Baarmoeder en eierstokken verwijderen

Volgens mijn gynaecoloog moet ik mijn baarmoeder plus beide eierstokken laten verwijderen, vanwege kans op baarmoederkanker (ik heb geen kanker, alle testen waren goed). Maar ik twijfel erg, ook omdat je verhalen hoort dat sommige operaties achteraf totaal niet nodig waren. Ook hoor ik dat vrouwen jaren later er erg veel spijt van hebben en psychische problemen krijgen. Ik wil de juiste beslissing nemen en ook weten hoe de Bijbel erover denkt.

Beste vraagstelster,

Je vraag kent meerdere aspecten. Ook ken ik je verdere situatie niet (ben je gehuwd, heb je kinderen, zijn er op gynaecologisch/genetisch gebied afwijkingen in de familie?) maar ik zal met de summiere informatie proberen enkele denkrichtingen te geven.

Het advies van de gynaecoloog is nogal ingrijpend. Vaak zie je wanneer een ingreep of behandeling wordt voorgesteld die nogal wat impact heeft, dat direct gekeken wordt naar nut en noodzaak en naar eventuele alternatieven. Als er een goede vertrouwensrelatie is met je gynaecoloog, waarbij je zelf ook in dialoog gaat over de voorgestelde behandeling, dan zouden veel van bovenstaande overwegingen eigenlijk niet aan de orde hoeven te komen.

Als je alleen kans op baarmoederkanker hebt (bijvoorbeeld vanwege een genetische afwijking) zou het strikt genomen niet nodig zijn om de eierstokken te laten verwijderen. Maar dit vereist toch een wat diepergaand gesprek met de gynaecoloog. Misschien is de genmutatie (aangenomen dat het daar om gaat) van dien aard dat er ook een verhoogde kans is op eierstokkanker.

Daarnaast is het de vraag hoe groot die kans op kanker is. Die kan inderdaad dusdanig groot zijn dat het onverantwoord is om lang te wachten, omdat dan er misschien een situatie ontstaat waarin genezing moeilijk of -naar de mens gesproken- onmogelijk wordt.

Maar als het ‘alleen’ gaat om een verhoogde kans en het zou verantwoord zijn om bijvoorbeeld jaarlijks een controle-onderzoek te laten verrichten (gesteld dat je die terugkerende spanning aankunt), dan is dat wellicht ook een optie.

Ergens moet je het advies van de gynaecoloog wel kunnen vertrouwen, de arts-patiënt relatie is immers gebaseerd op wederzijds vertrouwen. Eventueel zou je om een second opinion kunnen vragen wanneer je toch je twijfels blijft houden na een vervolggesprek waarin je dieper op je situatie ingaat en aandringt op eventuele alternatieve behandelmethodes (binnen de medische setting).

Het blijft altijd een ongewisse zaak om je oor te luister te leggen bij ervaringsverhalen, omdat iedere situatie, ieder karakter, iedere pijngrens, ieders incasseringsvermogen en ieders individuele reactie weer anders kan zijn. Vaak halen alleen de negatieve verhalen de publiciteit, omdat dit een gewillige uitlaatklep die vele meelevende reacties uitlokt. Maar de vele tevreden patiënten hebben vaak niet de behoefte om zich publiekelijk te uiten.

Wat betreft de Bijbelse aspecten: je zult dit probleem niet rechtstreeks in de Bijbel aantreffen. Als je al langere tijd buikpijn en/of bloedvloeiing had, ja dan zou je jezelf wellicht herkennen in de bloedvloeiende vrouw (Matteüs 9:20–22, Marcus 5:25-34, Lucas 8:43–48). Maar een deel van jouw probleem is, dat je (nog) geen klachten hebt. Hoe ver mag je gaan om iets preventiefs te doen dat toch behoorlijk ingrijpend is? Ik weet niet of je het één op één mag vergelijken, maar de Heere Jezus zegt wanneer je bang bent dat je zondigt door hetgeen je ziet, je je rechteroog zou moeten uitrukken (Mattheüs 18:9). Of wanneer je hand of voet de bron van ergernis is, dat je die af moet hakken (Mattheüs 18:8). De Schriftuitleggers zijn het er niet over eens of je dit nu letterlijk moet nemen, of dat het een zeer krachtige manier van exegetiseren is zoals dat in die tijd wel vaker gebruikelijk was. Dus meer: bij wijze van spreken.

Maar de strekking is wel duidelijk: het kwaad, de ergernis, de zonde moet in de kiem gesmoord worden. Het spreekwoord: “Zachte heelmeesters maken stinkende wonden” is niet direct uit de Bijbel te herleiden. Wel waarschuwt de Bijbel vaak tegen een oppervlakkige benadering, zoals in Jeremia 6:16, waar Jeremia de leiders van het volk beschuldigt van het genezen van wonden op het lichtst, zonder de echte oorzaak aan te pakken. Ook in Korinthe 5 waarschuwt de apostel Paulus dat bepaalde symptomen fors aangepakt moeten worden om erger te voorkomen.

De moraal van het verhaal: het is op zich geoorloofd in Bijbels perspectief om preventieve maatregelen te treffen. Dit mag ook ten aanzien van de gezondheid. Ook in de Heidelbergse Catechismus antwoord 105 word ik opgeroepen om “ook mijzelven niet moedwilliglijk in enig gevaar te begeven.” Hierbij dient er -ook in jouw ‘geval’- wel een redelijke balans te zijn tussen de grootte van het gevaar en de te treffen maatregelen.

Ik wens je sterkte en wijsheid in de overwegingen. Dat gaat niet zonder gebed. Geve de Heere rust op je besluit.

Johan Boeijenga