Kijk het maar achteraan

Gelukkig werd er in de Bijbeltijd anders over gedacht en hij preekte terstond Christus, hij werd meteen gedoopt, de Heere deed dagelijks toe enz

Kijk het maar achteraan (of: achterna). Als daarmee bedoelt wordt om een beginnend vuur in de ziel van een pasgelovige in twijfel trekken, omdat gevreesd wordt dat het eigen en onheilig vuur is, ben ik bang dat deze uitdrukking in veel gevallen meer kwaad doet dan goed.
Toch denk ik dat het goed is, om zo’n beginnend vuur in positieve zin goed in de gaten te houden, het achterna te kijken. Wat werkt het uit? leidt het tot meerdere kennis van de persoon en het werk van de Heere Jezus? Of leidt het tot een groeien op een eigen voetstuk van de betrokkene? Indien nodig zo iemand Bijbels/pastoraal wat bij te sturen en “de weg Gods bescheidenlijker uit te leggen(Hand 18:26)”

@Samanthi noemt een aantal Schriftplaatsen waarbij het snel en terstond ging en in die omstandigheden heeft de Heere (wat heerlijk dat Hij dat doet!) bijzondere dingen gewerkt, maar er is niets mis mee om de geesten te beproeven, of zij uit God zijn. Tav de predikers wordt ook opgemerkt om niemand haastig de handen op te leggen. De Heere Jezus heeft het Zelf ook over zaad, wat aan steenachtige plaatsen bezaaid is, snel ontkiemt en opgroeit, maar geen wortel van aarde heeft. Hij legt daarvan uit dat het daar gaat over mensen die het Woord gaarne aannemen, maar als het moeilijk wordt, verstikt het geloof!
Dus wat mij betreft een uitdrukking, die helaas nogal eens misbruikt wordt, maar de zaak waar het om gaat is wel degelijk in de Bijbel terug te vinden, zoals de ds ook aangeeft in zijn antwoord.

@dorual1
Beproef de geesten of ze uit God zijn slaat niet op het wegen van je medegelovigen, iemand de handen opleggen is iets anders dan iemand als gelovige houden, de Heere Jezus zegt in de gelijkenis van het onkruid tussen de tarwe dat de knechten het samen op moeten laten groeien, niet dat ze het tarwe voorlopig maar als onkruid moeten zien.

Ik zie in de praktijk van de Bijbel er niets van ook niet van mensen die er toch mee bezig zijn, ook niet van mensen die het er niet voor kunnen houden, je bent of buiten of binnen.

Paulus spreekt de hele gemeente als gelovige aan, hij weet ook dat er ook ongelovige tussen zitten, maar hij kent de harten niet, daarom gaat hij niet vast het onkruid eruit trekken, maar de mensen onderwijs geven.

Als kinderen van God zeggen laat het nog maar overwinteren missen zij de blijdschap als er een ziel behouden wordt.

@samanthi
Ik denk dat wij van eenzelfde gevoelen zijn als we zeggen dat uitdrukkingen als waar het hier over gaat in veel gevallen een negatieve uitwerking hebben omdat er een element van wantrouwen en oordeel in (kan) zitten.
Jij gaat verder door dit oordeel in alle gevallen waar deze uitdrukking wordt gebruikt te vellen. Ik wilde dit wat relativeren. En daar lopen onze wegen uiteen. Ik heb geprobeerd enkele schriftplaatsen aan te halen die mijn gevoelen ondersteunen, maar daar plaats je kanttekeningen bij. Voor een deel terecht, omdat het niet eenvoudig is om in de korte stukjes een volledige exegese van de genoemde schriftplaatsen te geven. En inderdaad is een verwijzing naar het beproeven van de gaasten zonder verdere uitleg op dit topic best discutabel. Jammer vind ik dat je mijn verwijzing naar de gelijkenis van de zaaier verwisselt met de gelijkenis van het onkruid.
Weet je, ik ben blij met elke zondaar die zich bekeert en wil inderdaad er voor waken om tere, prille plantjes van het geloof te vertrappen. Dat betekent niet dat in liefde en bewogenheid jonge gelovigen sturing en begeleiding nodig hebben, waarbij het lang niet altijd verstandig is om alles wat zich aandient zonder meer voor een waarachtige bekering te houden. Dat is echt wat anders als dat je tarwe tot onkruid verklaart. De Heere Jezus heeft Zelf gezegd dat de poort nauw is en de weg smal. Wij mensen zingen daarentegen liever: ik zie een poort wijd open staan. En dat mag je zingen, maar waarom is er toch zo'n weerstand tegen een gezond en bijbels element van beproeven van het geloof? Het geloof is niet aller en velen zullen menen in te gaan, maar het zal blijken dat de Heere ze nooit heeft gekend!

Dus samenvattend: eens als het gaat over het misbruik van zo'n uitdrukking; maar ik ga niet mee in het afwijzen van deze uitdrukking in alle gevallen. Echt werk van de Geest doorstaat een Bijbels verantwoorde proef! Kijk het dan gerust en met liefde maar eens na wat het allemaal uitwerkt!

@dorual1

Ik begrijp je heel goed, maar het is niet aan ons een oordeel te vellen, als we de Heere kennen moeten we onderwijs geven aan jonggelovigen ende
Heere alleen weet hoe het in ons hart is.
Dus niet overwinteren, maar onderwijzen en elkaar bemoedigen, dat is niet handen opleggen want alleen de Heere kent de harten, ook niet afwachten en zien of het van de Heere is, want de ook hierin, wie ben ik om een ander te beoordelen, aan de vrucht kent men de boom, ik heb aan mezelf genoeg.

"wie ben ik om een ander te beoordelen, aan de vrucht kent men de boom, ik heb aan mezelf genoeg" Deze uitspraak is terecht en Bijbels. Jakobus 4:12 Er is een enig Wetgever, Die behouden kan en verderven. Doch wie zijt gij, die een anderen oordeelt?

En toch is deze uitspraak in dit verband niet het hele verhaal. Wij mogen iniderdaad niet oordelen. en dat is wat ik genoemd heb: die uitdrukking misbruiken. Maar behalve oordelen is er ook nog zoiets als het Bijbelse terechtwijzen, vermanen. Als je zegt:"Dus niet overwinteren, maar onderwijzen en elkaar bemoedigen", dan mis ik in je beschrijving het element van terechtwijzen, zoals o.m. te vinden is in Colossenzen 3:16 Het woord van Christus wone rijkelijk in u, in alle wijsheid; leert (onderwijst) en vermaant elkander (wijs elkaar terecht), met psalmen en lofzangen, en geestelijke liederen, zingende den Heere met aangenaamheid in uw hart.
Ik vrees dat in een reaktie op een harde, koude godsdienst, waarin mensen elkaar langs een bepaalde meetlat willen leggen (en dat is niet goed te praten) er een ander gevaar is en dat heb ik met mijn bijdrage proberen duidelijk te maken. Bij dat soort vermaningen wordt waarschijnlijk weinig gezongen uit psalmen en geestelijke lofliederen. Maar proberen wij als reaktie de breuk van de dochter Mijns volks niet op het lichtste te genezen door te zeggen: Vrede, vrede! doch daar is geen vrede.(Jeremia 8:11)?

Er is mij tijdens een huisbezoek, lang geleden toen ik pas bekeerd was ook wel eens toegevoegd: we moeten het nog maar eens laten overzomeren en overwinteren. En ik kon dat op dat moment echt niet goed hebben. Ik was boos, verdrietig en verward. Maar ze hebben er nog meer bij gezegd en achteraf moet ik echt bekennen, dat ze gelijk hadden. Het is mij tot een les geweest, om de grond van mijn zaligheid niet in mijzelf en in mijn bevindingen te zoeken (want o, wat was ik toen bezig met mezelf), maar in Christus alleen!
Snap je? Ik ben er ook geen voorstander van om allerlei uitdrukkingen te gebruiken die zo makkelijk verkeerd verstaan worden en die niet gegrond zijn op Gods Woord, maar bij sommige van die uitdrukkingen moeten we met het badwater het kind toch maar niet weggooien.

Ik begrijp je voor 100% toch is het verkeerd echt, het is geen bemoediging, het is ook niet stichtelijk, wij hebben dezelfde dingen meegemaakt op huisbezoek, toch was dat echt verkeerd, de andere op de Heere Jezus en Zijn werk wijzen?
Ja, de ander leren om het niet met zijn bevinding te doen? Ja.
Maar zeggen we zullen het nog een poosje aankijken> Nee dat is regelrecht, hoe goed bedoeld ook, Gods werk in een sfeer van twijfel trekken.
De Heere kan het gebruiken, zo als bij jou en ons, maar je wordt onnodig in het donker gegooid, ik zie het in de Bijbel niet terug, ik zie het nergens, bij de kamerling niet, bij Lydia niet, bij de stokbewaarder niet, nergens

Er wordt veel geklaagd dat je zo weinig van het doorbrekende werk ziet, zou het niet komen dat mensen na zulke uitdrukkingen niet meer durven spreken?

Dit is een verstandige uitdrukking! Ds van Campen zei eens in een preek iets als: ben je bekeerd? Kom over 5 jaar maar eens terug.

@Samanthi

"Er wordt veel geklaagd dat je zo weinig van het doorbrekende werk ziet, zou het niet komen dat mensen na zulke uitdrukkingen niet meer durven spreken?"

Lijkt me niet, want dit soort uitdrukkingen zijn van alle tijden.. Ook van vroeger toen er nog veel doorbrekend werk van God was.

@Jeremiah
Oneens, waar staat het in de Bijbel?

Zijn het niet juist zulke uitdrukkingen die de indruk wekken dat je nog wat moet presteren?
Dat zo'n uitdrukking tot zegen is geweest betekent niet dat het in orde is om het te gebruiken.
In genoemd voorbeeld had ook eenvoudig gezegd kunnen worden dat het een gevaar is om hoogmoedig te worden en te zijn.
Wat geldt voor iedere gelovige of hij een dag tot geloof is gekomen of al 40 jaar predikant is.
M.i. Heb je er niets aan en heb je meer aan concrete bemoedigingen of vermaningen.
Want wat ben je dan als het 5 jaar overwinterd is en je hebt het 'achteraan' gekeken en warempel het was een echte bekering?
Een hele piet? Stempel erbij. ECHT. Diploma.
Laat de mensen maar klappen en goed over je spreken.
Het is waarschijnlijk niet zo bedoeld maar dit is zoals het psychologisch werkt.

Laat mijn bekering en wedergeboorte maar zo onecht zijn als wat. Zelfs daar kan ik niet mee aankomen bij Hem. Geeft mijn bekering mij zekerheid?
Nee, alleen Zijn trouw, Zijn liefde, Zijn geduld en Zijn beloften.

@LIZE
Precies!

@Samanthi, eens met je. Ik denk dat deze uitdrukking te vaak gebruikt wordt om de menselijke meetlat van daad, gewaad, gelaat en gepraat langs te leggen. Zo worden Gods kleine kinderen met argusogen door de godsdienst in gaten gehouden…

@Dorual1
Ik heb je in deze discussie een poosje gevolgd, en mij valt nu wel iets eigenaardigs op.
Jouw overwinteren kon ik steeds niet zo goed plaatsen.
Maar nu je het hebt over je bekering, en vervolgens dat je daarna nog zo in jezelf en in je bevinding bezig was (en geen zicht had op Christus??) begrijp ik helemaal wat je bedoelt.
Overwinteren lijkt me dan zeer nodig, onmisbaar zelfs. Want als je bekeerd was zonder zicht op Christus, zou ik dat geen eens bekering durven noemen.
Of raken we hier weer het onbijbelse, dwaalzieke, dat je bekeerd kan zijn, een kind van God kan zijn, zonder Christus te kennen?
Inderdaad, laat het dán maar eens overwinteren. Ik ben bang dat het de winter en zomer niet doorkomt, het zal geen wortel hebben.

Lieve mensen, als je ogen open gaan voor het Lam van God dat de zonder der wereld wegneemt, zal toch geen zomerhitte of winterkoude dit ooit nog kunnen wegnemen!?

De ouderlingen hebben de taak om zorg te dragen over de gemeente. Naar Hebreeën 13:17 zijn zij het die “waken over de zielen”. En als Comrie dan zegt: laat het maar eens overzomeren of overwinteren is dat in de eerste plaats opbouwend bedoeld, laten we dat niet vergeten.

“Deze uitspraak deed Comrie in een catechismuspreek. Dit was geen sceptische of negatieve opmerking. Integendeel. Het is een uitspraak die hoop en verwachting ademt. Hij riep hiermee op om ontkiemend geestelijk leven de ruimte te geven om te groeien. Laat het eens overzomeren. Gun het de tijd. Wie weet wat de Heilige Geest ervan maakt!

Comrie waarschuwt ervoor om het jonge leven direct langs de kritische meetlat van geestelijke keurmeesters te leggen. Een jong plantje trek je niet steeds uit de grond om te zien of er wortels aan groeien. Ook begin je niet direct te snoeien en te verbuigen. Dan komt er van zo’n plantje niets terecht. Zo’n plantje moet je juist vertroetelen en zorgvuldig voorzien van voeding. Er zijn toch nog wel ambtsdragers die zó met hun jeugd omgaan?” (uit een rd column)

En moet het ons niet te denken geven als de Heere Jezus Zelf in Mattheüs 24 maar liefst 4x Zijn discipelen (uiteindelijk ook leraars) op het hart drukt: laat u niet verleiden. En daaruitvolgend: zorg ervoor dat degene waarover u gesteld zal zijn niet verleid worden met een valse leer. Zouden dan degenen die echt van Hem zijn zich daar dan geen zorgen over maken in de eerste plaats voor zichzelf maar ook voor degenen waarover ze gesteld zijn?

@Jeremiah,
Ik denk dat we langs elkaar heen praten, als tegen me zegt dat hij de Heere heeft leren kennen, zou ik nooit zeggen; laat het maar overwinteren.
Ik zeg ook niet; nu komt alles goed.

Elkaar opscherpen, waarschuwen en bemoedigen is altijd nodig, de duivel ligt altijd op de loer, toch is dat iets anders dan mensen "wegsturen" met dat overwinteren, dat betekend, we zullen zien of het volgend jaar nog zo is, en dan? Dan kun je nog steeds niet in iemands hart kijken.

De Heere Jezus waarschuwde steeds voor dwalingen en verleidingen, omdat Gods kinderen daar net zo goed gevoelig voor zijn.

@Samanthi

Ik denk dat we het redelijk eens zijn. :)

Een mooie preek over dit onderwerp luisterde ik van ds. IJsselstein. (GG)

http://www.prekenweb.nl/nl/Preek/Open/17658

@Jeremiah bedankt voor de link

Toch nog een reactie, ik dacht aan Lydia, Paulus zei niets in die trant:
Handelingen 16
14 En een zekere vrouw, met name Lydia, een purperverkoopster, van de stad Thyatira, die God diende, hoorde ons; welker hart de Heere heeft geopend, dat zij acht nam op hetgeen van Paulus gesproken werd.
15 En als zij gedoopt was, en haar huis, bad zij ons, zeggende: Indien gij hebt geoordeeld, dat ik den Heere getrouw ben, zo komt in mijn huis, en blijft er. En zij dwong ons.

Ik heb reacties op eerdere posts even laten liggen. We zijn het in de grote lijn met elkaar eens. En voor een deel praten we echter langs elkaar heen. Het enige is dat ik wat minder stellig wil zijn met het afwijzen van deze en soortgelijke uitdrukkingen dan anderen. @samanthi meent dat het gebruik van de uitdrukking “overwinteren” niet samen kan gaan met blijdschap (Als kinderen van God zeggen laat het nog maar overwinteren missen zij de blijdschap als er een ziel behouden wordt.) @Jeremiah toont uit een citaat van Comrie aan dat deze uitdrukking juist als een bescherming van pasgelovigen kan dienen, dus ik durf niet te zeggen dat deze uitdrukking in alle gevallen een bewijs van gebrek aan blijdschap is.
Ik zal in een volgende reactie wat citaten en links geven naar diverse artikelen over de gewraakte uitdrukkingen die dit ondersteunen.

@samanthi Je zoekt naar bewijzen uit de Schrift en dat is een eerlijke vraag. De dominee heeft al in zijn antwoord "bekend" dat de uitdrukking als zodanig niet in de schrift voorkomt, maar de zaak waar het over gaat wel. Als je zoiets wil uitleggen uit de schriftgegevens kun je niet volstaan met het citeren van enkele Bijbelteksten, maar dan moet je de samenhang in de Schrift in ogenschouw nemen. De verwijzing naar de gelijkenis van het zaad heb ik al eerder gegeven en is voor mij het belangrijkste schriftbewijs dat je niet alleen af kunt gaan op het enthousiast ontvangen van het evangelie door pasgelovigen (hoe oprecht blij ook ik ben als ik zo’n getuigenis hoor). Maar de vraag is heel terecht: Heeft het wel wortel van aarde? Ook de Heere Jezus gebruikt een uitdrukking die je kunt vertalen met: kijkt het maar na, als Hij zegt: uit de vruchten wordt de boom gekend.

@WillemB Ik denk niet dat ik er verstandig aan doe hier op jouw opmerkingen te reageren. Het gesprek hierover lijkt te verharden en daar wil ik niet aan meedoen, heb je elders zelf ooit gezegd. Maar toch kort:
Ik vind het niet makkelijk om te geloven dat je mij uit een korte beschrijving van mijn ervaringen bij mijn bekering al volledig meent te hebben begrepen. De opmerking bij mijn getuigenis dat ik destijds nogal met mijn bekering en mezelf bezig was als zou ik toen geen zicht op Christus zou hebben gehad, geeft bij mij in ieder geval geen sensatie van herkenning. Wel was mijn zicht op hem onvolledig (overigens dat zal boven straks pas echt een volledig aanschouwen zijn), maar daar ga ik nu niet verder op in.
Ik meende mij wat kwetsbaar op te moeten stellen in deze discussie juist om aan te tonen dat de gewraakte uitdrukkingen met wat meer nuance moesten worden gewogen dan wat in deze discussie verder gesteld werd. Kennelijk roept dat herinneringen op aan een eerdere discussie bij een antwoord van mr. Doeven. Ik ga die discussie niet heropenen. Ik houd gewoon van mamma, weet je nog wel?
Je laatste opmerking is overigens volkomen terecht en juist daarom ben ik voorzichtig met genoemde uitdrukking maar wijs ik hem niet geheel af (zoals ik in een volgende reactie nog hoop uit te werken), want noch de zomerhitte noch de winterkou zal het ooit winnen van de liefde van Christus.

Enkele citaten/ links, die verwijzen naar de gewraakte uitdrukkingen

Een eerder antwoord van ds. Heikamp
http://www.refoweb.nl/vragenrubriek/1018/-want-een-bekering-is-toch-meer-dan-alleen-god-heel-dichtbij-voelen-bij-een-beke/

Zie over de oorsprong van de uitdrukking: laat het maar overzomeren en overwinteren een artikel van mr. DJH van Dijk (al genoemd door @Jeremiah); het artikel is uitgangspunt van een discussie op refoforum:
http://www.refoforum.nl/forum/viewtopic.php?f=21&t=10959)

Ook in de handelingen van de vergadering der generale synode van de NHK wordt deze uitdrukking geciteerd en net zoals ik dat eerder gedaan heb wordt deze uitdrukking bijbels gefundeerd met de verwijzing naar de gelijkenis van de zaaier
http://www.digibron.nl/search/detail/6808e596cfa4907d0ac9ce311026ae97/handelingen-van-de-vergaderingen-van-de-generale-synode-der-nederlandsche-hervormde-kerk-ten-jare-deel-ii/8

In de archieven van “de Wekker” orgaan uit de CGK lezen we http://www.digibron.nl/search/detail/5f34b0f06cfb81c12baecd2f51098a3e/opmerkingen-en-gedachten-van-wijlen-docent-f-p-l-c-van-lingen/10

Een citaat uit een preek van Comrie:
Nog een oorzaak van de doodsheid is dat er niet nauwkeurig gelet wordt op de pasbekeerden. Deze en die wordt ontdekt en echt veranderd.
Als deze mensen zo toegejuicht worden, kunnen ze niet goed blijven staan. Het gaat vooral mis als men meer acht geeft op wat ze zeggen ondervonden te hebben dan op hun gedrag, namelijk of ze Gods beeld in hun levenswandel tot uitdrukking brengen. Want het gaat om de vraag of die ootmoed, die tere gemoedsgestalte en heilige jaloersheid bespeurd worden, en om de vraag of er een gewillige begeerte is om ontdekt te worden aan zichzelf.
We beleven wonderlijke tijden: de mensen worden overtuigd en het komt in enkele weken tijd rond. Ze worden niet in de gaten gehouden en worden eigenwijs en overmoedig.
O, mijn geliefden, zo ging het vroeger niet. Men keurde toen niet af of goed, maar men wilde het laten overzomeren of overwinteren. Men was bevreesd dat het ‘hersenwerk’ was als de nieuw bekeerden zo duidelijk en nauwkeurig spraken. Een pasgeboren kind wordt immers voor een gedrocht gehouden als het direct al zou kunnen spreken. Men was gedachtig aan de les van de apostel „om niet haastelijk de handen op te leggen.”
Alexander Comrie,
predikant te Woubrugge
(”Verzameling van leerredenen”, 1749)

uit: bewaar het pand (Gepubliceerd op: 24 januari 1974, J. van Heteren)
Onder de dienst van één der predikanten werd een vrouw overtuigd van haar verloren staat, en toen de Heere haar verder bearbeidde, kreeg zij te zien dat er ook voor haar nog een mogelijkheid was om zalig te worden, en mocht zij als van verre zien, waarin de zaligheid gelegen was. Zij ging dit zeer verblijd mededelen aan de Kerkeraad. En hoe is dan een mens in zulke omstandigheden. Vol vuur, en er is geen krimp. De ouderlingen luisterden met aandacht; niemand sprak haar tegen; wel werden enkele eenvoudige vragen gesteld; men hoorde en gevoelde een werk des Heeren in deze vrouw. Bij het afscheid nemen zeide één der ouderlingen „geniet maar het goede ten dage des voorspoeds”, en verder sprak hij niet.
Na het vertrek van deze vrouw, spraken de broeders over hetgeen deze vrouw verteld had; zij waren verblijd met de blijden. Een mens is schoon met heengeen hij heeft, niet met hetgeen hij niet heeft. Ingenomen met hetgeen vernomen was, spraken zij voorzichtig „laat dit maar eens overzomeren en overwinteren.”
Maar de vrouw was niet erg voldaan vertrokken; volgens haar woorden, had zij verwacht dat de ouderlingen een grotere ingenomenheid zouden betoond hebben, met hetgeen door haar was verteld; maar na enige tijd, nadat de Heere haar verder onderwezen had, en zij meer inzicht had verkregen in de leidingen Gods met haar, zeide zij „wat waren dat wijze mannen, wat waren die voorzichtig”, want wat lag ik er toen voor open, om met die weldaad groot te worden, maar nu hield de Heere mij kort, en schonk mij een aanklevend leven; ik dacht dat ik alles bezat, maar de levendigheid ging wijken, en ik kreeg te doen met mijn verdorven bestaan, en werd soms bang, dat ik zaken besproken had, die mij niet geschonken waren. Kijk, toen ik zoeven zei, wat beleven wij een donkere tijd, dacht ik aan ontmoetingen met mensen, die hoog opgaven van hun geestelijk leven, en door mensen op een hoogte schijnen gesteld te zijn; men zegt wel eens „die omhoog gevaren zijn met hoog water”. Ik begrijp uw bedoeling, vriend, men hoort soms toestanden vertellen, waarvan je zeggen moet „waar blijft de zonde en schuld", men spreekt zo gemakkelijk over de Heere Jezus, alsof Hij zo maar te grijpen is; het ware volk des Heeren heeft het geleerd, dat zij bij God in de schuld staan en dat om eigen schuld, en dat het een eeuwig wonder is dat er Eén is geordineerd om de zonde en schuld voor Zijn volk te dragen, dat Hij het Geschenk is uit het welbehagen Gods. Het heeft de Heere behaagd Zijn volk ordelijk te onderwijzen, en het is de praktijk, dat dat volk door de Heere van stuk tot stuk geleid wordt. Daarin worden zij in zichzelf niet rijker, maar wel armer, ja het is ook in het persoonlijk leven Waarheid, wat de Heere in Zijn Woord heeft gezegd: maar Ik zal in het midden van U doen overblijven een ellendig en arm volk, die zullen op Mijn Naam betrouwen. Wij hebben wel mensen ontmoet, die ons vertelden, nadat de Heere een werk in hun harten begonnen was, zij naar mensen zijn gegaan, die hun voorspraken dat zij nu alles bezaten, en zij geloofden dat nog ook, maar de Heere liet Zijn werk niet varen, dat is later wel gebleken; zij kregen te zien hoe zij door mensen bepraat waren, maar onderleefden, totdat de Heere hen weer bezocht, en zij hierover in de schuld voor God kwamen.

Wijlen ds A Vergunst schreef op 2 juli 1970 in de Saambinder: De zegswijze: „Laat het eens overzomeren en overwinteren" bevat een kern van waarheid en wijsheid. Maar dat neemt niet weg, dat we voorzichtigheid en achterdocht niet vereenzelvigen moeten. Een „echte" ziekbedbekering is niet minder dan welke andere „echte" bekering ook. Wat tobben we toch dwaas als we de waarheid van de waarachtige bekering zoeken in de tijd, waarop deze plaats vond; of in de omstandigheid, waaronder deze geschiedde; of in de duidelijkheid, waarmee deze vergezeld ging; - of in de- krachtige boete, waarvan deze blijk gaf. Dat zijn alle onjuiste maatstaven. Tijd, omstandiglieid, duidelijkheid, enz. enz. zijn alle slechts bijkomstige zaken. De Schrift zegt: Aan de vruchten zult ge de boom kennen. En naar de bijbelse vruchten moeten we leren oordelen. Dan is er zeker plaats voor onderscheidene wegen, want er zal dan gezien worden, dat Gods werken Zijn veelvoudige wijsheid te zien geven. De Heilige Schrift zij richtsnoer; en naar de Schrift spreekt dan ook onze Heidelberger van „ellende, verlossing en dankbaarheid". Want hoe onderscheiden Gods wegen zijn in de toebrenging der Zijnen, hieraan houden we vast, dat om tot de ene troost in leven en sterven te geraken ons een persoonlijke, bevindelijke kennis van deze drie genoemde stukken nodig is.