Hervormd denken
Ds. A. de Lange | Geen reacties | 21-02-2025| 13:44
Vraag
Regelmatig komen hier vragen langs over verschillen tussen kerkgenootschappen. Interessant. Zo zag ik een vraag langs komen over wat nu precies het eigene is van de Gereformeerde Gemeenten. Mijn vraag is ongeveer hetzelfde.
Wat is precies Hervormd denken en misschien ook wel handelen? Dat is ongetwijfeld niet alleen een gevoel, maar ook een houding. Hoe onderscheidt een Hervormd denkend mens zich van anderen binnen de reformatorisch gezindte?
Antwoord
Het is een interessante vraag: hoe onderscheidt een Hervormd denkend mens zich van anderen binnen de reformatorische gezindte? Voor de goede orde: deze vraag gaat uit van de reformatorische gezindte. Dat is kortgezegd de gezindte die in het spoor van de reformatie vasthoudt aan Schrift en Gereformeerde belijdenis (Nederlandse Geloofsbelijdenis, Heidelbergse Catechismus en Dordtse Leerregels – de formulieren van enigheid). In die gezindte heb je mensen van diverse kerkgenootschappen: ze behoren tot Gereformeerde Gemeenten, Gereformeerde Gemeenten in Nederland, Oud Gereformeerde Gemeenten, Christelijke Gereformeerde Kerken. En dan heb je ook Hervormden, die je dan weer in twee kerkverbanden aantreft: binnen de Protestantse Kerk in Nederland en in de Hersteld Hervormde Kerk. Ik zelf ben Hervormd binnen de PKN en als zodanig beantwoord ik de vraag naar Hervormd denken en handelen ook.
Iemand die van reformatorische gezindte is en ook Hervormd, onderscheidt zich in de meest fundamentele zaken van geloof en belijden niet van niet-Hervormden. Dat is vanwege het feit dat we op dezelfde grondslag staan: Schrift en belijdenis. Als Hervormden krijgen we van de andere reformatorische kerkverbanden nogal eens naar ons toe: “maar in jullie kerk hebben ze in de praktijk Schrift en belijdenis eraan gegeven, alles is geoorloofd - daarom konden wij ook niet Hervormd blijven.” De situatie is echter dat Hervormden die behoren bij de reformatorische gezindte dezelfde zorgen en bezwaren over ons eigen kerkverband hebben die de niet-hervormden erover hadden en hebben. Wij zijn wel Hervormd, maar bezwaard.
Dat houdt praktisch gezien in, dat we ons zoeken te houden aan Schrift en belijdenis en menen dat de kerk in haar geheel dat verplicht is te doen. Buiten de plaatselijke gemeente kunnen we dat anderen niet opleggen. Binnen de plaatselijke gemeente kunnen we ons daar echter op vastleggen. Zodoende handhaven wij net als anderen van de reformatorische gezindte als Hervormden de kinderdoop, wij zegenen geen buitenechtelijke relaties, wij laten geen doopleden aan het Heilig Avondmaal toe en wij verkiezen geen vrouwen tot ambtsdrager.
Tot 2004 toen de Nederlandse Hervormde Kerk samenging met de Gereformeerde Kerken en de Evangelisch Lutherse kerk en de Protestantse Kerk in Nederland gevormd werd, waren wij op deze wijze Hervormd. In 2004 meenden de Hervormden die toen ‘Hersteld Hervormd’ werden dat de grens bereikt was, omdat de PKN naast de drie gereformeerde belijdenisgeschriften ook de Augsburgse Confessie, de Catechismus van Luther, de Konkordie van Leuenberg en de Barmer Thesen als belijdenisgeschrift aanvaardde. Als hervormde gemeenten binnen de PKN hebben we onze plaats daar toch gemeend in te moeten en te mogen blijven innemen.
Velen van onze gemeenten hebben dat gedaan op basis van het convenant van Alblasserdam. Aan dat convenant ligt in iedere afzonderlijke gemeente een beleidsplan ten grondslag. In dit beleidsplan spreekt de kerkenraad namens de gemeente uit dat zij zich gebonden weet aan de Heilige Schrift als het geopenbaarde Woord van God, aan de oecumenische symbolen van de Kerk en aan de gereformeerde belijdenisgeschriften van de Kerk, conform artikel X van de Hervormde kerkorde. Hiermee geven de gemeenten aan dat de binding aan de Heilige Schrift en de gereformeerde belijdenisgeschriften voor hen de enige deugdelijke basis is voor hun kerk-zijn. Met Gods hulp zullen zij weerspreken en weren alles wat in strijd is met dit belijden. Als gemeenten, ontstaan uit de gereformeerde traditie aanvaarden zij niet zondermeer de Augsburgse Confessie en de Catechismus van Luther en aanvaarden zij niet de Konkordie van Leuenberg en de Barmer Thesen.
Hervormd denken. Het houdt in dat je het wat langer volhoudt met een gebroken kerksituatie, want God heeft het al zo lang met ons volgehouden. Het niet met alles eens te zijn, maar je toch niet bij voorbaat afzijdig te houden van situaties waarin je een Bijbelse inbreng kunt hebben. Gods Woord is krachtig. En het werkt als een zaad dat na verloop van tijd toch vruchtgevolg gaat krijgen. We weten ons daarin bemoedigd, omdat we in deze gebrekkige kerk zien dat de Bijbelse boodschap helder klinken mag en dat God er met Zijn Geest levenwekkend door werkt.
Hervormden beseffen misschien wel het meest van de kerk op deze aarde altijd gebrekkig is. De geschiedenis van de kerken die los zijn komen te staan van de Nederlandse Hervormde kerk vertoont ook dat er in de kerk op aarde altijd wat mankeert. Gaat het niet mis aan de kant van de verwarring en de verwatering dan wel op de manier van de verstarring en de vervormelijking. De kerk kan ten diepste op aarde toch ook niet volmaakt zijn, omdat ik het zelf, zolang ik leef, niet ben en niet word. Ik leef van de rechtvaardiging van de goddeloze en daar moet de hele kerk ook van leven.
Hervormd zijn roept om te leven in het geloof, dat Christus dwars door alle gebrek en strijd heen Zijn gemeente vergadert tot het eeuwige leven.
Bij het Hervormd zijn hoort ook het heimwee naar de tijd dat de kerk volmaakt zal zijn. Dat zal ze zijn Gods toekomst. Dan zal ook blijken dat we er niet zijn met het lidmaatschap van een kerk hier op aarde. Het is niet al Israël, wat Israël genoemd wordt en het is ook niet alles hervormd wat Hervormd genoemd wordt. We mogen geloven dat God Zijn kerk straks bijeen vergaderd zal hebben tot een “grote menigte, die niemand tellen kan, uit alle naties, stammen, volken en talen, voor de troon en voor het Lam, bekleed met witte gewaden en palmtakken in hun hand” (Openbaring 7:9). Kerkverbanden worden daar niet bij genoemd. Dat speelt daar kennelijk niet meer. Maar uit wat voor kerkverbanden ze ook komen, ze roepen voor de troon wel allemaal met luide stem: “de zaligheid is van onze God, Die op de troon zit, en van het Lam!” (Openbaring 7:10)
Ds. A. de Lange,
Nieuw-Lekkerland
Dit artikel is beantwoord door
Ds. A. de Lange
- Geboortedatum:06-03-1960
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Nieuw-Lekkerland
- Status:Actief
