Geen dominee nodig
drs. W.H. Hoorn | 18 reacties | 14-12-2017| 08:02
Vraag
Ik heb een keer gelezen dat het woordje kerk “vergadering” betekent. In de Korinthebrief schrijft Paulus: en ieder keer als jullie samen komen heeft een ieder iets... enz. In mijn stad zijn drie kerken in de problemen gekomen door een tekort aan leden, dus ook een tekort aan inkomen. Nu is mijn vraag: waarom heeft een kerk (vergadering) een dominee nodig die toch behoorlijk veel geld kost; hoe meer dienstjaren hoe hoger het salaris wordt.
Waarom doen we niet zo als Paulus schrijft: een ieder heeft iets. Ik denk dat je elkaar meer opbouwt dan als er een dominee of voorganger de preek verkondigt. Ik geef persoonlijk ook bijbelstudies aan meerdere mensen en dan kom je er al snel achter hoe weinig kennis er is en toch zitten ze al jaren iedere zondag in de kerk. De tijd die een dominee heeft is te kort en hij preekt soms te ingewikkeld om er iets van te leren!
Antwoord
Beste vragenstell(st)er,
Je haalt om te beginnen twee begrippen door elkaar. Ekklesia (afgeleid van Oud Grieks ww. “Ekkaleo”/oproepen) betekent inderdaad vergadering. Maar dat is iets anders dan een gemeente. Want dat is een “Koinonia” (afgeleid van Oud Grieks “koino”/samenbrengen) en dat betekent gemeenschap. Ekklesia en koinonia zijn allebei van oorsprong seculiere begrippen die in het Nieuwe Testament worden gebruikt wanneer er van een samenkomst of een gemeente wordt gesproken.
De schrijvers van het Nieuwe Testament, en Paulus als rechtsgeleerde in het bijzonder, namen bepaalde seculiere woorden over, maar gaven er een eigen Bijbelse betekenis aan. Paulus gebruikt in de Oud Griekse grondtekst van het NT “ekklesia” wanneer hij spreekt over een samenkomst, of een volksvergadering, zoals bijvoorbeeld in Hand. 7:38. Maar hij reserveert het begrip “koinonia” vrijwel altijd voor een kerkelijke gemeente, die gemeenschap met Christus en met elkaar beoefent, zoals bijvoorbeeld in 1 Kor. 10:16.
Met “een ieder heeft iets” verwijs je waarschijnlijk naar 1 Kor. 14:26: “Wat is het dan broeders? Wanneer gij samenkomt, een iegelijk van u, heeft hij een psalm, heeft hij een leer, heeft hij een vreemde taal, heeft hij een openbaring, heeft hij een uitlegging; laat alle dingen geschieden ter stichting.”
Paulus gebruikt daar in “wanneer gij samenkomt” een werkwoord in de passieve vorm in de tweede persoon meervoud dat niet is afgeleid van “ekklesia” en ook niet van “koinonia”, maar van “synago”, wat ook de oorsprong is van het hedendaagse woord synagoge. En daar bedoelt hij een samenkomst in een gemeente, een “koinonia” dus, mee. En niet de koinonia zelf. En ook geen ekklesia.
Hij wil daarmee zeggen dat iedereen in een gemeentelijke koinonia over bepaalde gaven (charismata) beschikt. En dat deze gaven ook ter stichting en opbouw van zo’n gemeente kunnen worden aangewend. Maar dan wel op een gepaste en ordelijke manier, zoals je kunt lezen in het vervolg van 1 Kor. 14 vanaf vers 27-40. Iedereen heeft dus zijn of haar plaats en taak in de gemeente, opdat alles daarin ter stichting en tot opbouw en op een ordelijke en betamelijke manier zal gebeuren.
Dat geldt ook voor dominees. Hun voornaamste taak is de prediking van Gods Woord, omdat zij daar de gaven voor gekregen; als het goed is ten minste. Maar ze kunnen de stichting en de opbouw van een gemeente niet alleen doen. En dat mogen ze zelfs niet eens. Want, zoals je terecht stelt, de tijd die een dominee heeft is te kort. Daar komt nog bij dat hij soms niet zo goed is in andere dingen. Daarom heeft iedere kerkelijke gemeente dan ook een kerkenraad. En die zou je wel als een ekklesia kunnen betitelen, maar dan binnen de setting van de gemeentelijke koinonia. In deze kerkenraad hebben dan mensen zitting met verschillende gaven; de een is ouderling, de ander is diaken en weer een ander is kerkvoogd.
Een kerkenraad, waar een dominee dus ook deel van uitmaakt, wordt gekozen door de gemeente. En hun rol is onder andere om ook goed gebruik te maken van de gaven van de mensen in de gemeente die hen hebben gekozen. Maar dan wel ordelijk, betamelijk en in de liefde.
Zo hoort het te werken. Maar helaas, en daar moet ik je weer gelijk in geven; het werkt niet altijd zo. Want het is inderdaad het geval dat je, ondanks al het werk van dominees en kerkenraden, soms mensen tegenkomt die maar weinig van de Bijbel weten, hoewel ze al hun hele leven van klein kind af aan iedere zondag twee keer in de kerk komen. Dat heeft ondergetekende tijdens catechisaties en Bijbelkringen vaak genoeg zelf ondervonden. En voor zulke mensen preekt een dominee al heel snel te ingewikkeld om er iets van te leren, zoals je zelf ook al zegt.
Mijn advies aan jou is; ga maar mooi verder met Bijbelstudies, het leren uit Gods Woord en het uitleggen daarvan aan anderen. Maar hou daarnaast ook rekening met het feit dat God geen God van verwarring is, maar van vrede (1 Kor. 14:33). En dat alle dingen daarom eerlijk en met orde in de gemeente hebben te geschieden (1 Kor. 14:40). Kortom; leer ook zelf uit Gods Woord jouw plaats in de gemeente. En leer daaruit dat de Heere Jezus niet is gekomen om te heersen, maar om te dienen (Mark. 10:45). En dat ook een Paulus zich als de minste van allen zag (1 Kor. 15:9). Des te meer zul je in staat zijn jouw gaven ter stichting van de gemeente en tot opbouw van Gods Koninkrijk aan te wenden.
Hartelijke groeten,
Drs. W. H. Hoorn
Dit artikel is beantwoord door
drs. W.H. Hoorn
- Geboortedatum:30-01-1959
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Dedemsvaart
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Niet beroepbare kandidaat
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Als je puur vanuit de Bijbel denkt en niet vanuit de situatie zoals die nu is, dan lijkt een thuisgemeente qua vorm misschien wel meer op het Bijbelse principe.
De Bijbel spreekt niet over een dominee of een kerkenraad. Natuurlijk kun je het bestaan van een dominee en een kerkenraad verantwoorden als je dat wilt. Ze vervullen heel nuttige functies en in een grotere organisatie van een paar honderd mensen heb je nu eenmaal een duidelijke structuur nodig. Daarbij zijn dominee en kerkenraad erg handig. Dat is zo gegroeid met een reden.
En; ook een thuisgemeente groeit op een gegeven moment waarschijnlijk zo groot dat degene met de meeste kennis aan het roer van de spreker wordt gezet, net als dat nu zo is met de dominee, die er jaren voor leert om kennis te verspreiden. En degenen met de grootste mond hakken de knopen door, zoals bij elke samengestelde groep: ook een soort kerkenraad, alleen dan minder democratisch :)
Beide opties bestaan denk ik niet voor niets. Als je denkt dat een thuisgemeente beter bij je aansluit, ga dan eens uitzoeken wat dat precies inhoudt. Maar houd er ook rekening mee dat er dan waarschijnlijk niemand is die uitleg kan geven op écht ingewikkelde vragen. Daarvoor is die paar jaar studie en vele jaren ervaring in pastoraat met zoveel mensen (waarvoor je betaald moet worden, anders kun je niet leven) toch echt wel belangrijk.
En niet elke dominee is gezegend met de sociale gaven om gemeenteleden bij de dienst te betrekken, of jarenlang wekelijks een interessant verhaal op te snorren dat je aandacht erbij houdt. Maar hetzelfde geldt voor een thuisgemeente- spreker: Na een half jaar zul je vanzelf merken dat je steeds meer van hetzelfde begint te horen, vanwege het gebrek aan kennis en ervaring.
Uiteindelijk hangt het er allemaal vanaf, in mijn opinie, waar jij meer van Jezus kunt vinden-... en/of brengen, afhankelijk van hoe volwassen je bent in je geloof.
Wat vraagt God van ons? Jezus kennen en Hem bekend maken: Enerzijds leren van iemand (bijvoorbeeld van een dominee, of als je een dominee niet kunt volgen, iemand die Bijbelstudie geeft ;) ), en anderzijds mensen vertellen over wie Jezus is: Door gesprekken te voeren, of bijvoorbeeld Bijbelstudie te geven.
Volgens mij ben je dus goed bezig! :)
Om een thuisgemeente te promoten heb je echt geen Bijbelse argumenten.
Een thuisgemeente pas gewoon perfect bij de postmoderne tijdsgeest.
'Truth' is an organized formulation of energy, and is contextual, current, flexible ... according to the individual who does the formulation, the group which does the formulation. (Taborsky)
Om een thuisgemeente te promoten heb je echt geen Bijbelse argumenten nodig.
Een thuisgemeente pas gewoon perfect bij de postmoderne tijdsgeest.
'Truth' is an organized formulation of energy, and is contextual, current, flexible ... according to the individual who does the formulation, the group which does the formulation. (Taborsky)
Fijn, je enthousiasme over thuisgemeentes! Persoonlijk vind ik het altijd belangrijk blijven om zaken Bijbels te funderen, hoe enthousiast ik er ook over ben. Want dat iets in de postmoderne tijd past, hoeft nog niet altijd te betekenen dat het goed is. Ik kan een lijstje opnoemen van recente ontwikkelingen in onze cultuur, maar je kunt er zelf waarschijnlijk ook wel een paar bedenken. ;)
Ik neem u gelijk mee naar het begin van deze jaartelling. In Israël waren vele plaatselijke synagogen, waar volgens een vast patroon de Thora werd uitgelegd. Toch was het verschillend, niet in de uitleg, maar wel in de vorm hoe dat gebeurde.
U leest in de Evangeliën dat Yeshua iedere Sjabbat een synagoge bezocht. Bij toerbeurt was daar een voorlezer, die een gedeelte uit de Thora las. Hij, of een ander gaf daar uitleg over en het was ook heel gebruikelijk om daar ter plekke vragen over te stellen. Interactief had als doel om de leden van de synagoge op een hoger kennisniveau te brengen.
Ook Yeshua krijgt naast de Thorarol ook de boekrol van Jesaja te lezen. Aan Hem wordt gevraagd om uitleg te geven over de beide gedeelten. Velen verwonderen zich over Zijn leer en uitleg. Hij sprak met macht en gezag en dat merkten ook de schriftgeleerden. Zij kwamen er achter dat zij nog niet Zijn niveau hadden bereikt. Dat kan leiden tot een zekere jaloersheid. U kunt dit ook teruglezen in de Evangeliën. Ineens begreep men dat ook iemand, die geen opleiding had genoten als schriftgeleerde haarfijn de Schriften kon uitleggen.
In het begin van de groeiende gemeente was iedereen nog blanco, die zich aansloot bij de Messiasbelijdende Joodse samenkomsten. Door de discipelen, allen waren immers Joods, kregen zij uitleg. De discipelen waren niet in loondienst, zij hadden hun dagelijkse werkzaamheden en op de Sjabbat legden zij de Schriften uit. De gelovigen uit de heidenen wisten niet van het een en het ander en kregen dagelijks onderwijs om, wanneer zij voldoende kennis hadden opgedaan, een plaatselijke gemeente te stichten en/of te ondersteunen in de uitleg van de Bijbel. Zij, die opgevoed waren in de Thora kenden de zaken die op elke Sjabbat aan de rode werden gesteld. Zij behielden hun arbeid, voor zover dat mogelijk was. Ook Paulus was een Talietmaker die hij verkocht aan de Joden.
Een huiskring kan heel veel betekenen als daar een grondige studie aan ten grondslag licht. En als daar een deskundige is, die de grondtekst beheerst dan is dat helemaal geweldig. Hij/zij, die die gave heeft kan zich nuttig en dienstbaar maken. Zo was het in de eerste eeuw ook. Die grondige kennis is grotendeels verloren gegaan of afgezwakt door kerkelijke aannames en leerstellingen die gerespecteerd dienen te worden. Ik begrijp dat er zeer veel koudwatervrees is en dat menig predikant zijn/haar beroep onder druk wordt gezet met de invoering van huisgroepen. Aan de andere kant is het ook een zegen, want de interactie die daar plaats vindt zal zeker leiden tot een hoger niveau. Natuurlijk sluit ik het niet uit dat, wanneer er een bepaald niveau bereikt wordt, er een verzadigingspunt gaat optreden. Dan kan die huisgroep zomaar uiteen vallen.
Het is dus ook noodzakelijk dat er een meerjarenthema gepresenteert wordt. Alles hangt af van de kwaliteit van de huisgroepleider en de respons van de groep. En hierbij gaat het niet alleen om de financiële besparing die er is op het in stand houden van kerkgebouwen en/of het honorarium van de predikant. Het is ook nuttig om ook van buitenaf een spreker uit te nodigen over een bepaald onderwerp. Dat lijkt mij de meest ideale vorm als er een huisgroep gevormd wordt.
Paulus zegt: “volg mij na zoals ik Christus navolg”. Dat moet elke dominee en christen kunnen zeggen ipv: “ Kijk niet naar mij maar naar Hem”. Dat betekend dan namelijk dat men ontrouw is aan Gods wetten en zondigt in het verborgene en zulke mensen krijgen nooit Gods wijsheid en leven te pakken en kennen Hem derhalve niet.
Samenkomen en elkaar opbouwen zonder dominee is dus beter- en goed mogelijk mits er wederom geboren mensen bij zijn, die dat leiden, die een geofferd leven hebben, die Gods woord leven en -hebben en als alle betreffenden beseffen dat daarbij het vlees (waaronder eerzucht, preekzucht en leven voor het aangezicht van mensen) geestelijke dood in de pot voortbrengt.
Een thuisgemeente van twee personen is dus het maximum ;-)
Kunt u eens wat gemeenten noemen waar mensen niet meer naar de kerk kunnen gaan omdat het allemaal te duur is?
Een 2e vraag: waarom studeert u zelf dagelijks uren in de bijbel als we ons meer op 1 Korinthe 14: 26-40 zouden moeten richten?
Wees trouwens blij dat we niet meer als de eerste gemeenten te werk gaan. Dan zouden een Ananias en Safira (iedere gemeente heeft ze) dood moeten neervallen. als waarschuwing voor de rest.
Ik kan me niet voorstellen dat de diaconie niet wil bijspringen voor arme mensen bij de verplichte kerkelijke bijdrage.
Ik bedenk me opeens een oplossing waarbij er 2 vliegen in 1 klap gevangen worden. U wilt graag volgens de eerste gemeenten leven en zou uw bezittingen en eigendommen kunnen verkopen zoals in Handelingen 2: 44 & 45. Vervolgens betaalt u van de opbrengst de kosten van de genoemde mensen. Die kunnen dan meteen weer naar de kerk. Als het mee zit blijft er ook nog iets over om wat kerken overeind te houden. Hoe mooi is dat.
