Contextuele prediking

Ik mis zo vaak in de preken van de Gereformeerde Gemeenten dat de context van de tekst niet gepreekt wordt. Er wordt veel bevinding gepreekt rondom de tekst met ook wel andere teksten uit andere hoofdstukken erbij genoemd. Maar de tekst die gepreekt wordt, staat in een bepaald verband. Dat is toch niet voor niets? Als je een hoofdstuk uit een gewoon boek leest, lukt het toch ook niet om alleen na te denken over een paar regels in dat hoofdstuk en dan nog een paar stukken uit andere hoofdstukken die er misschien wel op slaan? Maar het gaat om dat hoofdstuk.

Ik mis de uitleg wat er nog meer in het hoofdstuk staat. Je kan daar toch niet omheen? Dat is toch duidelijk van belang om de Bijbel ook op die manier uit te leggen? Er staan zoveel mooie dingen vaak in zo’n hoofdstuk die allemaal verband hebben met die ene tekst die gepreekt wordt! Sommige dominees in ons kerkverband die doen dit wel, soms wel tekst voor tekst, wat zoveel meer duidelijkheid biedt!

Is hier een bepaalde reden voor dat dit meer niet dan wel gebeurt? Ik hoor het graag! Een trouwe kerkganger die de Ger. Gem. niet graag zou verlaten!

Beste oudere/jongere,

Ik ben geen predikant, dus geen ervaringsdeskundige in het opbouwen van een preek en in het uitspreken/verkondigen van een preek. Wel ben ik, denk ik, een betrokken en hunkerende luisteraar. Ik heb in Spurgeons “Pastorale Adviezen” gelezen in zijn hoofdstuk “De stof voor de preek.” Een mooi hoofdstuk waarin hij uitvoerig ingaat op de vereisten voor een Bijbelse en pastorale preek. Aan het eind van het hoofdstuk vat hij het samen: ”Mijn broeders, predik immer en altoos Christus! Hij is het hele evangelie. Zijn Persoon, ambten, en werk moeten ons éne grote, allesomvattende thema zijn. Nog steeds heeft de wereld het nodig, dat haar van de Zaligmaker wordt gesproken en van de weg om tot Hem te komen. De rechtvaardiging door het geloof moet veel meer dan tot nu toe het dagelijks getuigenis van de protestantse kansels worden. En als met deze hoofdwaarheid de andere voornaamste leerstukken der genade meer algemeen worden verbonden, des te beter is het voor onze kerken en onze tijd.” En hij besluit dit hoofdstuk: ”Gezegend is die prediking, waarin Christus alles is.”
   
Voor mij is ten opzichte van deze prediking alles ondergeschikt. Dat was de inhoud van de prediking van Paulus: “Want ik heb niet voorgenomen iets te weten onder u, dan Jezus Christus, en Die gekruisigd” (1 Korinthe 2:2). En van deze Jezus was hij een gezant: “Zo zijn wij dan gezanten van Christus wege, alsof God door ons bade; wij bidden van Christus wege, laat u met God verzoenen” (2 Korinthe 5:20). Ik denk dat contextuele prediking noodzakelijk is en voor de luisteraar heel onderwijzend en vormend, maar ze moet ondergeschikt zijn aan en altijd leiden en heenwijzen naar een prediking waarin Christus alles is.

Want er is geen andere Naam onder de hemel gegeven waardoor wij zalig worden. Jezus uittekenen en als met woorden schilderen is zo hartinnemend. Zou je hart niet van vreugde opspringen wanneer je in de preek mag horen: Kom tot Mij, met al je zonden en zorgen. Je bent verloren en je wordt gered. Door Wie? Onze Heere Jezus Christus, Die het verlorene zoekt en vindt. 

Contextuele prediking is mijns inziens verrijkend. Wanneer het thema van de preek oplicht vanuit de tekst en niet minder vanuit de context. Lloyd-Jones heeft een boek ”Predikers en prediking.” Een citaat (bladzijde 47): “Elke boodschap die vanuit een bepaalde tekst of uitspraak in de Schrift aangeboden wordt, moet altijd een onderdeel of een aspect zijn van deze algehele waarheid. De boodschap staat nooit op zichzelf, ze is nooit iets afzonderlijks of aparts. We moeten nooit vergeten dat het leerstuk in een bijzondere tekst een onderdeel is van dit grotere geheel: de Waarheid of het geloof. Dat is de betekenis van Schrift met Schrift vergelijken.” En even later zegt hij: “In een preek moet altijd de stof verklaard worden. In een preek ontstaat het thema of het leerstuk vanuit de tekst en de context.”

Ik ben begonnen met de opmerking dat ik geen predikant ben, dus geen ervaringsdeskundige, wel een betrokken luisteraar die een preek zonder de vrije en blijde verkondiging van de Heere Jezus heel moeilijk vindt. Buiten Jezus is er geen enkele hoop op verlossing van onze zonden. Zijn verzoenend lijden en sterven kan alleen het rustpunt van je hart zijn. Daar mag je naar hunkeren. Dat is hoofdinhoud in een (contextuele) preek. Jezus  alleen is de Weg, de Waarheid en het Leven (Johannes 14:6). De nodiging tot Hem te komen klinkt dan vrij en blij.

En wat verder de reden is dat de context niet voluit gepreekt wordt, is voor mij niet helemaal helder. Misschien vanuit een bepaalde plicht dat in een preek alles gezegd moet worden, dus dan sta je eigenlijk niet vrij. Het kan ook zijn dat ze een bepaalde systematiek willen aanhouden. Lloyd-Jones zegt dan: ”Sommige mensen, die een systematische theologie hebben en zich daar stipt aan houden, zijn geneigd deze ten onrechte op bepaalde teksten toe te passen en zo doen ze die teksten geweld aan. Met andere woorden, ze ontlenen dat bijzondere leerstuk in werkelijkheid niet aan de tekst die ze op dat punt behandelen. Het leerstuk mag dan zuiver zijn, maar het vloeit niet voort uit de bijzondere tekst; we moeten ons altijd aan de tekst houden.”
  
Ik weet niet of je vraag voldoende beantwoord is. Misschien is het daarom goed dat je deze vraag ook nog stelt aan de Theologische School. Het is een eerlijke vraag waar je mee zit, dus waarom niet. Ik hoop van harte dat je niet alleen onder een prediking mag zitten, waarin Christus alles is. Maar dat je boven alles met heel je hart mag belijden: Hij is mijn alles!

Hartelijke groet,
C. A. Hoekman