Seksueel traumatische ervaring uit jeugd

Ik ben een vrouw van midden 30, heb een heel goed huwelijk en kindjes. Ik ben blij en gelukkig. Toch heb ik een vraag. Toen ik ongeveer 8/9 jaar was is er iets gebeurd met mij en een zoon van vrienden van mijn ouders op seksueel vlak. Hij zei dat deze dingen altijd gebeurden als je verliefd bent op elkaar. Hij was toen ongeveer drie jaar ouder.  Met vlagen heb ik hier last van. Dan krijg ik flashbacks of een soort paniekaanvallen (het gevoel dat mijn keel dichtgeknepen wordt bijvoorbeeld). Dit is vooral ‘s avonds voor ik ga slapen, of als ik intiem ben met mijn man en heel af en toe overdag uit het niets. Vaak heb ik maanden nergens last van en opeens begint het dan weer (omdat het bijvoorbeeld ergens door getriggerd wordt). Na een paar dagen/weken ebt het dan weer weg. Mijn man vraagt er soms naar, maar ik weiger iets te zeggen omdat ik me schaam en het te kwetsbaar is.

Mijn vraag is: maak ik het te groot? We scheelden immers niet veel qua leeftijd. Ook heb ik zelf geen nee gezegd dus kan ik niet zeggen dat er 'misbruik' van mij is gemaakt. Ik durf het niet te zeggen omdat ik het gevoel heb dat ik me aanstel...

Je directe vraag is: maak ik het te groot? Mijn antwoord is een heel duidelijk: nee. Je beschrijft niet precies wat er gebeurd is, maar duidelijk is dat er over je seksuele grenzen is gegaan. En het is heel begrijpelijk dat je daar nog last van hebt. Het is niet niks en veel vrouwen (en mannen) blijven langdurig last houden van een dergelijke gebeurtenis. 

Je schrijft dat jullie niet veel scheelden qua leeftijd. Daar ben ik het niet mee eens: 8 en 11 is een flink verschil. Jij was nog een kind, wist waarschijnlijk nog nauwelijks iets van seksualiteit en hij was bijna een puber. Je schrijft ook: ik heb geen “nee” gezegd. Kun je dat op die leeftijd, als je waarschijnlijk niet wist wat hij ging doen? Bijna geen kind kan dat in een dergelijke situatie. Er is wel misbruik van je gemaakt en je stelt je zeker niet aan. 

De klachten die jij beschrijft wijzen op posttraumatische stressklachten. Flashbacks, angst en paniek, soms nachtmerries. Misschien denk je nu weer: trauma, zo groot is het toch niet? Het is in ieder geval groot genoeg om klachten te geven. Klachten die meestal niet vanzelf verdwijnen en soms spontaan weer komen of bij triggers.
 
Naast de beschreven klachten noem je ook schaamte en kwetsbaarheid. Ook deze klachten zijn heel herkenbaar na seksuele traumatische gebeurtenissen. Vaak gaan ze ook gepaard met schuldgevoelens: waarom had ik niet… Maar jij was niet schuldig, ook niet in het niet hebben kunnen aangeven van je grenzen. Hij was de dader, de schuldige en hij wist waarschijnlijk heel goed waarmee hij bezig was. En dat dat fout was. 

Het goede nieuws is dat voor de gevolgen van seksuele traumatische ervaringen goede behandelingen zijn. In die behandelingen gaat het er om dat je leert de gedachten over de gebeurtenis niet meer te vermijden of weg te stoppen. Door behandeling met exposure of emdr worden de gedachten over de gebeurtenis minder angstig en beladen. Vaak verdwijnen schuld- en schaamtegevoelens. Je huisarts kan je verwijzen naar een psycholoog of instelling waar traumabehandeling gegeven kan worden. 

Als GZ-psycholoog behandel ik bijna dagelijks vrouwen met vergelijkbare klachten. Ik begrijp dat vanuit schuld- en schaamtegevoelens mensen vaak jarenlang, soms een half leven, met klachten blijven lopen, maar dat is ook zo jammer want ze zijn goed te behandelen. 

Maar allereerst: praat met je man hierover. Hij begrijpt dat er iets speelt. Het kan zo opluchten je verhaal te delen! Mogelijk kan hij dan ook met je naar de huisarts gaan om te overleggen over een verwijzing naar een psycholoog. 

Drs. Joke Ronner-Wattel