Hapklare brokken
Ds. K. van den Geest | 2 reacties | 19-03-2019| 08:00
Vraag
Waar komt de trend (bij GKV tegengekomen) vandaan om het brood voor het avondmaal voor te snijden in kleine hapklare brokken?
Antwoord
Dit is niet een trend te noemen: ik behoor mijn hele leven al bij de GKv en heb nooit anders meegemaakt.
Wel wordt er meestal een reep ongesneden brood bij gelegd, dat door de predikant gebroken wordt, terwijl hij de woorden spreekt die daar bij horen (de z.g. ‘instellingswoorden’): “Het brood dat wij breken is de gemeenschap met het lichaam van Christus. Eet dit, en gedenk en geloof dat onze Heere Jezus Christus zich gegeven heeft tot volkomen verzoening van al uw zonden.”
Echter, hier kan en moet men niet uit afleiden dat het breken van het brood bij het sacrament van het avondmaal hoort. Bij het laatste Pascha van Jezus met zijn discipelen lezen we (Luc. 22): “En hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei: Dit is mijn lichaam dat voor jullie gegeven wordt.” Dit betekent niet dat wij het brood ook eerst moeten breken en dat je dan pas kunt zeggen dat het avondmaal correct en Bijbels gevierd wordt. Brood werd in die tijd altijd gebroken, niet gesneden. Men kende niet het brood van vandaag, bovendien ging het waarschijnlijk om ongezuurd (niet-gerezen) brood, dat hard was en plat. Dat kun je beter in stukjes breken dan snijden.
Het breken hoort dus niet bij het eigenlijke teken. Het gaat bij het avondmaal veeleer om het feit dat Christus zichzelf geeft of overgeeft. Hij gaf zichzelf, zijn lichaam, aan het kruis, voor onze zonden. Het teken zit dus in dat geven. Het brood wordt uitgedeeld, gegeven. En degenen die het avondmaal vieren en geloven in Christus’ reddend kruisoffer, nemen het aan, in geloof.
Het idee dat het brood breken essentieel bij het teken van het avondmaal hoort, is vrij breed verbreid, maar berust dus op misverstand. Ook een tekst als Handelingen 2 vers 46 moet je niet zo uitleggen. Ook daar gaat het puur over de manier waarop men toen brood uitdeelde: van een groot plat brood werden stukjes afgescheurd of gebroken en zo werd het brood verdeeld. Een gewoonte van toen moet je niet verheffen tot norm voor nu, dat zou een te simpele manier van Bijbellezen zijn.
Iets anders is dat er tegenwoordig kerken zijn, waar ze een groot plat ‘Turks’ brood gebruiken bij het avondmaal. Dat wordt dan in brokken gebroken en uitgedeeld. Men kan dat doen vanuit verschillende motieven, vaak wordt het gedaan omdat men dat als ‘mooier’ ervaart. Maar het hoort niet bij het teken, het geven en aanvaarden/gebruiken van het brood, dat is wel wat bedoeld wordt in het avondmaal. Zo geeft Jezus Zich aan ons, zo nemen we Hem in geloof aan.
Ds. K. van den Geest
Dit artikel is beantwoord door
Ds. K. van den Geest
- Geboortedatum:12-10-1957
- Kerkelijke gezindte:Nederlandse Gereformeerde Kerken
- Woon/standplaats:Deventer
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Nu zit ik in een CGK, waar bijna de hele gemeente deelneemt. Daar zou het uren duren als de dominee het op dezelfde manier deed als in de GG. Daarom gaat er een schaal met voorgesneden stukjes rond, waar iedereen zelf het brood af mag pakken. Je krijgt het brood dan niet van de dominee, maar van de broeder of zuster naast je.
In de Anglicaanse kerk is het gebruikelijk dat de gemeenteleden naar voren gaan om brood en wijn in ontvangst te nemen. Daar geeft de priester je een ouweltje, wat hij knakt voordat hij het geeft.
Elke vorm heeft wel weer zijn mooie kanten. Maar het blijven vormen. De essentie is dat je eenheid met God en de Gemeente ervaart.
