Het nieuwe verbond
Ds. A. Jonker | Geen reacties | 24-01-2004| 00:00
Vraag
Ik zou u graag een hele specifieke vraag over het 'nieuwe' verbond willen stellen: Is ook het nieuwe verbond alleen voor de Joden (Jer. 31:31-34), of ook voor ons, de heidenen, de zichtbare kerk? Is de besnijdenis letterlijk afgeschaft, en hoe is de doop daarvoor in de plaats gekomen als verbondsteken? Zou u deze beide vragen ALLEEN op grond van de Bijbel willen beantwoorden?
Antwoord
Beste vragensteller,
Wat je aan de orde stelt is niet iets bijkomstig, maar is heel wezenlijk. Eigenlijk is daar een heel lange verhandeling voor nodig, maar ik zal proberen om de hoofdlijnen kort te schetsen. Het verbond dat God met Abraham sloot en met het volk Israël op de Sinaï vernieuwde, had als teken de besnijdenis. Op de achtste dag werd ieder jongetje besneden, als zichtbaar teken van dit verbond. In dit verbond was van Gods kant de eis, dat Abraham en zijn nakomelingen, het Joodse volk, God zouden dienen. Dit verbond is dus niet slechts uiterlijk of uitwendig, het vraagt om de liefdedienst vanuit het hart.
Het Joodse volk is in zijn geschiedenis vele malen ongehoorzaam geweest aan Gods verbond. Men diende afgoden en vergat de ene ware God. Heeft de Heere God toen Zijn volk verstoten? Nee, Hij bleef en blijft van Zijn kant trouw aan Zijn verbond. De belofte in Jeremia 31 is, dat God met Zijn volk opnieuw het verbond zal bevestigen door een 'nieuw verbond' te sluiten. Wat was er nieuw aan dit verbond? Was God veranderd of was Zijn belofte aan het volk veranderd, dat Hij sprak "Ik ben de HEERE uw God"? Waren Gods wetten voor Zijn volk veranderd? Niets van dit alles. Het nieuwe in dit verbond zou zijn, dat God Zijn wet in het hart van Zijn volk zou schrijven. Zodat het volk de Heere zijn God zou dienen van binnenuit, van harte. Het wezen van het verbond zou dan beleefd worden: "Ik zal hun tot een God zijn en zij zullen Mij tot een volk zijn." (Jeremia 31: 31-34).
Wanneer is de belofte van dit Nieuwe Verbond vervuld? Daarvan lezen we in Mattheus 26: 28 als Jezus de drinkbeker geeft bij de viering van het Pascha en het Heilig Avondmaal instelt: "Want dat is Mijn bloed, het bloed van het Nieuwe Testament, hetwelk voor velen vergoten wordt tot vergeving der zonden." Nieuwe Testament kun je ook vertalen met 'Nieuwe Verbond'. Doordat de Heere Jezus Zijn bloed heeft vergoten op Golgotha is er vergeving van de zonden, van het overtreden van Gods verbond. Voor wie waren deze woorden bestemd? Voor de Joodse discipelen. Dus het Nieuwe Verbond is voor het Joodse volk. Op de grote Pinksterdag is de Heilige Geest uitgestort op Joodse apostelen en op Joden en Jodengenoten die in Jeruzalem waren. Die Geest leerde hen leven op kosten van het verzoenend bloed van Jezus Christus. Die Geest vernieuwde hen en schreef Gods wet in hun hart. Zo kwam Gods Verbond met Abraham, Izak en Jakob tot zijn bestemming: Ik zal hun tot een God zijn en zij zullen Mij tot een volk zijn.
Ook in het Nieuwe Testament lezen we dat het teken van de besnijdenis is toegepast. Paulus heeft de Joodse jongen Timotheüs besneden. (Hand. 16:3). Deze besnijdenis werd niet opgelegd aan de heidenen die in Jezus Christus geloofden (Hand. 15: 5 en 28, 29). Ja, Joden die meenden dat de besnijdenis voor heidenen onmisbaar was en heidenen die meenden dat ze zich moesten laten besnijden, waren volledig fout. Tegen hen schrijft Paulus "zo gij u laat besnijden, dat Christus u niet nut zal zijn." (Galaten 5: 2). Voor heidenen is de besnijdenis ook helemaal niet nodig, want voor hen geldt de doop als teken van de besnijdenis van het hart (Kolossensen 2:11-12). We kunnen dus zeggen dat de Messiasbelijdende Joden zowel de besnijdenis hebben als de doop. De heidenen hebben alleen het teken van de doop. Het is discutabel om te zeggen dat de doop "in de plaats van" de besnijdenis is gekomen. Dit geldt niet voor de Joden die in Jezus geloven, want zij mogen -net als Timotheus- beide tekenen hebben. Dit geldt in letterlijke zin niet voor de heidenen, omdat zij nooit de besnijdenis gehad hebben.
Aan wie moet de doop bediend worden? De doop moet worden bediend aan allen die in Jezus Christus geloven tot vergeving van hun zonden. Zo zullen de gedoopten ook de Heilige Geest ontvangen (Hand. 2:38). Deze doop werd bediend aan Joden die al besneden waren (tenminste de mannen). Diezelfde doop in de Naam van Jezus moest ook bediend worden aan de heidenen -al de volken!- (Mattheüs 28: 19). Zo wordt de doop vermeld van de Moorman, Lydia en haar huis (Hand.16:15), de Stokbewaarder en al de zijnen (Hand.16:33), het huisgezin van Stefanus (1 Korinthe 1: 16).
Waarom worden ook heidenen gedoopt? Om zo het teken te ontvangen dat zij behoren bij Jezus Christus. Wat ontvangen zij in de Heere Jezus? Vergeving van zonden en eeuwig leven. Het kennen van God de Vader en Jezus Christus Die door Hem gezonden is. (Johannes 3:16, 17: 3). Het is opmerkelijk dat het hier gaat om het 'kennen', wat typisch behoort bij het Verbond wat God met Zijn volk gemaakt heeft. Klein en groot zal in het Nieuwe Verbond door de Heilige Geest God kennen en vergeving van zonden ontvangen.(Jeremia 31: 34). Deze belofte van het Nieuwe Verbond gold in eerste instantie de Joden. De heidenen stonden daar buiten, zij waren ver van God en van het heil. Heidenen zijn zonder Christus, vervreemd van het burgerschap Israël en vreemdelingen van de verbonden der belofte! (Efeze 2:12). Maar zij die eertijds ver van God en ver van Christus waren, zijn nabij geworden. Hoe kwamen zij nabij? Door het bloed van Christus (Ef. 2:13). Dat is nu precies het bloed van het Nieuwe Testament of Nieuwe Verbond. Hoe kwamen zij nabij? Doordat God hen als mensen die verre waren, geroepen had (Hand. 2: 39). Nabij, door het geloof in Christus, wat de Heilige Geest in hun hart gewerkt had (Efeze 2).
En wat is dan het grote wonder? Dat de heidenen mede-erfgenamen zijn van hetzelfde lichaam en mededeelgenoten van Zijn belofte in Christus, door het evangelie (Efeze 3:6). Met andere woorden: door het geloof in Jezus Christus mogen heidenen delen in dezelfde beloften van het Nieuwe Verbond die eerst alleen voor de Joden waren. Joden die in Jezus als de Messias geloven en heidenen die in Jezus geloven zijn in Christus één lichaam. Dan is er in Christus geen onderscheid tussen Jood of Griek (heiden), slaaf of vrije, man of vrouw (Galaten 3: 28). Heidenen en Grieken ontvangen dezelfde beloften van het Verbond, en Dezelfde Beloofde: Jezus de Christus. Joden en heidenen die in Jezus Christus geloven vormen samen de zichtbare kerk, al zijn er hier en nu ook altijd naam-christenen onder de ware gelovigen. Eenmaal zal het worden één grote schare die niemand tellen kan. Voor heel die schare van gelovigen die zalig worden geldt de totale vervulling van de belofte van Gods Oude Verbond en Nieuwe Verbond: "en zij zullen Zijn volk zijn en God Zelf zal bij hen en hun God zijn".
Geldt het teken van het Verbond alleen voor volwassenen of ook voor kinderen? God handelt in het verbond altijd met ouders en kinderen samen. Zoals Abraham besneden werd met zijn kinderen, zoals Lydia, de Stokbewaarder en Stefanus samen met hun 'huis' gedoopt werden. Naar het Joodse denken behoren de kinderen -als die er geweest zijn- ook bij! Wie het denken vanuit Oude en Nieuwe Verbond los laat, komt tot een volwassendoop die teken is van de persoonlijke geloofskeuze van het individu. Wie denkt vanuit Gods beloften en eisen in het Verbond en de Heilige Geest Die Gods wet in het hart van klein en groot schrijft, is dankbaar voor het feit dat ook kinderen de doop als teken van Gods Verbond mogen ontvangen. Wat onder Israël in het Oude en Nieuwe Verbond gold voor de kinderen, zou dat niet gelden voor al de in Christus-gelovige heidenen die mede-erfgenamen zijn van dezelfde belofte? Oude en Nieuwe Verbond zijn één in wezen, als verschilt de plaats van Jezus de Christus. In het Oude Verbond zag men naar Hem uit, door Zijn bloed heeft Hij het Nieuwe Verbond bezegeld.
Het is een hele theologische uiteenzetting geworden, maar ik hoop dat je -na lezing van de diverse teksten- duidelijk mag zien hoe God handelt met Joden en heidenen in het kader van het Verbond. Dat is enkel genade, onverdiend. Daarom kunnen we ook spreken van het Genadeverbond. Het zou kunnen zijn, dat je vriend door dit schrijven niet overtuigd wordt. Dan zit het probleem vaak nog dieper, namelijk: Zien we de Bijbel als eenheid van Oude en Nieuwe Testament? Zien we in die ene Bijbel als doorgaande lijn: Gods Verbond? Beginnen we bij de belovende God en Zijn beloften of beginnen we bij de mens die gelooft?
Laat in ieder geval ons gebed zijn: Heere, geef mij Uw Geest, opdat ik Uw Woord juist mag verstaan.
Ds. A. Jonker
Dit artikel is beantwoord door
Ds. A. Jonker
- Geboortedatum:29-03-1954
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Putten
- Status:Actief
