Moeder manipuleert en chanteert

Ik ben een 40-jarige vrouw zonder gezin. Ik ben mantelzorger voor mijn moeder en ik verblijf 90 procent van mijn tijd bij haar in huis, ondanks dat ik een eigen woning heb. Het mantelzorgen doe ik graag, ik ben zelf werkzaam in de zorg dus dat is niet het probleem. Ik vermoed echter dat mijn moeder een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft en mij psychologisch mishandelt. Ik zal je met voorbeelden proberen uit te leggen waarom ik dit denk. In mijn tienerjaren had mijn moeder al een labiele fase waarin zij een jarenlang alcoholist was. Ze was toen niet slecht voor mij, maar wel een afwezige moeder die veel sliep en niet veel oog had voor mij. Ze is zelfstandig afgekickt van de drank wat wel ontzettend knap is! Hierna ging zij een opleiding volgen en had zij een lastige stagebegeleider. Hierdoor kon zij moeilijk slapen en moest ik haar regelmatig voorlezen midden in de nacht, ondanks dat ik vroeg op moest om te werken. Daarna volgde wederom een turbulente periode waarin zij een relatie kreeg met een man die dronk en haar financieel oplichtte. Al deze problemen werden ook weer bij mij neergelegd.

Ruim 10 jaar geleden werd mijn moeder ziek en steeds meer afhankelijk van mijn hulp. Een aantal jaar terug was ik steeds meer bij haar in huis in plaats van in mijn eigen huis omdat ze hulp nodig had met verschillende dingen (ook met dingen die ze zelf wel kan, zoals iets pakken uit de keuken ofzo). Haar gedrag toe naar mij werd ook steeds negatiever. Soms bedankt ze mij voor mijn hulp aan haar, maar meestal doe ik van alles fout, of ben ik dom. Ze kan heel kleinerend tegen mij doen. Ook beperkt ze mij in heel veel dingen. Ik mag bijvoorbeeld niet reizen met het openbaar vervoer van haar omdat zij zich dan zorgen maakt. En ik mag het haar niet aandoen al die zorgen, is haar logica. Zij vindt dat ik maar met de auto naar verre evenementen moet gaan, maar ik durf helaas niet te rijden op de snelweg. Hierdoor loop ik leuke christelijke evenementen mis omdat ik er van mijn moeder niet heen mag terwijl ik al 40 ben. Is dat normaal?

Nu ben ik momenteel zelf ziek. Nu ik zelf niet zo lekker in mijn vel zit doet mijn moeder helemaal verschrikkelijk tegen mij. Het lijkt bijna wel of ze een soort van ‘jaloers’ is dat ik iets mankeer. Ze heeft uitspraken als: "how can I make this about me" (dit zegt ze zogenaamd als grapje ) of ze zegt gewoon doodleuk tegen mij dat ze mij niet gelooft toen ik was flauwgevallen. Ze is vooral heel veel met zichzelf bezig en heeft heel veel pijn en andere klachten. Voor mijn klachten en zorgen zijn geen ruimte en dat voelt voor mij best pijnlijk. Als ik een terugblik op het verleden met mijn moeder, zie ik in dat er heel vaak geen ruimte was voor mij omdat zij altijd van het ene in het andere probleem rolde.

Nog een bizar voorbeeld van vandaag. Ik was even bij mij thuis en ik word gebeld door mijn moeder. Ze was overstuur omdat ze wakker was gebeld, terwijl ze de afgelopen periode slecht geslapen had. Ik heb mijn eten opgegeten en ben daarna direct naar haar toegegaan. Tuurlijk was ze weer boos op mij, want ik had haar niet genoeg gesteund toen ze mij belde. Nu is het 02:18 in de nacht. Ze weigert om naar bed te gaan en ze weigert ook om mij te laten slapen. Ik vroeg haar of ik naar huis mocht, maar dat mocht uiteraard niet met de woorden: “Ik hoop dat jij je nu net zo gaat irriteren als ik dat doe.”

Ik ben helaas in één ding afhankelijk van mijn moeder en dat is dat ze de oppas is van mijn hond als ik moet werken. Ik heb het idee dat ze dit ook goed door heeft en daarom mij ook allerlei beperkingen oplegt als volwassen vrouw. Nu heb ik het idee om mijn hond te laten herplaatsen. Dit zal ik heel erg vinden, want mijn hond is als een surrogaat kind voor mij als kinderloze vrouw. Dit is voor mij echter de enige optie voor mij, zodat ik na de herplaatsing het contact met mijn moeder definitief kan verbreken. Ik moet het contact voor mijn gevoel wel verbreken want ik ga mentaal onderdoor aan al haar onredelijke woede jegens mij, terwijl ik in mijn beleving mijn hele leven opoffer voor haar.

Het zou voor haar echter vreselijk zijn als ik het contact verbreek. Zij is dan haar mantelzorger kwijt en ik ben haar enige kind. Ik vermoed dat ze dan misschien weer gaat drinken. Daarom wil ik ook graag antwoord of mijn vermoedens correct zijn, ja of nee. Gedeeltelijk contact verminderen of mijn moeder begrenzen werkt niet, want ze is verbaal heel erg sterk, manipulatief en dominant. En voordat ik zulke heftige maatregelen moet nemen (afscheid nemen van hond en moeder ) wil ik graag weten of ik mij aanstel. Ik ben verder niet boos op mijn moeder en koester ook geen wrok jegens haar. Ze heeft verschrikkelijke dingen meegemaakt in haar leven, dus ergens heb ik nog wel begrip voor haar. Wel wil ik mijzelf beschermen en proberen een eigen leven te leiden waarin ik eindelijk mijn eigen keuzes mag maken. Ook heb ik last van people-please-gedrag en ik denk dat ik dit gedrag niet kan doorbreken als ik contact blijf houden met mijn moeder.

Graag zou ik mijn probleem en vraagstelling beantwoord zien door iemand met psychologische kennis.  Ik hoop dat iemand mij kan helpen en sorry voor het lange verhaal.

Beste mevrouw, wat een aangrijpend verhaal. Tsjonge, je wordt als 40-jarige wel heel erg kort gehouden in alles, in je hele dagelijkse en zelfs ook nachtelijke leven. Dit is echt niet normaal en kan en mag ook niet. Je moeder manipuleert en chanteert je. En iedere keer weer weet je moeder wel weer wat te vinden om jou bij zich te krijgen.

Je hebt al een en ander geprobeerd om wat meer je eigen leven te kunnen leven en haar meer op afstand te houden maar dat lukt niet. Je schrijft zelfs: “Gedeeltelijk contact verminderen of mijn moeder begrenzen werkt niet, want ze is verbaal heel erg sterk, manipulatief en dominant.” Je  overweegt nu om dan maar helemaal met haar te breken. Dat houdt dan ook in dat je dan je hond weg moet doen terwijl die hond als een kind voor je is. Denk je dat dat gaat lukken? Je moeder zal zich vrees ik, blijvend doen gelden en jij wordt dan mogelijk verteerd door schuldgevoelens als er ook nog iets met haar gebeurt. En als het niet lukt, dan ben je ook nog je lieve hond, die zoveel voor je betekent, kwijt. 
  
Mijn advies zou zijn om haar in een brief te schrijven hoe moeilijk het allemaal wel niet voor je is. Je zou gedeelten uit deze vraag zo kunnen overnemen. Als je met haar gaat praten dan heeft ze waarschijnlijk meteen haar weerwoord klaar, maar als je een brief schrijft kan ze even niet antwoorden en hoeft ze zich ook even nog niet bezig te houden met haar weerwoord. Je moet dan in de eerste regels ook schrijven dat je graag wilt dat ze deze brief echt serieus leest en dat ze beseft hoe moeilijk hetgeen je gaat schrijven wel niet voor je is. Het voordeel van het schrijven van een brief is dat het zwart op wit staat en dat ze het ook nog weer eens kan herlezen. Later kun je er ook nog naar terugverwijzen.

Schrijf er in dat je zo beslist niet meer wilt doorgaan. Dat je zelfs overwogen hebt om het contact helemaal te verbreken en dat je om die reden zelfs overweegt de hond weg te doen zodat ze daar dan niet meer voor hoeft te zorgen. Ze zal heus wel weten hoe belangrijk die hond voor je is en als je zelfs overweegt de hond weg te doen, moet ze toch wel inzien dat het een serieuze brief is.

Schrijf dan vervolgens dat je nu nog wel wil doorgaan maar onder bepaalde voorwaarden. Zoals bijvoorbeeld dat je haar één keer per week een uur bezoekt en één keer per week met haar belt. Ik noem maar wat. Dat moet je voor jezelf duidelijk hebben wat je nog aan zou kunnen en willen. Op die manier weet zij waar ze aan toe is en jij hebt het voor jezelf zwart op wit staan wat je nog wilt en kunt doen.  

Je zou ook kunnen schrijven dat je aan het eind van je latijn bent en dat je eerst even een hele maand geen contact wil om even tot rust en tot jezelf te komen. En dat je in die maand er over wil nadenken hoe het nu verder moet, maar dat het beslist niet meer op de oude voet zo doorgaat. Na die maand zou je dan met een lijstje kunnen komen wat je nog wel zou kunnen doen. Het is beter om te schrijven wat je nog wel zou kunnen doen in plaats van te schrijven wat je niet meer wilt doen.

Het moeilijke is dat je iedereen advies kunt vragen maar dat er geen toverformule voor is om het anders voor elkaar te krijgen. Je moet het echt zelf doen en dan ook even doorzetten. Je zult echt even door de zure appel heen moeten willen bijten, maar dan zou je mogelijk daarna toch samen verder kunnen gaan. Maar als dat allemaal niet helpt, zou je alsnog kunnen breken, maar dan was je moeder er voor gewaarschuwd.

Het zou ook fijn zijn als jij iemand had tegen wie je aan zou kunnen praten. Is er niet iemand in je buurt die een klankbord voor je wil zijn? Misschien ook een idee om op een vereniging, zangkoor, sportclubje of andere activiteit te gaan. Dat geeft wat verzet en dan ben je ook eens even met andere dingen bezig, wat positieve energie kan geven.

Ik wens je veel kracht en wijsheid toe om hiermee aan de slag te gaan. 

Alie Hoek-van Kooten