Zalving met olie ter bescherming

Ds. D. van der Wal | 2 reacties | 06-08-2021| 10:57

Dit jaar ging ik mee als leider op een jeugdkamp van een evangelische gemeente. Op 1 van de avonden waar er dienst gehouden werd kregen de tieners de mogelijkheid zich te laten zalven met mirre olie. Er werd dan een kruisje gezet met olie op het voorhoofd van de tieners. Dit verbaasde me heel erg, want ik had er nooit van gehoord dat dit op deze manier gedaan werd en ik heb dan ook extra uitleg gevraagd.

Er werd gezegd dat mensen in de Bijbel gezalfd werden als er bijvoorbeeld een nieuwe priester kwam of dat schapen gezalfd werden waardoor roofdieren ze minder snel konden vangen en eten. Als de tieners zich lieten zalven zou dit ook een soort bescherming zijn. Ze zeiden dat het in ieder geval geen kwaad kon om je te laten zalven. Ik heb dit niet gedaan omdat ik me er niet prettig bij voelde, de tieners in mijn groep deden dit wel allemaal. Hiervan was er ook een flink aantal niet christen of jongeren die worstelden met hun geloof.

Hoe moet ik dit zalven zien? Wordt dit vaker gedaan? Ik weet dat dit met ziekenzalven gedaan wordt maar in deze context vond ik het vreemd. Wellicht hebben jullie er wat meer info over en ook of dit kwaad kan of dat er met voorzichtigheid mee om moet worden gegaan?

Bedankt voor het insturen van jouw vraag. Voor ik begin aan mijn antwoord wil ik opmerken dat het goed is dat je dingen niet zomaar aanneemt maar zelf op onderzoek uit gaat. Om antwoord te geven op je vraag begin ik bij de het punt welke plaats en betekenis zalving met olie in de Bijbel heeft. 

Naast het door jou al genoemde ziekenzalving (dat ik dit antwoord verder buiten beschouwing laat) zien we dat in het Oude Testament dat mensen en voorwerpen gezalfd werden met olie. Zo zalfde Jakob bij Bethel de steen die hij als kussen had gebruikt (Gen. 28:18) en werden de voorwerpen die in tabernakel dienst deden met olie gezalfd (Ex. 30:26-29). Als mensen gezalfd werden was dat ter voorbereiding op hun ambt. David werd door Samuël tot koning gezalfd, Aäron en zijn zonen werden door Mozes gezalfd tot priester (Ex. 28:41) en in 1 Koningen 19:16 kun je lezen dat de profeet Elia zijn eigen opvolger Elisa moet zalven met olie. 

Uit de hierboven genoemde voorbeelden merk je al wel dat het zalven met olie in het Oude Testament een teken was dat iets of iemand was afgezonderd voor God en dat dit een teken was dat ze een specifieke roeping/opdracht ontvingen. De olie was een teken van de Heilige Geest die het object of de persoon geschikt maakt tot dienst aan de Heere. 

In het Nieuwe Testament komen die drie hierboven genoemde ambten van profeet, priester en koning nog een keer terug. Ze komen samen in de Heere Jezus Christus. Maar hoe moet je dat nou zien? Net zoals in het Oude Testament is de Heere Jezus hiervoor aangesteld en gezalfd. Dit gebeurde toen Hij werd gedoopt in de rivier de Jordaan door Johannes de Doper. We zagen al dat het olie van de zalving verwijst naar inwoning of kracht van de Heilige Geest. En dat zien we terug als de Heilige Geest als een duif neerdaalt uit de hemel (zie Matth. 3:13-17 en Hand. 10:37-38). 

Als Jezus later gaat preken in de synagoge van Nazareth verwijst Hij daar ook naar. Hij zegt tegen Zijn dorpsgenoten: “De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden.” Jezus is de Beloofde Messias uit het Oude Testament. Hij is gezalfd met de Heilige Geest om een taak te vervullen. Om een ambt te dragen. Niet één, niet twee maar drie verschillende ambten. 

In het Nieuwe Testament komen we een aantal vormen van zalving tegen. In de eerste plaats de zalving van een fysiek persoon. In het Nieuwe Testament lezen we alleen over de Heere Jezus die, naast Zijn doop, ook nog met olie gezalfd wordt (zie Luk. 7:37, Matth. 26:6 en Joh. 12:2-3). In de tweede plaats lezen we over het zalven van zieken in Jakobus 5. In de derde en laatste plaats lezen we over zalving als een “geestelijke” zalving waar geen olie aan te pas kwam. Over die “geestelijke” zalving (zonder olie) kun je o.a. lezen in 2 Korinthe 1:21 en 1 Johannes 2:20. Daar wordt gesproken over een zalving die duidelijk verwijst naar de inwoning van de Heilige Geest in de gelovigen. De uitstorting van de Heilige Geest op de Pinksterdag (Hand. 2) heeft als doel/gevolg dat de Heilige Geest in de gelovigen en in de gemeente woont en werkt. 

Met het bovenstaande in ons achterhoofd wil ik antwoord geven op jouw vraag. Het ‘massaal’ zalven van groepen mensen met fysieke olie ter bescherming zien we nergens terug in de Bijbel. Het aspect van bescherming komt niet ter sprake als we in Gods Woord kijken naar zalving. Daarnaast hebben we ook gezien dat zalving (fysiek of geestelijk) alleen in de situatie van ziekte iets is dat je zelf opzoekt, in alle andere gevallen zien we dat God de opdracht geeft of Zelf mensen zalft. En we zien dat in heel het Nieuwe Testament, met uitzondering van zieken in Jakobus 5, alleen de Heere Jezus fysiek met olie gedoopt wordt en niemand anders. Dat zijn al een aantal redenen om zeer voorzichtig met deze situatie om te gaan. 

Nu zou je nog kunnen tegenwerpen dat de zalving met olie wel een toewijding aan God signaleerde, zoals we bij bijv. nieuwe priesters zien (waar je ook naar verwijst in jouw vraag). Dat roept wel de vraag op waarom er dan nergens in het Nieuwe Testament een direct of indirecte opdracht staat om (nieuwe) gelovigen te zalven met olie. Je zou het dan toch op zijn minst verwachten op Schriftplaatsen zoals bij het grote doopbevel van onze Heiland in Matth. 28. Ook bij Paulus of één van de andere apostelen zien dat nergens terugkomen. Dat alles bij elkaar lijkt mij een duidelijk gegeven om zeer terughoudend te zijn met dit soort praktijken en daarin niet in mee te gaan. Als de mogelijkheid er is zou ik blijven doorvragen naar de Bijbelse onderbouwing van dit gebeuren. Zeker als men met argumenten komt als dat het “geen kwaad kan”... Daarom ben ik blij met de vraag die je stelt. Blijf onderzoeken waarom dingen doen die we doen. Niet alleen op basis van één vers maar probeer het ook in het breder geheel van heel Gods Woord te zien.

Met vriendelijke groet,
Ds. D. van der Wal

Dit artikel is beantwoord door

Ds. D. van der Wal

• Geboortedatum:
  06-05-1987
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Aalten
• Status:
  Actief

43 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven