Verschil tussen hervormd in de PKN en de Hersteld Hervormde Kerk

Ds. A. Goedvree | Geen reacties | 02-01-2006| 00:00

Wat is nu precies het verschil tussen hervormd in de PKN en de Hersteld Hervormde kerk? Zelf ben ik hervormd en als gemeente zijn we “bezwaard in de PKN”. En dan bedoel ik niet het verschil in kerkdienst, maar meer over de belijdenisgeschriften, enz. (deze vraag stel ik omdat mijn vriend en ik van deze twee kerken zijn en omdat we daar wel eens discussie over hebben).

Beste vragensteller,

Als er in kerkelijk Nederland het afgelopen jaar ergens over gediscussieerd is, dan wel over dát onderwerp. Ik vrees dat niemand daar zomaar een antwoord op kan vinden, omdat ieder het vanuit zijn eigen 'standpunt' belicht. Als ik je vraag beantwoord, probeer ik zoveel mogelijk recht te doen aan de twee standpunten. Want, het probleem is, dat een 'echte PKN’er' deze vraag anders beantwoordt dan een 'echte HV’e'r. Daarom is het ook een kerkscheuring geworden: de twee standpunten zijn 'onverenigbaar' (geworden). Ik probeer het eerlijk te verwoorden.

De Protestantse Kerk in Nederland is een kerk die in haar kerkorde ruimte heeft willen geven aan een 'pluraal' kerkelijk karakter. Wat wordt daarmee bedoeld? Dat er in één kerk ruimte is voor meerdere manier van 'geloofsbeleving' en 'geloofsbelijdenis'. Als je kijkt naar de eerste artikelen van de kerkorde, dan blijkt dat er meerdere stromen van belijden in opgenomen zijn:

1. Oudchristelijke belijdenissen: apostolische geloofsbelijdenis, geloofsbelijdenis van Nicea, en de geloofsbelijdenis van Athanasius.

2. Reformatorische belijdenissen: catechismus van Geneve (Calvijn), Catechismus van Heidelberg, Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels.

Tot zover geen problemen, want zo stond het ook in de kerkorde van de Nederlandse Hervormde Kerk. Maar de Protestantse Kerk in Nederland is verder gegaan, omdat de Lutherse Kerken ´meededen´.

3. Lutherse belijdenisgeschriften: Onveranderde Augsburgse Confessie en de catechismus van Luther.

Daarmee werd de Protestantse Kerk in Nederland een kerk die niet meer 'exclusief' stond op een gereformeerde geloofsbelijdenis als fundament. Daarbij komt nog het volgende. In een ander, daarop volgend artikel wordt gezegd: “de Kerk erkent de betekenis van de theologische verklaring van Barmen voor het belijden in het heden. De kerk erkent met de Konkordie van Leuenberg dat de lutherse en de gereformeerde tradities door een gemeenschappelijk verstaan van het Evangelie bijeenkomen.

Daarmee hadden we de 'poppen aan het dansen'. Ten eerste: omdat er in de Lutherse belijdenisgeschriften dingen staan over de doop en over het Heilig Avondmaal en over de 'biecht' die gereformeerd belijdende christenen niet kùnnen erkennen.  Ten tweede: omdat er in de Theologische verklaring van Barmen en de Konkordie van Leuenberg dingen staan, die het gereformeerde belijden 'relativeren', om te komen tot oecumenische groei. De conclusie is: de Protestantse Kerk in Nederland is niet meer exclusief gereformeerd belijdend in haar kerkorde. Dáár zit de pijn. Maar, hoe ga je daar mee om. De gereformeerde Bond heeft gezegd: “we kunnen niet weg, en we kunnen niet mee”. Het toenmalige Comité tot Behoud van de NHK heeft toen gezegd: op deze grondslag gaan wij niet mee.

De Synode heeft vervolgens gezegd: we moeten een oplossing vinden voor de bezwaarden in het SoW-proces. De oplossing zou zitten in een verklaring, dat je als plaatselijke gemeente je kerkelijk leven baseert op een “exclusief gereformeerd belijden”. Dus, plaatselijke (hervormde) gemeenten kunnen de verklaring ondertekenen waardoor zij aangeven in het kerkelijke leven dat zij geen pluraliteit erkennen en plaatselijk alleen volgens de oudchristelijke belijdenissen en de drie formulieren van enigheid wensen kerk te zijn.

En daar zit het probleem. De Hersteld Hervormde Kerk heeft gezegd: dat is niet genoeg. Je bent óf als kerk helemaal gereformeerd, óf je bent helemaal pluraal. Die plaatselijke verklaring stelt niets voor. Dat is niet genoeg! Je moet volgens hen toch eerst die pluraliteit erkennen en dan kun je je op een gereformeerd 'eiland' terug trekken.

De lijn van de Gereformeerde Bond (en het convenant van Alblasserdam) zegt: wij zijn bezwaard vanwege het plurale karakter van de Protestantse Kerk in Nederland, maar het feit dat wij ons als gemeente exclusief gereformeerd mogen zijn, is geen reden om met de kerk te breken. Met name als we zo de gemeente bijeen kunnen houden, dan gaan wij bezwaard mee. Uiteindelijk is het verschil (mijns inziens) niet anders dan de vraag: vind je principieel dat een kerkorde van een landelijke kerk exclusief gereformeerd moet zijn, of kan je (bezwaard) leven met een plurale kerk, waar je als plaatselijk gemeente exclusief gereformeerd bent. Dat is hét knelpunt.

Persoonlijk ben ik lange tijd (en nog steeds) bezwaard geweest vanwege het plurale karakter van de Protestantse Kerk in Nederland. Maar, de Heere heeft mí­j duidelijk gemaakt dat ik moest blijven, omdat ik nog steeds kan preken vanuit Gods Woord, naar de belijdenissen der vaderen. Daar heb ik geen kerkorde voor nodig, en zelfs (strikt genomen) geen plaatselijke regeling. Ik ben 'blij' dat die verklaring er is, maar uiteindelijk kon ik om Gods wille de kerk niet verlaten. Anderen hebben een andere roeping ervaren, die een andere kant op is gegaan. Dat doet pijn, is verwarrend. Maar, dat is ook een oordeel van God: het reformatorische smaldeel verbrokkelt steeds verder en dat is schuld voor God en een oordeel van God. We hebben het er naar gemaakt.

Wat echter héél belangrijk is, is dat we elkaar niet verketteren om ons kerkelijk standpunt, maar dat we elkaar daarin respecteren. Al te veel is het vleselijke in de scheuring de boventoon gaan voeren, allerwege. Nu is het de tijd om elkaars standpunten te respecteren, en elkaar de hand te geven, met de pijn in het hart, dat we niet in dezelfde kerk zitten. Uiteindelijk gaat het om één God, voor wie wij eens komen te staan. Ons kerkelijk standpunt moet nu en hier in overleg met God bepaald worden, maar wat vele malen belangrijker is, is de vraag of wij lid zijn van die ene Kerk: de ene algemene, christelijke Kerk, de gemeenschap der Heiligen, in Jezus Christus, door de Heilige Geest.

Beste Vragensteller, probeer met je vriend dáár over te praten.

Gods zegen toegebeden,
Ds. A. Goedvree,

Arnemuiden

Dit artikel is beantwoord door

Ds. A. Goedvree

• Geboortedatum:
  16-06-1970
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Hellouw
• Status:
  Inactief

108 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven