Egoïsme ten top
drs. W.H. Hoorn | 16 reacties | 18-10-2019| 15:58
Vraag
Graag wil ik de volgende vraag voorleggen waar ik echt mee bezig ben. Meerdere mensen in mijn omgeving hebben burn-out verschijnselen waar ze al meerdere jaren hulp voor krijgen. Wat ik van die hulpverlening hoor is bijna allemaal hetzelfde: doen waar jij je goed bij voelt, alleen dingen doen die leuk zijn, denk aan jezelf, volg je hart, alleen dingen doen die je energie geven, energie slurpende mensen en dingen ontwijken etc. Allemaal er op gericht zodat jij als persoon je weer goed gaat voelen. Persoonlijk krijg ik steeds meer moeite met deze adviezen. Sommige dingen moeten gewoon gebeuren; zin of geen zin. Het zal wat zijn als moeders al die adviezen maar gaan opvolgen... Om mij heen zie ik de gevolgen er van: egoïsme ten top! Hoe hier mee om te gaan, ook in Bijbels opzicht?
Antwoord
Beste vragenstell(st)er,
Jij bent echt niet de enige die overal om zich heen de gevolgen van ongebreideld egoïsme ziet en ervaart. Want dat zien wij vrijwel allemaal de laatste 20 a 30 jaar om ons heen toenemen; met alle maatschappelijke en sociale gevolgen van dien. En dat er meerdere mensen in jouw omgeving kampen met burn out verschijnselen zou nog wel eens een direct gevolg kunnen zijn van dit egoïsme.
Natuurlijk is het zo dat sommige dingen gewoon moeten gebeuren. Maar de sociale en maatschappelijke ontwikkelingen over de laatste 20 a 30 jaar, die in het directe verlengde van dit toegenomen egoïsme liggen, hebben wel tot gevolg gehad dat er steeds meer dingen moeten. Vooral jonge mensen krijgen hierdoor te maken met een hen opgelegde dwang, om zoveel mogelijk te presteren binnen zo kort mogelijke termijn.
Deze alsmaar toenemende werkdruk, zowel als hun financiële en sociale verplichtingen, legt dan als het ware als een loden last op hun schouders, waardoor men zich gedwongen voelt om nog meer te presteren. Dat deze hen opgelegde prestatiedwang in sommige gevallen tot een burn out kan leiden behoeft dan geen nader betoog.
Je kunt inderdaad kritische kanttekeningen plaatsen bij hoe veel hulpverleningsinstanties hiermee omgaan. Want alsmaar toenemende burn out verschijnselen lijken in dit verband niet zozeer een psychisch probleem, maar een maatschappelijk, sociaal en ook politiek probleem te zijn, wat dit egoïsme in de hand heeft gewerkt.
In Bijbels perspectief hebben wij, als gevolg van de zondeval, in het zweet ons aanschijns ons brood te eten (Gen. 3:19). Dat houdt onder meer in, dat wij hebben te werken voor ons levensonderhoud. En dat dit werk bovendien niet altijd leuk hoeft te zijn. Wanneer je met dit werk een duidelijk en vastomlijnd doel voor ogen hebt, zoals bijvoorbeeld het onderhouden van je gezin en het bouwen aan hun en jouw toekomst, kun je een soms onvoorstelbare hoeveelheid werk verzetten, en kun je dit vaak ook wel aan.
Het wordt echter anders wanneer er geen vooruitzichten zijn op een betere toekomst, je alleen maar hard moet werken om je hoofd boven water te kunnen houden en verder ook geen enkele zekerheid hebt dat dit in de toekomst ook zo zal blijven. Dit laatste is een gevolg van het steeds meer om zich heen grijpende egoïsme in onze samenleving. En steeds meer mensen lopen daar dus ook in vast.
Het hedendaagse sociale en maatschappelijke egoïsme kan ook als een gevolg worden gezien van het betreurenswaardige feit dat steeds meer mensen zich niets meer van Gods Woord en Zijn inzettingen willen aantrekken. Het gevolg daarvan is dan op haar beurt weer dat men zich gaat verlaten op eigen krachten en eigen inzichten. En zo versterkt het ene, toenemende goddeloosheid, het andere; toenemend sociaal en maatschappelijk egoïsme. Want deze toenemende goddeloosheid bewerkt een eenzijdige gerichtheid op materieel gewin en schijnzekerheden van bezit en maatschappelijke status. Christus zegt ons daarentegen, dat wij eerst het Koninkrijk Gods en Zijn gerechtigheid hebben te zoeken. En dat al het andere ons dan zal worden toe geworpen (Matth. 6:33).
Het gaat er dus in wezen om, waar wij in dit leven in de eerste plaats ons vertrouwen op stellen. De Heere zegt ons in Zijn Woord, dat zelfs alle haren op ons hoofd zijn geteld (Matth. 10:30 en Luk. 12:7). Dit betekent, dat alles wat ons zorgen kan baren Hem in eeuwigheid en op het aller volmaaktste bekend is. Om het in een populair en oud gezegde te stellen; God heeft ons geen rustige vaart beloofd, maar wel een behouden aankomst. En als het ons uit geloof gegeven mag zijn om ons leven in Zijn handen te kunnen leggen hebben wij een vaste grond waarop wij in dit leven mogen staan. Daarom kan Hij het ons ook dit Woord zeggen: “Komt herwaarts tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven” (Matth.11:28).
Dit gaat alles waar wij ons dan nog zorgen om kunnen maken, voor zowel tijd als eeuwigheid beide, te boven. En als wij op dit vaste Fundament mogen bouwen bezitten wij alle zekerheid en kracht die wij in ons leven nodig hebben.
Beetje lang antwoord, maar hopelijk heb je hier wat aan.
Hartelijke groeten,
Drs. W. H. Hoorn
Dit artikel is beantwoord door
drs. W.H. Hoorn
- Geboortedatum:30-01-1959
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Dedemsvaart
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Niet beroepbare kandidaat
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Als je de gevolgen ervan ziet, kun je beter aanbieden om ergens mee te helpen dan te gaan lopen veroordelen; volgens mij is omzien naar je zieke naasten pas écht Bijbels.
Mensen die een burn-out hebben moeten eerst leren goed voor zichzelf te zorgen voor ze weer anderen kunnen helpen.
Voor deze mensen is het een erg goed advies om eens goed na te gaan wat ze zelf willen, voelen en verlangen.
Je zegt dat het wat zal zijn als alle moeders maar eens aan zichzelf gaan denken. Ik denk dat vrouwen veel betere moeders zijn wanneer ze hun taken doen vanuit een diep besef dat hun taken ertoe doen, en dat ze zelf de regie voeren over hoe ze dat doen.
Veel te vaak spreek ik moeders die vooral vinden dat ze aan heel veel verwachtingen moeten voldoen en dat dat haast niet te doen is. Hun kinderen moeten goed opgevoed zijn, netjes gekleed, het huis moet tiptop in orde zijn en daar worden ze op afgerekend.
Wanneer je die overvraagde moeders vraagt wat ze zelf willen, dan zijn de antwoorden vaak verbazend simpel: ze willen rust. Ze willen tijd voor een boek, voor hun gebed, ze willen hulp van hun man en kinderen en ze willen vooral geen oordelen.
Bijbels gezien: als je lichaam (en geest) een tempel is, zorg er dan ook voor als ware het een tempel.
Sterkte en zegen gewenst bij het herstel voor iedereen die met burn out verschijnselen kampt.
Om er even een overduidelijke beeldspraak bij te halen: dat ouders in vliegtuigen geadviseerd wordt om eerst hun eigen zuurstofmasker op te zetten voor ze hun kinderen helpen is beter voor hun kinderen.
Ik zie dat mensen met burn out helemaal geen zin hebben om leuke dingen te gaan doen / goed voor je jezelf te zorgen enz enz, omdat ze helemaal niet weten wat " leuk" is, niets leuk vinden, nergens zin in hebben, nergens van genieten.
Alleen maar moe zijn, depressief zijn , niet kunnen slapen.
Natuurlijk heb ik hier ook wel eens moeite mee, als omstander, zeker als het heel lang duurt, laat dat gezegd zijn, maar het vergt wel heel veel van de omgeving
Om ze te leren herkennen, moeten ze een poosje 'egoïstisch' zijn zodat ze goed voelen wat ze wel en niet aankunnen.
Eigenlijk wil de therapeut dat ze van het ene uiterste naar het andere uiterste gaan. Pas dan kan iemand in het midden uitkomen.
Het is een belangrijk verschil of iemand doordendert over zijn grenzen heen of dat iemand ervoor kiest om over zijn grenzen heen te gaan (om bijvoorbeeld even extra zorg te kunnen bieden aan kinderen/ouders/wie het maar nodig heeft).
Als iemand ervoor kiest om over zijn grenzen te gaan, kan hij dat op een later moment compenseren door extra rust te nemen. Op die manier wordt een volgende burnout voorkomen.
Omdat ik euh, behoorlijk wat ervaring heb met een burn out helaas
Maar ik zie dat het meeste al gezegd is
Dat woord 'verschijnselen' komt van de vraagsteller die aan de vraag te zien toch al niet heel positief tegenover het verschijnsel staat (daar kan ik me uiteraard in vergissen) en dan is het niet heel vreemd dat ze de aandoeningen enigszins bagateliseert. We weten gewoon niets over de mensen die haar deze vraag deden stellen.
De eerste weken kon ik vrijwel niets. Niet meer rekenen, niets meer onthouden, nauwelijks praten en nauwelijks eten. Dat heeft niets met egoïsme te maken, maar met een maatschappij die veel te snel is en te weinig rustpauzes neemt. Terecht dat hulpverleners daar aandacht aan besteden.
Het is mij opgevallen dat zowel de Heere Jezus als ook Paulus hier heel veel over zeggen, over het rust vinden in de Heere Jezus. Ook Paulus, alhoewel hij beslist geen rustig en makkelijk leventje had getuigt heel vaak van die rust in zijn brieven. Maar het lijkt of christenen tegenwoordig deze kunst helemaal hebben verleerd. Een kunst die bijvoorbeeld de puriteinen juist wel heel goed beheersten en er veel over spraken, alhoewel (of misschien juist omdat) zij in hun tijd een hoop moeiten hadden die wij amper meer kennen. Het is ook mijn indruk dat dit van de preekstoel weinig meer wordt onderwezen. In plaats daarvan nemen velen al snel hun toevlucht tot psychologische hulpverlening.
Dit alles is uiteraard niet iets waar je aan kan beginnen als de moeilijkheden zich hebben opgestapeld, daar moet je al veel eerder meer beginnen. Het is een levenshouding die je moet oefenen en je jezelf moet aanleren, bouwend op de beloften van de Bijbel. Het moet je ook onderwezen worden. Want je kan wel zeggen: wees tevreden, maar de vraag is dan: hoe doe je dat in onze huidige wereld, en dat lijken we verleerd te zijn. Ik denk dat we daarvoor terug moeten naar mensen uit het verleden die nog wel wisten hoe dat gaat.
Ik zeg die niet als verwijt maar als bemoediging, want Jezus meent het als Hij zegt: "Ik zal u rust geven". Maar het is tragisch dat zo weinigen deze rust ook vinden in hun dagelijks leven, simpelweg omdat op dit gebied de Heere Jezus niet serieus wordt genomen maar de omgeving en de maatschappij het voor het zeggen heeft in de levens van mensen.
Mensen die overbelast zijn, hebben uiteraard hulp nodig, maar, nogmaals als bemoediging en niet als verwijt, ik heb zelf ook met deze dingen geworsteld en heb zelf geleerd dat er een andere weg en dat de Heere Jezus het meent als Hij zegt: "Ik zal u rust geven". Maar dat vraagt om een complete verandering van oriëntatie. Niet door meer aandacht te geven aan jezelf, juist niet, maar door meer te leren leven uit de Gods beloften, niet op een abstracte manier, maar op een concrete manier in de problemen van elke dag, en elke keer opnieuw die keuze te maken.
Het gaat om een balans, aan de ene kant wat je verlangt en de andere kant wat je hebt (op alle gebieden, zowel materiële als immateriële zaken). Waar die balans weg is ontstaan problemen. We menen dan vaak dat we dit evenwicht terug krijgen door toe te voegen aan waar we menen te kort aan hebben. Maar dat zal nooit werken omdat dat altijd gepaard zal gaan met een verlangen naar meer. Zo blijft er altijd een onbalans. De balans vinden we alleen wanneer Gods beloften genoeg voor ons zijn geworden. Dan hebben de omgeving en de maatschappij en ook onze omstandigheden steeds minder invloed meer op ons.
Aanbeveling: Een kostbaar kleinood van Jeremiah Burroughs (of The Rare Jewel of Christian Contentment in het Engels)
