Luther en de zieleslaap

Ds. G.A. van den Brink | 1 reactie | 10-02-2022| 12:54

Geachte/beste dominee. Op zaterdagavond 5 februari haalde u in Pastorie Online enkele verschillen tussen Luther en Calvijn aan.

U noemde toen ook Luther i.v.m. zijn visie op de zieleslaap. Ik dacht: Luther zal toch geen zieleslaap geleerd hebben, dat bij het sterven van een kind des Heeren zijn ziel niet direct bewust in de eeuwige heerlijkheid deelt? Dat was toch de troost van vele martelaren en andere gelovigen op hun sterfbed dat als ze de laatste adem uitbliezen ze terstond de Heere Jezus zouden zien en met Hem in de heerlijkheid zullen zijn?

Wilt u a.u.b. de visie van Luther op een en ander nog eens voor ons toelichten?

Zegen op uw werk. Sterkte bij alle beperkingen wat uw gezondheid betreft en vriendelijke groet.

Beste vragensteller,

Zoals je weet verzette Luther zich in 1517 tegen de aflaathandel. Mensen konden aflaten kopen voor overledenen of voor zichzelf en zodoende konden zij hun tijd in het vagevuur bekorten. In zijn kritiek daarop heeft Luther de bijbelse boodschap over dood en oordeel grondig doordacht. Hij kwam tot de overtuiging dat er na dit leven geen tussentoestand is tussen hemel en hel, dus geen vagevuur. Tegelijk besefte Luther hoeveel belang de Schrift en het Apostolicum hechten aan de opstanding der doden. De vreugde van het eeuwige leven is niet dat alleen onze ziel wordt gered, maar ziel en lichaam beide. Daarop moet de nadruk vallen. 

Maar hoe zit het dan met gelovigen die sterven voordat Christus wederkomt? Luther stelde: zij slapen in de schoot van Christus. Evenals bij de natuurlijke slaap is er dan geen besef van tijd, er is niet de plicht om te moeten wachten, maar het is een rusten (Openbaring 14:13). Toch is het niet een vorm van bewusteloosheid. Zoals een slaper even wakker kan worden om daarna weer verder te slapen, zo kan ook een overledene de stem van God horen, om daarna weer de rust van de doodsslaap te ontvangen.

Calvijn was het met deze visie niet eens. Hij heeft er zelfs een compleet geschrift aan gewijd, zijn “Psychopannychia”. Dit boek schreef hij in 1534, dus vóór zijn bekering tot de Reformatie. Het zou goed kunnen dat Calvijn in dit boek zelfs specifiek de visie van Luther op het oog had en dit boek dus bedoelde als een anti-reformatiegeschrift. 

Laat ik als laatste vermelden dat Luther diverse keren heeft onderstreept dat hij geen bindende uitspraken wilde doen over de toestand van de gelovigen na hun sterven en voor de jongste dag. Er is dus niet zoiets als “de leer van Luther over de zieleslaap”. Het belangrijkste voor hem was dat hij naar ziel en lichaam door Christus was gekocht, en daarom naar ziel en lichaam eenmaal bij Christus zou zijn. “Daardoor is voor mij het graf een slaapkamertje. Ik zal slapen, totdat Hij komt en aan mijn grafsteen klopt en zegt: Maarten Luther, sta op! Dan zal ik meteen opstaan en eeuwig met Hem zijn.”

Met hartelijke groet,
Ds. G. A. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

Ds. G.A. van den Brink

• Geboortedatum:
  05-01-1974
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Apeldoorn
• Status:
  Actief

248 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven