Eigen verantwoordelijkheid of tuchtwaardig

Een zuster uit onze hervormde gemeente heeft een opleiding tot pastoraal werker gevolgd. Zij heeft in een andere gemeente ook een aanstelling gekregen en is daar als ouderling bevestigd. Zij gaat daar ook met enige regelmaat voor in diensten. Alles volgens het kerkrecht. Tegelijkertijd is zij lid van een Gereformeerde Bonds-gemeente zonder vrouwelijke ambtsdragers. Daarover vinden ook niet of nauwelijks discussies plaats overigens. Ik vind het lastig me hiertoe te verhouden. Is het nu zondig dat zij voorgaat en als ouderling bevestigd is? En hoe verhoudt zich dat dan tot de avondmaalsgang?

Ik ken deze vrouw persoonlijk wat minder (andere generatie), maar begrijp dat zij het ervaart als een roeping. Zou ik dit moeten bespreken op het censura morum? In het kerkblad heeft de kerkenraad wel eens gewag gemaakt van deze functie en het gemeentelid daarin zegen op de arbeid gewenst. Ik vind het allemaal ingewikkeld. Kunt u een en ander eens wegen en advies geven? Aan een hervormd predikant...

Beste vraagsteller/vraagstelster,

Hartelijk dank voor de vraag. Ik begrijp het probleem. Ik loop hier zelf ook over na te denken, omdat ik er weer op een andere manier mee geconfronteerd wordt.

In het verleden lagen de visies per woonplaats, wijk of gemeente strak bepaald door de denominatie van de gemeente, cq kerkenraad. Je wist wat je in welke zuil kon verwachten. Binnen de Nederlandse Hervormde Kerk was heel veel strak geregeld in de kerkorde van 1951. De zuilen in de kerk -vrijzinnig, midden orthodox, confessioneel en gereformeerde bond- hadden hun vaste patronen. Grof gezegd ging het om Nieuwe Vertaling of Statenvertaling, alleen Psalmen of ook Gezangen uit de Hervormde Bundel 1938.

Gaandeweg is alles gaan schuiven. De vrouw in het ambt, liedboek van de kerken, oecumene, homofilie. In de geledingen werden overal beslissingen genomen die een strakker beleid in de eigen gemeente bepaalde, maar landelijk opriepen om elkaar te verdragen in de meerdere vergaderingen.

Heel veel meer ruimte is er gekomen door de nieuwe kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland. Wat nodig is moet in de kerkorde, maar de rest in plaatselijke reglementen, die goed met gemeente dienden doorgesproken te worden en niet in strijd mogen zijn met de landelijke regels. Die zijn er ook wel gekomen, maar het punt van daadwerkelijke tucht en weren van doop en avondmaal waren altijd heel gevoelige onderwerpen. Mede doordat er al zoveel aan de hand was in de gemeente.

In de samenleving is een sterke verandering gekomen door de individualisering. Wat je nu ziet is het verschijnsel van fusion. Was je vroeger lid van christelijke verenigingen, kerkgebonden verenigingen, nu is het veel meer algemeen of zijn de voorwaarden verlaten. Er vindt een samensmelting plaats. Wij zijn lid van een grote verscheidenheid aan verenigingen en overal is een eigen soort netwerk. Die cultuur is de kerk ingeslopen.
 
Er zijn mensen, die niet zoveel meer hebben met hun kinderdoop. Staat zo op afstand. Een buurjongen of een nichtje hoort bij een evangelische gemeente en daar wordt volwassen gedoopt na belijdenis van geloof. Onderdompeling. Een heel bewuste beleven, zo ervaart men. Kan dat bij ons ook? Nee! Nu, dan gaat men niet meer het gesprek en de discussie aan, maar men zoekt contact met een evangelische gemeente en laat zich daar volwassen dopen door onderdompelen. Maar dat wordt niet gemeld, want ja, als je er niets mee hebt kun je je er ook niets bij voorstellen. Laat maar. Maar de diensten in eigen gemeente hebben toch meer diepgang dan in die andere, dus voor de prediking en het netwerk blijven ze wel in de eigen gemeente. Doen daar ook mee. En die doop, nu ja, dat ik is toch je eigen verantwoordelijkheid en beslissing?! Moet je er nu zoveel problemen over maken? Er zijn wel belangrijkere dingen. En wie snapt het eigenlijk nog? En waar staat dat allemaal zo precies in de Bijbel?

Door de enorme emancipatie is de vrouw in het ambt steeds meer geaccepteerd. Er is een andere bril opgezet, waardoor er andere verbanden worden gezien. Maar ook vragen: waren er niet veel meer vrouwen actief dan we echt hebben willen weten en zeggen in de nieuwtestamentische gemeente? Heeft God zich in het verleden ook niet aangepast aan culturele patronen? Zo is het ook gegaan met de liederen, vertalingen. Via internet haal je in de kortste tijd van alles overal vandaan.

Heel belangrijk is ook geworden: voel jij je er thuis? En anders: het gaat toch om de verschijning/komst van de Heere Jezus? Dat je Hem liefhebt en Hem vertrouwt. Dat hele instituut en die regelgeving, is het niet een ballast voordat je het weet? Het gaat toch om de levende relatie met God, met Christus? Er is al zoveel strijd. Laat het gaan om de kern. Het is toch geweldig dat ze nog in de kerk zijn?

Deze hele cultuur is geweldig ingewikkeld geworden. En als ik er dan mijzelf in betrek als predikant: ik heb er ook voor gekozen om het beleid over te laten aan de kerkenraad van de gemeente waar ik als gastpredikant wordt gevraagd, inclusief de liturgie. Wie ben ik om daarin te willen beslissen. Wel wil ik vrijuit mogen verkondigen dat Christus gekomen is om zondaren zalig te maken. Dat hij ons niet alleen tot hoorders maar ook tot daders wil maken. Zoals Jakobus in hoofdstuk 1 samenvat: de rechtelozen bijstaan in hun verdrukking en jezelf te bewaren voor de besmettingen van de wereld. De vrucht van de Geest is op heel veel plaatsen in de Bijbel uitgewerkt in het liefhebben van God boven alles en je naaste als jezelf.

Ben je er dan uit? Nee. Maar hoe pak je het aan? Het groeit langzaam de gemeente in en terugdraaien levert zoveel conflicten op. Staat per slot van rekening niet eenieder in al deze randzaken voor eigen verantwoordelijkheid? Ik snap dat het ergens onbevredigend is. Maar het is het rondom handhaving van tuchtzaken altijd een netelige kwestie geweest. 

Misschien komen wij in deze gebrokenheid van de schepping ook niet verder dan zo goed mogelijk met elkaar in gesprek te blijven. Zijn de tien geboden dan misschien meer dan genoeg? Is het mogelijk toch meer waar wat Paulus belijdt: wij kennen ten dele en wij profeteren ten dele. Alleen Christus is de Profeet, alleen God is de Rechter en alleen de Heilige Geest is degene die ons verstand verlicht en ons hart ontvankelijk maakt. Laten wij niet op Gods stoel gaan zitten, maar biddend afhankelijk blijven om in zachtmoedige gehoorzaamheid te getuigen, maar niet menen dat wij ook kunnen overtuigen en al helemaal geen recht kunnen spreken.

Wij zijn geen hartenkenners. Dat moeten en mogen wij gelukkig aan God overlaten. We zijn gelukkig wel geroepen tot voorbede in afhankelijkheid van de Voorbidder aan Vaders rechterhand, onze Heere Jezus Christus.

Naar ik hoop kun je hier iets mee. Wil je nog verder vragen, dan hoor ik dat graag.

Hartelijke groet,
Ds. B. J. van de Kamp