Door een diep dal
Ds. P.C. van Keulen | 4 reacties | 12-08-2016| 10:02
Vraag
Ik ga momenteel door een diep dal. Ik slaap slecht en de gevoelens die ik daardoor ervaar geven mij veel angst. Laat ik bij het begin beginnen: Ik heb een slechte jeugd gehad. Gewoon echt slecht. Het komt er op neer dat ik me thuis niet veilig heb gevoeld. Dat heeft er voor gezorgd dat ik eigenlijk alleen maar bezig was met overleven, tot ik in 2009 ging trouwen en het huis uit ging. Door de jaren heen kwam ik tot rust waardoor juist angsten de kans hadden om te groeien. Mijn angsten van vroeger waren namelijk weggestopt, omdat ik moest overleven. Het resulteerde in allerlei dwanghandelingen (gas controleren) tot straatvrees (wat als ik flauwval in de supermarkt) en een sociale fobie (omdat mensen me aan mijn moeder doen denken die me angst aanjaagt). Ik ben in therapie gegaan (eerst eerstelijns en daarna bij de GGZ) maar dat hielp maar een klein beetje. Uiteindelijk vond ik een christelijke psycholoog met een eigen praktijk en daar volg ik schematherapie. Dit gaat heel goed. Ik voel me ontzettend op mijn plek bij hem, heb echt een klik met hem en maak goede vorderingen. Zo gaat het recent een stuk beter met mijn dwanghandelingen (sterk verminderd), is de angst in de supermarkt best te doen, oefen ik heel erg met mijn sociale fobie. Ook had ik angst om ziek te worden van eten en was ik daardoor erg overdreven hygiënisch, ook daarin nam ik de laatste tijd goede stappen.
En toen ging het mis. Buiten deze geestelijke problemen heb ik veel fysieke klachten gehad. Ik heb er een paar keer voor in het ziekenhuis gelegen. Ik had darmontstekingen. Ik zit nu aan vrij zware medicatie daarvoor. Vanwege nieuwe klachten had ik recent boven mijn onderhoudsmedicatie een stootkuur prednisolon. En nu komt het. Die prednisolon heeft een oppeppende werking. Hierdoor maakte ik laatst nachten van pak 'm beet 5 a 6 uur en kon daardoor aardig knallen op de dag, terwijl ik wel moe was. Ik verbaasde me er zelf over, omdat ik normaal veel meer slaap nodig heb. Toen ik ging afbouwen met de prednisolon kwam mijn 'lichaamseigen' moeheid weer terug. In eerste instantie schrok ik daarvan en daardoor ging ik aan slapen denken.
Afgelopen weken is het erg warm geweest. Ook ligt mijn kussen niet meer goed. Ik heb in het verleden vaker gehad dat als ik bijvoorbeeld ergens anders slaap waar ik ook geen goede ondersteuning vind voor mijn nek en schouders, ik daardoor oppervlakkiger slaap, meer droom, en vaker wakker ben. Thuis heb ik het soms als de vorm uit mijn kussen verdwijnt. Al met al heb ik dus slecht geslapen de afgelopen tijd en ik voel me daardoor een wrak.
Nu het probleem. Ik word er ongelooflijk bang van. Ik weet ongeveer wat de psychische processen erachter zijn. Ik voel me gewoon enorm kwetsbaar en klein. Enorme gevoelens van vermoeidheid roept dit tot leven. En ik voel me niet veilig. Waarschijnlijk roept het associaties op met hoe ik me vroeger heb gevoeld. Vroeger was er altijd dreiging en gevaar en daarom verwacht ik dat in het leven nu ook te vinden. Is het niet in ziek worden van eten, dan wel in iets anders.
Verstandelijk moet ik tegen mezelf zeggen: Jongen, je slaapt misschien slecht door de warmte, door je kussen, en mogelijk ben je nog wat extra vermoeid door het afbouwen van de pillen en dat je überhaupt eigenlijk al slaaptekort had, maar dit maskeerde door de hoge dosis pillen. Adem in, adem uit, en kijk maar waar het schip strandt.
Het stomme is dat ik 's nachts ook niet enorm lig te malen. Ik ben echt bezig om mijn angstgedachten niet om te zetten door te gaan piekeren. En dat lijkt te lukken. Alleen overdag geloof ik niet in mezelf. En dat komt ook door het verleden. Ik ben zo enorm bang dat ik iets fout doe dat daardoor een ramp gebeurt en er niemand is om me te redden. Ik geloof dus eigenlijk nauwelijks dat er misschien een redelijke verklaring is waarom ik wakker lig. Nee, gevoelsmatig komt het door mijn gepieker of zo, terwijl ik dat dus niet doe, en kan ik een ramp verwachten. Ik weet dus dat mijn angsten niet reëel zijn en toch zijn ze er. Eigenlijk doe ik het misschien wel heel goed. En toch schiet ik in de angst. Ik vind de vermoeidheid ook erg uitputtend. Mezelf de hele dag over die berg van vermoeidheid heen zetten en dingen gaan doen, de sensaties die ik er door ervaar, ik voel me toch wollig in mijn hoofd en naar in mijn lijf. Ik weet niet hoe lang ik dat volhoud (hoe mensen zichzelf tien jaar wakker kunnen houden, zo lees ik op andere forums, vind ik dan ook een raadsel, ik word nu al bijna gek).
Nu ervaar ik God in dit geheel een klein beetje. Als ik erg moet huilen voel ik soms een lichte, heel lichte aanwezigheid van Hem, maar tegelijkertijd is het lijden heftig aanwezig. Overal lees ik dat we als christenen ons vertrouwen op God mogen stellen, dat we niet op onszelf moeten vertrouwen maar op Hem, dat Hij er altijd voor ons zal zijn. Maar dan lees ik Psalm 88, waar geen uitweg is, alleen maar duisternis. Dat haakt in op mijn ingebakken angst, mijn traumatische jeugdervaring. Dat er dus niemand is, niemand om me te redden. En Psalm 88 lijkt te zeggen dat God er misschien zelfs niet is (niet in de ervaring bedoel ik dan).
Hoe kan ik op God bouwen, Hem vertrouwen, in Hem rusten, als ik nooit zeker weet dat Hij mijn leven niet zo zal laten verlopen of eindigen zoals de ervaring van de psalmist in Psalm 88? God lijkt mij niet te beloven dat ik niet wanhopig en in ellende sterf? Of is het toch anders? Hoe kan God een houvast voor mij Zijn als ik niet zeker weet dat Hij me zal dragen, aanwezig zal Zijn, iets van Zich zou laten zien tijdens mijn diepste pijnen. Ik bedoel niet dat dat letterlijk bij elk pijntje en kwaaltje moet, maar wel in de grote lijn, als het echt op mijn ziel aankomt en ik het gevoel heb verteerd te worden, zal God er dan zijn, en dat ik dat ook ervaar? Als die zekerheid er niet is, dat kan ik toch niet op God bouwen? Wat kan ik nou van God verwachten?
Antwoord
Beste vragensteller,
Ik heb de indruk dat de situatie zoals die was voordat je aan schematherapie begon weer in volle hevigheid terug gekomen is; opnieuw angsten, bang iets fout te doen met alle eventuele gevolgen van dien, je kwetsbaar voelen, vermoeid zijn, je een wrak voelen. Als ik dit zo lees in jouw vraag dan komt bij mij de vraag op in hoeverre je nog altijd hulp hebt. Dat lijkt mij namelijk van groot belang, want met angst leven (al of niet reëel) is voor jouzelf vreselijk (zwaar), alsook voor jouw omgeving, waarbij ik in het bijzonder aan jouw vrouw denk, want angst zit niet alleen maar in het hoofd, maar beïnvloed ook jouw bezig zijn. Zoek daarom hulp en/of overleg met jouw hulpverlener hoe de situatie op heden is.
Je vraagt: Wat kan ik van God verwachten? Hij wil hulp zegenen, dat heeft Hij al eerder in jouw situatie betoond, en juist als er een terugval is, val dan ook voor Hem neer, stort voor Hem uit je ganse hart, Hij is een Toevlucht te allen tijde, ook in tijden van angst, van psychische problemen, van ...
Hierbij wil ik jou er ook op wijzen dat Zijn Woord meer is dan psalm 88. En zeker, God kan in het bijzonder door één woord, één tekst, één psalm spreken, maar in bepaalde psychische omstandigheden kun je je ook te veel focussen op woorden in de bijbel waarin je op heden je eigen situatie zo beschreven vindt. In sombere, zelfs angstige situaties, kun je je enorm verwoord voelen in een psalm als psalm 88 en soms helaas geen oog hebben voor het verdere van Gods Woord, ook al lees je heel de bijbel door, ook al lees je dat we ons vertrouwen op God mogen stellen, dat Hij de Almachtige is bij Wie uitkomsten zijn in de grootste noden, zelfs tegen de dood. Dát kun je van God verwachten! Want dát is ook Zijn Woord aan jou! Dát is ook Zijn getuigenis dat eeuwig zeker is! Zo kan en wil Hij jouw houvast zijn in alle omstandigheden.
Waar Christus het uitgeroepen heeft: Mijn God, mijn God, waarom hebt U Mij verlaten, daar was en is het dat Hij jou niet heeft willen verlaten, maar de Immanuël is, de God met jou. Onverdiend, dat zeker, maar dan juist ook enkel en alleen om de verdienste van Zijn Zoon Jezus Christus; en zo ziet God vanuit de hoge wie op Zijn bijstand wacht, Het is om de genadige ontferming in Jezus Christus alleen dat je niet hoeft te wanhopen in je ellende in tijdelijk en in geestelijk opzicht.
Een hartelijke groet en Gods zegen toegewenst in alle omstandigheden.
ds. P.C. van Keulen
Dit artikel is beantwoord door
Ds. P.C. van Keulen
- Geboortedatum:17-06-1956
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Bodegraven
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Emeritus
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Er zijn 150 psalmen, richt dus niet al je pijlen op alleen psalm 88.
En houdt steeds voor ogen: God laat niet varen wat Zijn hand begonnen is!!!
Dit zeg ik niet vanuit m’n luie stoel, maar in het strijdperk van psychische problemen en jeugdtrauma’s.
Ik kan me indenken dat je het misschien moeilijk vindt om met je nood naar de Heere te gaan als alles zo donker en angstig is. Misschien heb je iets aan een lied waar ik aan moet denken, een gebed ‘Als ik een kruis moet dragen’. Een paar regels daaruit: “Als stormen woeden en tegenspoeden, de twijfel voeden, hoor naar mij.” Zingend bidden gaat soms makkelijker. Voor het volledige lied: https://www.youtube.com/watch?v=X-AMapd_49U
En zelf vind ik ook steun in de regels van een ander lied:
“Ruwe stormen mogen woeden,
alles om mij heen zij nacht,
God, mijn God zal mij behoeden,
God houdt voor mijn heil de wacht.
Moet ik lang Zijn hulp verbeiden,
Zijne liefde blijft mij leiden:
door een nacht, hoe zwart, hoe dicht,
voert Hij mij in 't eeuwig licht."
Ik gun het je dat je uit bovenstaande troost kan putten.
Wat een strijd... De pijn en de angst klinkt zo door je verhaal heen...
Zelf ken ik deze gevoelens en daarom wil ik graag proberen je iets te zeggen.
Wat kan helpen tegen angst, is medicijnen: antidepressiva. De soort die ik heb maakt tegelijk ook een beetje slaperig. Zo snijdt het mes aan twee kanten want als je goed slaapt, kun je het leven beter aan en ben je beter in staat om te vechten tegen negatieve gevoelens. Bespreek dit eens met een arts.
Verder helpt het mij als ik bang ben om te gaan zingen of muziek te luisteren. Dan leid ik mijn gedachten af van mijn moeilijkheden en dan richt ik ze op tot God. Hij kan helpen, troosten, bemoedigen, rust geven en zegenen. Hierdoor kan ik dan ook weer beter slapen.
Blijf niet alleen tobben maar vraag goede hulp en deel je gevoelens. Het is prettig als anderen luisteren. Ze moeten niet meegaan in je angst maar ook niet zeggen dat het onzin is. Het is fijn als ze met en voor bidden.
Event. kun je ook een boek lezen over Angst: Vrij van angst van Max Lucado bijv. Ik wens je rust, vrede, veiligheid en alles wat je maar nodig hebt...
Ik wil jullie bedanken voor jullie reacties. Momenteel gaat het weer iets beter met me. Blijkbaar hebben de oefeningen die ik van mijn therapeut heb geleerd genoeg geholpen om uit de angst te komen. Ik heb er voor mezelf wel weer een paar waardevolle lessen door geleerd. Mijn therapeut was op vakantie, aankomende vrijdag ga ik na een maand weer naar hem toe, en ga ik alles bespreken. Wel lastig dat hij net op vakantie was toen ik even een ´crisis-momentje´ had haha. Maar dat was misschien ook wel goed, ik werd nu erg teruggeworpen op mezelf en ik heb dingen geleerd.
Waar ik me de laatste dagen veel mee bezig hou is dankzegging. In de bijbel staat dat als je God dankt en al je zorgen bij Hem legt, Hij je Zijn vrede zou geven. Nu kan ik wel zeggen dat ik af en toe vrede heb ervaren tijdens het dankzeggen.
Dankzegging zorgt in ieder geval voor een perspectief wisseling. Ik kijk met een andere blik naar dezelfde realiteit. En ja God danken voor het goede in het leven is God zelf danken, want Hij is liefde. Dat Hij dankzegging voor Hemzelf beantwoord met vrede, is dan een logisch gevolg, omdat wat gegeven is, cadeautjes van God zijn. Fascinerend.
Lastig blijft wel nog steeds, dat voor alles ook wel weer een tegenhanger is te vinden. Mogelijk dat deze tekst niet werkt voor mensen die depressief zijn, of heel erg bang, etc. De stelligheid ervan alsof het een toverformule is die altijd werkt; 'geef je zorgen en dank en God geeft vrede', staat me een beetje tegen. Er word immers in de psalmen ook heel wat afgeklaagd, en ook Jezus zelf heeft momenten van angst gekend. Maar desalnietemin fascinerend proces in mij.
Er blijft wel een vrees van; 'Zal God er voor mij Zijn als puntje bij paaltje komt', omdat in de Bijbel en in het leven zoveel voorbeelden te vinden zijn van christenen die door zulke verschrikkelijkheden heen moeten, lijden en wanhoop wat God toelaat, tja, maar God lijkt geen zekerheden te willen geven. Geen zekerheden 'dat het wel goed komt in dit leven'. Ik snap het ergens wel, Hij is geen Sinterklaas, maar toch, we moeten dan maar levne in kwetsbare onzekerheid.
Ik hoop echter dat ik van God Zijn genade mag zien, en Zijn in mijn Leven. Ik ga het meemaken.
Iedereen bedankt!
