Onsterfelijke ziel

J. Boeijenga | Geen reacties | 02-04-2025| 13:03

Als mensen een onsterfelijke ziel hebben, waar was die dan voor je geboorte? En waarom herinnert zich niemand iets van voor hij geboren was? En welk bewijs is er dat je na je dood weer ergens heen gaat?

Beste vraagsteller,

Uit je vragen meen ik op te kunnen maken dat je zelf een bepaald idee hebt over een ziel, maar dat je wel benieuwd bent naar het antwoord dat hier gegeven wordt. Hoe het ook zij, de ‘ziel’ is een dermate abstract begrip dat er nooit in ‘harde’ rationele begrippen over gesproken kan worden. Bovendien maakt het nogal uit vanuit welke achtergrond of levensbeschouwing iets gezegd wordt over de ziel. Je wendt je tot Refoweb, dus mag je verwachten dat het begrip ziel in de Bijbelse context gebruikt wordt. Ik probeer er iets over te zeggen, voor zover dit uit de Bijbel te destilleren valt.

Als mensen een onsterfelijke ziel hebben, waar was die dan voor je geboorte?

In Genesis 2:7 wordt voor het eerst gesproken over het begrip ziel: “En de HEERE God had den mens geformeerd uit het stof der aarde, en in zijn neusgaten geblazen den adem des levens; alzo werd de mens tot een levende ziel.” Duidelijk mag zijn dat hier de ziel direct gekoppeld wordt aan het aardse leven. Terecht gebruik je het begrippenpaar “onsterfelijke ziel”, hiermee spreek je de Bijbel na. Dat zal ik hieronder illustreren met enige Bijbelteksten, maar ik moet eerst opmerken dat die onsterfelijkheid ingaat nadat die ziel is gekoppeld aan het (prille) leven. Vanaf dat moment gaat die onsterfelijkheid in en in de reformatorische traditie gaan we er hierbij vanuit dat die schepping en onsterfelijkheid van de ziel direct plaatsvindt bij de samensmelting van eicel en zaadcel; daarom wijzen we ook middelen en methoden af die na dit moment een einde willen maken aan die ‘zieldrager’. Maar voor het ontstaan van dat unieke leven was die daaraan verbonden unieke ziel er dus nog niet.

In tegenstelling tot het lichaam, dat sterfelijk is (maar wel een verheerlijkt, geestelijk lichaam kan worden wanneer de nieuwe hemel en de nieuwe aarde er zullen zijn: zie 2 Petrus 3:13; Openbaring 21:1), is de ziel onsterfelijk. Enige teksten die dit illustreren (met daarbij op de Kanttekeningen geïnspireerde toelichtingen): 

• Mattheüs 10:28 “En vreest u niet voor degenen, die het lichaam doden, en de ziel niet kunnen doden; maar vreest veel meer Hem, Die beide ziel en lichaam kan verderven in de hel” (met verderven wordt niet ‘doden’ bedoeld maar pijnigen [helse smarten en benauwdheden], want anders zou de hel zijn eeuwige verschrikking verliezen).
• Lukas 16:23: “En de rijke stierf ook, en werd begraven. En als hij in de hel zijn ogen ophief, zijnde in de pijn, zag hij Abraham van verre, en Lazarus in zijn schoot.” (Hier wordt door een gelijkenis aangegeven dat het lichaam weliswaar begraven wordt, maar dat er een onsterfelijk deel [ziel, al wordt dat hier niet met zoveel woorden genoemd] voort blijft bestaan.)
• Handelingen 2:31: “Zo heeft hij, dit voorziende, gesproken van de opstanding van Christus, dat Zijn ziel niet is verlaten in de hel, noch Zijn vlees verderving heeft gezien.” (Zijn ziel is niet letterlijk in de hel geweest -daar kan Gods Zoon niet zijn- maar met hel wordt hiermee het graf aangeduid; toch: hoewel in het graf, dus dood, is Zijn ziel niet van Hem geweken.)
• 1 Thessalonicensen 5:23: “En de God des vredes Zelf heilige u geheel en al; en uw geheel oprechte geest, en ziel, en lichaam worde onberispelijk bewaard in de toekomst van onzen Heere Jezus Christus.” (Hoewel de mens maar één ziel heeft, zo zijn daarin echter verscheidene krachten, die, hoewel zij allen in de natuurlijke mens zijn bedorven, door de Geest van God moeten vernieuwd en geheiligd worden [die vernieuwing en heiliging kan alleen volmaakt in de hemel -na de dood- plaatsvinden.]
• Hebreeën 10:39: “Maar wij zijn niet van degenen, die zich onttrekken ten verderve, maar van degenen, die geloven tot behouding der ziel.”  (Kan het duidelijker?)
• De samenhang tussen het aardse lichaam en het verheerlijkte lichaam (waarbij de ziel dus de constante factor is) wordt ook treffend onder woorden gebracht in de 1e brief van Paulus aan de Korinthiërs hoofdstuk 15:42-44: “Alzo zal ook de opstanding der doden zijn. Het lichaam wordt gezaaid in verderfelijkheid, het wordt opgewekt in onverderfelijkheid; (43) Het wordt gezaaid in oneer, het wordt opgewekt in heerlijkheid; het wordt gezaaid in zwakheid, het wordt opgewekt in kracht. (44) Een natuurlijk lichaam wordt er gezaaid, een geestelijk lichaam wordt er opgewekt. Er is een natuurlijk lichaam, en er is een geestelijk lichaam.”

En waarom herinnert zich niemand iets van voor hij geboren was? 

Kinderen beginnen vanaf ongeveer 2,5 tot 3 jaar gebeurtenissen bewust te onthouden. Deze vroege herinneringen zijn echter vaak tijdelijk en kunnen in de loop der tijd vervagen. Onderzoek suggereert dat blijvende herinneringen meestal gevormd worden vanaf de leeftijd van ongeveer tien jaar. Herinnering is een eigenschap die verbonden is met een hersenfunctie (geheugen), de relatie die jij kennelijk legt met de ziel is hierbij niet aan de orde.

En welk bewijs is er dat je na je dood weer ergens heen gaat?

Naar mijn gevoel leveren de verwijsteksten die in het eerste antwoord zijn gegeven, voldoende ‘bewijs’. Hierbij hangt het gezag van een bewijs af van het gezag dat de bron van dat bewijs heeft. Alleen als de Bijbel voor iemand een gezaghebbend boek is, zullen ook zaken die daar rechtstreeks uit voortvloeien dat gezag en die geloofwaardigheid hebben voor die persoon. Ik wens je toe dat jij ook zo’n persoon bent of wordt.

Johan Boeijenga

Dit artikel is beantwoord door

J. Boeijenga

• Geboortedatum:
  26-05-1958
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Nunspeet
• Status:
  Actief

74 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven