Goede vriend is gelovig geworden

Ds. K. van den Geest | Geen reacties | 21-06-2014| 13:26

Hartelijk dank dat u de tijd neemt voor het beantwoorden van mijn vraag. Een jaar geleden heeft een goede vriend van mij zich bekeerd tot de kerk en is hier zeer serieus in. Dit is voortgevloeid uit een ontmoeting met zijn vriendin. Persoonlijk denk ik dat hij het om haar heeft gedaan. Dit is weliswaar mijn persoonlijke mening die niet hoeft te berusten op de waarheid. Sinds mijn vriend gelovig is geworden, heeft hij een andere kijk op de realiteit dan ik. Wanneer we met elkaar afspreken, is hij afwijzend in mijn gedrag en voelt hij zich vaak gekwetst. Ik ben zelf van mening dat ieder mens op aarde zelf de keuze en zijn verantwoording draagt tot het goddelijke en dat het de persoonlijke verbinding is met God die mij mens maakt. Hoe komt het dat sommige mensen die gelovig zijn, zich zo bezig houden met hun omgeving? Wanneer je overtuigd bent van je eigen waarheid, wat maakt het dan uit wat anderen zeggen of denken? Wat maakt het uit voor een christen als ik vloek en waarom voelt die persoon zich dan gekwetst? Ik ben van mening dat een woord betekenisloos is en dat een woord pas betekenis krijgt wanneer jij er zelf voor kiest dat het iets betekent. Deze goede vriend voelt zich heel vaak gekwetst en heeft sinds kort veel taboes ontwikkeld. Zoals het niet meer kunnen praten over seks. Hij gelooft nu ook opeens dat je pas mag vrijen met elkaar wanneer je getrouwd bent. Nu is dat naar mijn idee allemaal zijn eigen keuze, maar ik vind het persoonlijk erg irritant dat wanneer ik met hem een avondje ga stappen, ik continue moet oppassen wat ik wel en niet zeg. Ik vind het soms moeilijk om in gesprek te gaan met hem, omdat hij alles refereert aan de een of andere bijbeltekst. Ik herken dit gedrag ook bij mijn oma, die doodsbang is dat al haar kinderen en kleinkinderen naar de hel gaan omdat ze een ander perspectief hebben ontwikkeld. Ik ben gewoon benieuwd hoe ik het beste contact kan houden met mensen die zo overtuigd van hun waarheid zijn, zonder dat ze zichzelf gekwetst voelen of onbegrepen. Ik vind het altijd lastig dat wanneer ik mijn eigen visie geef, ik direct het idee krijg dat ik mij moet verdedigen. Hopelijk kunt u mij wat adviezen geven.

Mooie vraag. Graag neem ik er even de tijd voor. Je bent, denk ik, met deze vraag bij mij aan het goede adres. Ik raakte eens in gesprek met een jongeman en zijn vriendin, hij gelovig, zij niet. Hij vond dat zij mee moest gaan naar de kerk, maar ze had daar helemaal niks mee. Ze voelde zich erg ongelukkig en ongemakkelijk te midden van al die mensen die precies wisten hoe het toeging in de dienst en wat de liederen betekenden die ze zongen. Zij voelde zich daartussen volkomen vreemd. Toch wilde ze wel met me praten. Toen zei ik: ok, doen we, maar stop dan eerst met naar de kerk gaan. Het moet niet moeten. En het is al helemaal niet zo, dat het zo gaat ‘werken’. Dat als je maar meegaat, je ‘vanzelf’ wel gaat geloven of zoiets. Het was voor haar een hele opluchting dat ik dat zei. Het gaf haar vervolgens ruimte om zelf na te denken wat ze wilde.

Dit voorbeeld haal ik aan, omdat ik het belangrijk vind wat je zegt: iedere mens is zelf verantwoordelijk voor zijn eigen respons tot God. Zelfs geef je aan, dat je ‘gelooft’ dat iedere mens een eigen verbinding of verhouding met God heeft. Dat geloof ik ook en daarmee zeggen we al heel wat! Het zou christenen minstens moeten helpen voorzichtiger en met meer respect voor ieders eigenheid met anderen om te gaan. In dat licht wil ik hierover het volgende tegen je zeggen.

Wat je beschrijft over het gedrag van je vriend betreft de houding of attitude die gelovigen vaak aannemen tegenover mensen die er anders in zitten dan zij. Op zich is het gedrag van je vriend herkenbaar. Dit is vaker de reactie van mensen die pas tot het geloof bekeerd zijn: ze willen iedereen erover vertellen en zo gauw mogelijk overhalen zich ook aan dat geloof (aan God) toe te vertrouwen. Dat kan voortkomen uit een soort euforie van een nieuwe ontdekking die ze gedaan hebben, een wereld die voor hen opengegaan is. Ze zijn er zo vol van, dat ze iedereen in hun omgeving er in mee willen nemen.

Je zou kunnen zeggen: dat is dus eigenlijk heel positief. Je hebt iets prachtigs ontdekt en wilt je familie en vrienden (n.b.: degenen om wie je het meeste geeft!) dat grote cadeau ook graag gunnen en geven. Dat zou de achtergrond van de houding van jouw vriend kunnen zijn. Als dat zo is, dan geloof ik ook niet dat hij het om zijn vriendin gedaan heeft. Had hij het om haar gedaan, dan zou hij er volgens mij beslist minder ‘fanatiek’ op gericht zijn dat ook anderen dat geloof leren kennen.

Maar deze houding heeft ook een andere, minder positieve kant. Zoals ik het verhaal lees, zie ik een stuk irritatie groeien. Ik heb de indruk dat je vriend jullie vriendschap onder druk zet. Sommige gelovigen willen de ander zo ontzettend graag overtuigen, dat ze bijna niet meer in staat zijn tot ‘normale’ gesprekken en contacten. Alles staat ineens in het teken van hun overtuiging, die ze bijna aan anderen lopen op te dringen. Daardoor komt de relatie heel erg onder druk te staan en wordt die mogelijk zelfs verspeeld.

Dat geldt eigenlijk ook een beetje van wat je zegt over je oma. Opnieuw, er zit een op zich positieve motivatie achter: je hoopt dat jouw geliefden niet “naar de hel” gaan, maar dat ze bij God in de hemel komen, heel simpel gezegd. Maar je zegt het zelf al, je oma is ‘doodsbang’ dat haar (klein-)kinderen naar de hel gaan. Angst is geen positieve drijfveer in een relatie en zet die relatie zodanig onder druk dat die stuk dreigt te gaan. Het kan zelfs zo worden dat jij alleen nog maar met je oma omgaat vanuit een soort loyaliteit (“het is toch m’n oma”), zodat je je op een gegeven moment hooguit min of meer verplicht voelt om haar te spreken of te bezoeken. Maar dan is dat niet meer een fijne of warme band, waarin jij je gewaardeerd of geliefd voelt door haar. Met andere woorden: ook die relatie staat dan onder druk, er hangt een wolk boven, een sfeer van beklemming of, zoals je zegt, irritatie.

En zo zijn (helaas, wat mij betreft) veel gelovigen vaak bezig met hun omgeving. Ze vinden het echt en oprecht heel erg, dat (gezien vanuit hun perspectief inderdaad!) diegenen die niet geloven “verloren gaan”. Dat geeft ze zelfs oprecht verdriet: je gelooft zelf bij God te zullen komen, maar vanuit jouw geloof gezien weet dat je die ander daar niet meer zult ontmoeten. En dat doet pijn.

Toch is je irritatie terecht en begrijpelijk. Want gelovigen zouden juist moeten weten wat echte liefde is: de ander de ruimte geven, de ander accepteren zoals die ander is. Ook als die ander er een totaal andere levensvisie op na houdt. Liefde, respect en acceptatie doen zoveel meer dan gepreek en gemoraliseer. Bij dat laatste voel je je inderdaad alleen maar afgewezen. Je hebt constant het idee dat je niet goed genoeg bent of je moet verdedigen. Het zou nou juist zo mooi zijn, als die gelovige familie en vrienden jou gewoon kunnen waarderen om wie jij bent, om wie je nú bent. En dat ze juist vanwege die liefde kunnen loslaten hoe ze hopen dat je zou wórden! Dat is echte vriendschap. Vriendschap en liefde hebben nooit enig belang, het is als het goed is juist belangeloos. Dan heb je geen agenda, en al helemaal geen verborgen agenda! Nee, die ander gaat zich heus niet sneller bekeren als jij er maar meer over praat, integendeel zelfs denk ik.

Dus ik hoop dat jouw vriend dit ook leest. Want eigenlijk praat ik met dit hele verhaal ook tegen hem. Ik hoop dat hij erover wil nadenken wat hij met zijn houding nu doet ten opzichte van jou als goede vriend, wat hij met die houding aanricht bij jou. Het is op zich logisch dat hij nu ineens heel anders gaat denken over allerlei zaken (zoals seks en intieme relaties) en heel anders gaat leven. Maar er is geen enkele reden te bedenken waarom jij dat ook zou moeten doen. Voor hem betekenen Gods leefregels, bijvoorbeeld over seks en relaties, ineens heel veel. Maar die leefregels kun je alleen volgen als je eerst een heel andere keuze hebt gemaakt, namelijk God als je hemelse Vader leren kennen. Dan wil je die hemelse Vader ook liefhebben en steeds meer ook leven zoals je hemelse Vader dat graag ziet. Maar van wie God niet zo als een Vader in zijn leven kent, kun je nooit verlangen dat die ook zo wil gaan leven. Als God niets voor je betekent, of niet op die manier iets voor je betekent, heb je al helemaal niet zo veel met Zijn leefregels. Vaak snap je ze niet eens, het lijkt allemaal alleen maar ‘vreemd’ en ‘streng’. En dus zou het wijs zijn van hem, als hij daar niet steeds over wil praten of jou dat wil opleggen. Maak gewoon lol als vroeger. Dat hij daarin misschien niet meer zo ver wil gaan als eerst, dat is zijn keus. Maar hij zou jou meer jou moeten kunnen laten zijn, dat is vriendschap. En dat is een veel betere vorm van laten zien aan anderen wat je geloof echt betekent dan dat je jouw geloof zo nodig aan anderen wilt opdringen.

En als hem dat lukt, dan lukt het heel misschien ook jou dat jij ook hem een beetje gaat begrijpen. Dat je een beetje rekening met hem gaat houden (zoals hij dat hopelijk met jou doet). Dat zou kunnen betekenen dat je op je woorden past en niet grof praat of vloekt. Vriendschap is dat je elkaar niet zeer wilt doen. Hij jou niet, door jou niet zijn geloof op te dringen. Jij hem niet, door een beetje rekening te houden met hoe hij nu denkt en leeft. Je zegt te geloven dat woorden pas in een bepaalde context betekenis krijgen. Daar heb je gelijk in, denk ik. Maar ik geloof ook dat “vrijheid van meningsuiting” niet absoluut is. Iedereen moet alles kunnen zeggen, zeker. Maar waarom zou vrijheid van meningsuiting ook moeten betekenen vrijheid om te kwetsen. Als je wéét dat die ander zich aan iets stoot en je gééft om die ander, dan is het toch ook niet zo moeilijk om daar een beetje (een beetje maar) rekening mee te houden?

Tenslotte. Ik vind het echt moedig dat jij je als ‘andersdenkende’ (als ik dat even zo mag zeggen) op een christelijke website waagt en aan een dominee nog wel vraagt om advies. Maar je ziet, dat mijn antwoord vooral gaat over relaties, over vriendschap en over wat liefhebben echt is. Je zou kunnen zeggen, dat mijn beantwoording vooral sociaal is: het gaat over hoe je met elkaar omgaat. Toch ben ik van mening dat dit nu juist de kern van christen zijn is: dat je je medemens ruimte geeft om zichzelf te zijn. Een hele kunst om in dat kader dan iets van je geloof te laten zien, als je dat zo graag wilt. Maar iemand heeft ooit gezegd: vertel altijd over God, desnoods met woorden. Dat laat zien: over God moet je niet allereerst heel veel praten, wie God is moet je doen. Dat laat je zien met een houding van respect, belangeloze aandacht, werkelijke interesse in de ander.

Ik wens jullie een hele goede en hopelijk levenslange vriendschap. Dat moet mogelijk zijn, juist als er ruimte is in jullie omgang met elkaar, een ruimte die ieder in zijn waarde laat. Dan kun je weer onbekommerd van elkaars gezelschap genieten zoals je dat altijd deed. Een uitdaging, maar een hele mooie!

Ds. Klaas van den Geest,
Alphen aan den Rijn

Dit artikel is beantwoord door

Ds. K. van den Geest

• Geboortedatum:
  12-10-1957
• Kerkelijke gezindte:
  Nederlandse Gereformeerde Kerken
• Woon/standplaats:
  Deventer
• Status:
  Actief

126 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven