Schenkel en oor als bewijs laten zien

Bij het lezen van de Bijbel is het belangrijk om bij ieder(e) tekst(gedeelte) de vraag te stellen wat deze tekst mij te zeggen heeft, oftewel na te speuren wat de betekenis van de tekst is. Door de jaren heen heb ik ook steeds meer oog mogen krijgen voor de vraag: waarom staat juist dit specifieke woord hier (en niet een ander woord)? Nu stuitte ik via een Bijbellezing op de tekst uit Amos 3:12. Daar wordt gesproken over een herder die uit de bek van een leeuw twee schenkels of een stukje van een oor redt. De betekenis van de tekst is mij duidelijk: uit het oordeel (bek van de leeuw) wordt een overblijfsel naar de verkiezing der genade (Romeinen 11:5) (twee schenkels of een stukje van een oor) gered.

Maar ik ben al langere tijd op zoek naar waarom juist dit beeld wordt gebruikt. Bij het bestuderen van de tabernakeldienst kwam ik de combinatie van deze twee woorden (schenkel en oorlapje) tegen in Exodus 29 (dat verwijst naar Leviticus 8). In dat hoofdstuk wordt een jonge stier gebruikt om het brandofferaltaar te heiligen (van zonde te ontdoen) en daarna worden twee rammen geofferd. Van de ene ram worden de schenkels (met de ingewanden) gewassen en daarna gebrandofferd, terwijl van de andere ram het bloed wordt gebruikt om het oorlapje van Aaron en zijn zonen, alsmede hun duim en grote teen te bestrijken, tot heiliging (van zonde te ontdoen). De handeling daarna met de broden is denk ik voor de uitleg van Amos 3:12 niet of minder relevant. Maar dan vraag ik mij af hoe de toepassing gemaakt moet worden. Hoe kan vanuit dit heiligingsritueel de toepassing gemaakt worden uit Amos 3:12?

Beste lezer,

Het is interessant hoe u/jij het verband legt tussen Amos 3:12 en Exodus 29. Maar voor zover ik het kan overzien is dat verband er niet. We zullen ervoor moeten waken om op de klank van de woorden af te gaan. Als er een keer in twee gedeelten dezelfde woorden gebruikt worden, wil dat nog niet zeggen dat er dus een verband bestaat.

Amos gebruikt in 3:12 een beeld dat voor zijn tijdgenoten sprekend is. Als een schaap van een kudde verscheurd was door een leeuw, waren de herders verplicht om een stukje van het oor of een paar schenkels (poten, beter gezegd nog: botjes) aan hun baas te laten zien. Die vormden dan het bewijs dat het dier door een leeuw was omgebracht. Als ze dat bewijs niet konden tonen, werden ze verdacht van diefstal. 

De toepassing is hier: zo zal het met Israël gaan. Die paar mensen die aan het oordeel ontkomen, vormen het bewijs van de ondergang van het volk. Al klinkt er inderdaad ook de genade in door: deze rest wordt gered, door het oordeel heen.

De toepassing bij Exodus 29 is een andere. Het is natuurlijk niet toevallig dat er iets van het bloed van de ram die geofferd wordt, aan de rechteroorlel, de duim van de rechterhand en de teen van de rechtervoet moet worden gestreken (vers 20). Hetzelfde komen we tegen in Leviticus 14: 14-29, bij melaatsen en armen voor wie een offer wordt gebracht (zie vooral Leviticus 14:14, 25 en 28). Dat wil zeggen: gehoor, daad en levenswandel moeten aan de Heere en Zijn dienst worden gewijd. Op die manier wordt de priester (of wie het ook maar betreft) helemaal afgezonderd voor de dienst van God.

Pas het maar toe: we worden geroepen intensief te luisteren naar Gods Woord, met ‘doorboorde oren’ (zie Psalm 40:7). Ja, heel onze handel (hand) en wandel (voet) hebben we in dienst van de Heere te stellen. De rechterkant wordt in de Bijbel gezien als zetel van kracht. We zouden kunnen denken aan het bekende lied “Neem mijn leven, laat het, Heer’, toegewijd zijn aan Uw eer.” In dat lied worden ook verschillende lichaamsdelen genoemd die voor Gods eer ingezet mogen worden: handen, stem, voet. De Heere heeft recht op onze algehele toewijding!

Met een hartelijke groet,
Ds. P. D. J. Buijs