Vraag
Bij ons in de kerk is er altijd een voorzang, maar ik vroeg mij af waarom de voorzang er is, sinds waneer de voorzang er is en wie de voorzang bedacht heeft.
Antwoord
Naar mijn bescheiden weten is het verschijnsel voorzang afgeleid van wat eind vorige eeuw bekend stond als introïtus. Dat komt van het Latijnse intrare, wat binnentreden betekent. Wanneer de predikant met de kerkenraad vanuit de consistorie de kerkruimte binnenkwam, zong de gemeente haar introïtuslied.
Dát gebruik was (onder invloed van de 20e eeuwse liturgische beweging in Nederland) weer overgenomen uit de klassieke (lees: Roomskatholieke) traditie, waarbij de introïtus wordt gezongen tijdens het binnentreden van de priester en zijn assistenten. Om die reden werd de introïtus ook wel intredezang of intochtslied genoemd. De beginwoorden van deze zogenaamde antifonen of kernverzen zien we nog terug in de namen van specifieke zondagen (Gaudete, Laetare, Cantate).
In veel protestantse (reformatorische) gemeenten is de gedachte van introïtus zo goed als verdwenen en (enigszins misleidend) vervangen door “psalm van de zondag”, “lied dat de kinderen geleerd hebben op de zondagsschool”, of we noemen het maar gewoon... voorzang.
Nawoord bij de voorzang: Prof. M. J. G van der Velde (1928-2005), docent Homiletiek en Liturgie aan de Rijksuniversiteit Utrecht, vertelde ons dat hij tégen een voorzang als introïtus was, wanneer de kerkenraad tijdens het zingen de kerkzaal binnenkwam of tijdens de voorzang van de gemeente -al dan niet zingend of zwijgend- in de consistorie verbleef. Op die manier, zo zei hij, worden predikant en kerkenraad van de gemeente gescheiden, er zelfs buiten geplaatst. “Zingen doe je altijd mét en bíj elkaar.” Hij had een punt!
Ds. M. F. van Binnendijk,
Hervormd predikant te Stadskanaal
Dit artikel is beantwoord door
Ds. M.F. van Binnendijk
- Geboortedatum:30-11-1963
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Stadskanaal
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Lees ook: het weblog 'Dominee in de bajes'
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
een voorganger of ouderling/diaken weet op alle vragen antwoord.
weten de ouders het dan niet?vraag ik mij vaak af.
of op catechisatie..
al heb k ook ervaring dat jeugd niks mag vragen..........
goed dat refoweb er is
je kunt met alles terecht.
