tot stilstand. Het had ook erger kunnen zijn. En dat zou ik verdiend hebben. Dat ik zelf dood ga door een ongeluk, in plaats van dat er gewonden of doden vallen door die brand. Was dit een waarschuwing of straf van God of kan ik dat zo niet zien? Ik weet het allemaal niet meer... help me alstublieft! Er is zo veel aan de hand tegelijk. Ik heb nu maar een fractie er van beschreven, het lukt niet meer, het is zo’n chaos.

Beste vraagsteller,

Na het lezen van je vraag was ik even stil. Wat gaan er veel gevoelens en gedachten door je heen. En wat hoor ik een nood en ook wanhoop in je vraag. Ik kan me goed voorstellen dat je hier hulp bij vraagt. En het is ook een dringend advies om na het lezen van dit antwoord vervolgstappen te zetten in het zoeken van hulp voor jezelf. 

Om wat overzicht te geven, zie ik vier belangrijke thema’s in je brief:

1. Wat je voelt. Je voelt je slecht, schuldig, eenzaam en leeg. Alles is veel tegelijk, waardoor je chaos voelt en je het overzicht verliest. Je vertelt ook dat je Gods nabijheid niet meer ervaart, terwijl je die eerder wel voelde.

2. De drang die je ervaart. Je beschrijft een sterke gedachte om een restaurant af te branden bij het zien van gezellige families. Hier schrik je van, omdat het totaal niet past bij wie je wilt zijn.

3. Hoe je naar jezelf kijkt. Je vindt dat het jouw schuld is, dat je slecht bent en dat je zelfs een ongeluk verdient.

4. Wat je vraagt. Je vraagt hulp: om te begrijpen wat er gebeurt en om deze drang te stoppen. Daarbij hoor ik ook iemand die zich eenzaam en verlaten voelt en roept om iemand die naast hem/haar komt staan. Om niet meer zo alleen te zijn.   
 

"Jaloezie in situaties van gemis is een volledig menselijke reactie. Vaak wijst dit gevoel op een diep verlangen naar nabijheid en verbondenheid"

Alles bij elkaar laat je brief zien dat je veel draagt, maar dat je óók hulp vraagt. En dat is een belangrijke stap. Hieronder ga ik wat dieper in op de thema’s uit je brief. Als je op dit moment weinig concentratie hebt, kun je ook direct doorscrollen naar de vier adviezen onderaan de reactie. Het onderstaande deel kun je dan later lezen. 

Je vermoeden dat jaloezie een rol speelt kan heel goed kloppen. Maar jaloezie in situaties van gemis is een volledig menselijke reactie. Vaak wijst dit gevoel op een diep verlangen naar nabijheid en verbondenheid. Dat maakt je niet verkeerd; het laat zien dat je een behoefte hebt die nu niet vervuld wordt. 

Wat je verder ervaart zijn dwanggedachten: je hebt gedachten en drang die je niet wilt, maar die steeds opkomen. Veel mensen schrikken enorm van indringende gedachten, juist omdat ze niet passen bij wie ze zijn of wat ze zouden willen. De schaamte die dit oproept, houdt hen vervolgens weg bij de naaste en vaak ook bij de Heere God.

Het is belangrijk dat je weet dat dwanggedachten niet hetzelfde zijn als een intentie om iets te doen. Het feit dat je schrikt van deze gedachte en hem afwijst, laat juist zien dat het niet voortkomt uit een verlangen om iemand kwaad te doen. Maar het zegt wel iets over de spanning, het gemis en de innerlijke onrust die je voelt. Dwanggedachten geven dus een signaal af. In plaats van je te focussen op het voorkomen van dit soort gedachten/drang, is het nodig dat je deze signalen serieus neemt en hulp gaat zoeken.

Ook geef je aan dat je niet meer de nabijheid van de Heere God ervaart. Wanneer schuld en somberheid aanwezig zijn, kunnen ze ons beeld van God kleuren. Het kan dan voelen alsof God ver weg is of als straf iets laat gebeuren, terwijl het in feite je innerlijke pijn is die het zicht vertroebelt. Dat betekent niet dat God veranderd is. Het betekent niet dat Hij verder weg is, maar dat je je zo uitgeput voelt dat Zijn nabijheid voelen moeilijker wordt. 

Het kan zijn dat de drang te willen oplossen machtelozer maakt. Iets willen oplossen is eigenlijk iets doen laten verdwijnen en laten voorbij gaan wat we niet kunnen wat het nog veel zwaarder maakt. Soms bestaat de weg niet uit oplossen, maar uit leren dragen wat ons gegeven is, stap voor stap. Ik bedoel hiermee niet een passief ‘verdragen-van’. Maar juist door het aardse lijden heen kunnen we meer leren over wie God is en hoe Hij ons de weg wijst.

Hierbij vier concrete stappen die je kunnen helpen om meer overzicht en steun te krijgen.

1. Neem contact op met je huisarts. Dit is een dringend advies. De gevoelens en gedachten die je beschrijft zijn intens en kunnen je soms zo in beslag nemen dat je het overzicht verliest of onveilige situaties niet altijd meer signaleert. De huisarts kan met je meedenken over welke vorm van hulp jou nu het beste kan ondersteunen. En merk je dat de drang om jezelf of anderen kwaad te doen sterker wordt, of dat alles te chaotisch wordt? Bel dan direct de huisarts of (buiten kantooruren) de huisartsenpost.

2. Probeer te erkennen wat je voelt, zonder dat het nu meteen hoeft te veranderen. Je hoeft niet nóg strenger voor jezelf te zijn. Juist nu heb je nabijheid, erkenning en troost nodig.

3. Kijk of er één iemand in je omgeving is bij wie je iets van je verhaal kunt delen. Dat hoeft niet alles te zijn; een klein stukje is genoeg als begin. Misschien kun je diegene je brief laten lezen. Ik denk bijvoorbeeld aan een familielid, vriend(in) of iemand uit je kerkelijke gemeente. En als je weinig of geen mensen dichtbij hebt, dan is dat op zichzelf al iets wat pijn mag doen en iets waar je hulp bij mag vragen. Je hoeft dit niet alleen te dragen.

4. Ik hoor in je brief ook vragen over God, schuld, nabijheid en verlatenheid. Het kan helpend zijn om daarover te spreken met iemand die pastorale zorg kan bieden, zoals een wijkouderling, predikant of pastorale werker. Zeker wanneer somberheid en schuld je beeld van God vertroebelen, kan het steunend zijn dat iemand daarin meeloopt.

Misschien voelt het alsof deze vier stappen in één keer te groot zijn, zeker nu je moe, verward en overweldigd bent. Begin bij stap 1 en bouw in jouw tempo verder aan de andere stappen. Je hoeft dit niet alleen te doen.

Sterkte en wijsheid gewenst! 

Hartelijke groet,
Elmira Karels