Zacharia's visioen

Ik begrijp niet veel van het vierde visioen in Zacharia 3 en dan met name de rol/invloed van de duivel (in de hemel?) en wat kan ik met dit verhaal/van dit verhaal leren? Ik vind het erg verwarrend. Ook weet ik niet of dit gaat over toen of nog over nu of de toekomst. Het maakt me angstig over mijn eigen positie en de strijd tegen de duivel die me dikwijls Bijbelteksten voor de voeten gooit om op vrome wijze te laten zien/weten nooit voor God te kunnen komen/bestaan. Soms zo heftig dat ik denk: is dit een list van de duivel of toch een waarschuwing/vermaning van God?

Beste lezer(es),

Graag probeer ik in te gaan op je vraag. We moeten eerst goed zien wat voor soort hoofdstukken deze gedeelten uit Zacharia zijn. Het gaat om nachtgezichten: visioenen in de nacht, waarin de profeet in wakende toestand dingen ziet die hij met zijn natuurlijke ogen niet kan zien. Op een bijzondere manier wil de Heere iets aan Zijn volk duidelijk maken. Dat geldt ook voor dit vierde nachtgezicht. De bijzondere aard van de nachtgezichten brengt met zich mee dat hier sterk in beelden gesproken wordt. 

In Zacharia 3 wordt het beeld van een rechtszaal opgeroepen, met een rechter, een aangeklaagde en een aanklager. Satan wordt in de Bijbel de aanklager van de broeders genoemd (Openbaring 12:10). We zien de man staan die samen met Zerubbabel leiding geeft aan het volk dat uit de Babylonische ballingschap is teruggekeerd: Jozua, de hogepriester. Die hogepriester vertegenwoordigt het volk Israël.

En nu zie je satan, de aanklager, met de vinger naar Jozua wijzen en in hem naar heel het volk. Ze zien er niet uit: Jozua heeft vuile kleren aan. Stel je voor: een hogepriester die rein voor God moet staan, staat daar met zonde bevlekt. Dan kun je geen hogepriester zijn. Beeld van wie wij allemaal van nature zijn voor God. Zoals een lied het zegt: “God enkel licht, voor Wiens gezicht niets zuiver wordt bevonden, ziet ons bevlekt, met schuld bedekt, misvormd door duizend zonden.” Herken je dat?

En dan is satan er als de kippen bij om te zeggen: O God, zo'n vuile hogepriester kunt U niet in dienst hebben. Zo'n smerig volk kan het Uwe niet zijn. Zo'n zondaar moet verdoemd worden.
En op zichzelf... heeft hij nog gelijk ook. Kijk maar: Jozua weet niets te zeggen... Jij en ik ook niet, als satan op onze vuile kleren wijst.

Nu zou je kunnen zeggen: maar satan is nu toch uit de hemel geworpen? Dat klopt. De Heere Jezus is immers op aarde gekomen. Sinds Hij Zijn werk heeft volbracht, heeft satan geen enkel recht meer en is de hemel voor hem gesloten. Maar hij kan nog wél zijn aanklachten Gods kinderen in het oor fluisteren. Eerst zegt hij: zondig maar, er is toch wel vergeving. En als je gezondigd hébt, zegt hij: je hebt gezondigd; er is geen vergeving voor jou.

Merk trouwens op wat de Heere Zélf zegt over Jozua: hij is brandhout! Dat klinkt nog erger dan de aanklacht van satan! En ook nu moet Jozua zwijgen... “Zo Gij in 't recht wilt treden, o HEER', en gadeslaan onze ongerechtigheden, ach, wie zal dan bestaan?” Dat is de ene kant. En als het goed is, doorleven we daar iets van.

Maar dan is daar ook die andere kant: “Maar nee, daar is vergeving.” Want hoor wat de Heere zegt over dat brandhout: het is uit het vuur gerukt! Het had helemaal verteerd moeten worden -denk aan de eeuwige straf in de hel!- maar dat gebeurt niet. Wat een wonder!

Hoe kan dat? Dat heeft te maken met Gods verkiezende liefde (vers 2). Onbegrijpelijk: dat de HEERE dat zondige Jeruzalem nóg verkiest! Op grond van die verkiezende liefde wordt satan bestraft: hij moet inbinden en wegwezen.

Maar waar blijven mijn zonden dan? Let dan op het geheim in vers 5: “de Engel des HEEREN stond daarbij.” Deze Engel is de oudtestamentische gestalte van de Heere Jezus Christus. En wat gebeurt er nu? De vuile kleren van Jozua worden hem uitgetrokken (vers 6) en hij krijgt wisselkleren aan. Als we de lijn doortrekken naar het Nieuwe Testament: mijn zondige hart en leven (dat ook in het Nieuwe Testament vergeleken wordt met een kleed) mag ik afleggen. Christus wil mij bekleden met het kleed van Zijn gerechtigheid, van Zijn verdiensten.

Toen de engelen Jozua zijn vuile kleren uittrokken hebben ze die niet aan de kant gelegd, maar neergelegd aan de voeten van Christus. Hij, de grote Hogepriester van Zijn volk, trok ze aan. Hij ruilde met allen die tot Hem komen: zij krijgen Zijn volmaakte kleed. Hij nam de plaats van aangeklaagde mensen in en legde de aanklager het zwijgen op. Ieder die in Hem gelooft, mag de eeuwige vrijspraak vernemen uit de mond van de Vader. Nu al hier op aarde en straks in de hemel. En op de grote Dag dat Jezus terugkomt: voor de ogen van heel de wereld. Ik kan dat wonder niet op!

En als satan je dan opnieuw aanklaagt, je van alles voor de voeten gooit? Wijs hem maar terug naar Golgotha. Daar is hem de kop vermorzeld. Hij heeft geen rechten meer. Kijk gelovig omhoog naar het bloedende Lam van God: in Hem ligt je vrijspraak. “Ik boog me en geloofde - en mijn God sprak mij vrij.” Om stil van te worden en tegelijk eeuwig van te zingen.

Met een hartelijke groet en zegenwens,
Ds. P. D. J. Buijs