Geschiedenis van de verlamde door het dak

Vraag over de geschiedenis van de verlamde die door het dak naar beneden gelaten werd en door Jezus werd genezen naar ziel en lichaam. Ik heb hier twee verschillende preken over gehoord. De eerste preek was met het thema "Genezing gevraagd voor het tijdelijke leven, en ontvangen voor het eeuwige leven." De tweede preek die ik hoorde van een andere predikant, had meer het thema van het feit dat de geraakte kwam omdat hij met zijn zonden geen kant op kon en dat daarom Jezus die als eerste vergaf en dat hij daarna ook nog de genezing naar het lichaam mocht ontvangen.

M.a.w. in de eerste preek kwam naar voren dat als je in geloof weinig vraagt (lichamelijke genezing) je alles krijgt van Jezus (het eeuwige leven) kortom alles uit Hem, meer dan we verwachten. In de tweede preek kwam uitdrukkelijk naar voren dat de geraakte zijn zonden had ingeleefd en geen kant meer uitkon en bij Jezus terechtkwam als Redder, en dat hij daarom als eerste vergeving van zonden ontvangt. Ik heb bij de tweede benadering het gevoel dat men deze geschiedenis in een standaard bekeringssysteem wil persen. Terwijl de eerste preek gewoon de bijbel volgt en daarmee de Heere vrijlaat in de manier waarop Hij een mens naar zich toetrekt.

Wat is nu de juiste verklaring?

De geschiedenis van Markus 2:1-13 wordt inderdaad nogal verschillend uitgelegd. Dat is op zich niet erg. Een Bijbeltekst is immers net zo rijk als een grote diamant. Vanuit welke invalshoek je er ook in kijkt, je ziet elke keer weer nieuwe glans en kleur. De Joden hebben nooit zo’n moeite gehad met verschillende uitleggingen naast elkaar. Wij met ons westers analyserend denken wel. Toch is de uitleg nooit vrijblijvend. De uitlegger moet zich wel gebonden weten aan de tekst die voor hem ligt. Van dat woord mag hij niet vrij blijven. Nu gebeurt het wel eens dat een predikant dat toch doet. Hij gaat los van de tekst preken. Een ouderwetse dominee preekt dan graag over de bekering, waarbij de tekst alleen als ‘opstapje’ fungeert, terwijl een nieuwerwetse dominees dan graag een actueel thema bepreekt, waarbij de tekst eveneens als ‘opstapje’ voor de eigentijdse boodschap functioneert. Je kunt het ook nog anders zeggen: Of je nu een bekeringsgeschiedenis in de tekst perst of de hot items van het dagelijks nieuws, de tekst spreekt dan te weinig of soms helemaal niet. Ik ben het met je eens dat de eerste preek dichter bij de tekst blijft, terwijl de tweede er bij vandaan schijnt te lopen, maar dan zou ik natuurlijk de hele preek moeten horen om daar iets zinnigs over te kunnen zeggen.

Voorzover ik zie is er nog een derde uitleg mogelijk. Ik denk aan Calvijn en de kanttekenaren, die de zin "Jezus hun geloof ziende"(vs. 5) uitleggen als het geloof van de vier vrienden en de geraakte. Maldonatus en Matthew Henry zeggen dat het vooral over het geloof van die vrienden gaat. In dat geval is het dus mogelijk dat de Heere de verlamde hielp op grond van het geloof van zijn vrienden. Dat was geloof door de liefde werkend. Een liefde die zo sterk was, dat er niet voor teruggeschrokken werd om een inbraak bij klaarlichte dag te forceren! Een interessante gedachte, vind je niet? Graag gebruik ik deze geschiedenis dan ook om uit te leggen dat je in je gebed niet tevergeefs een zieke neerlegt aan de troon der genade, al dan niet samen met anderen. Ik denk daarbij aan Jacobus 5:15 en 16, waar uitgelegd wordt hoeveel het gebed voor de naaste, bij God vermag (teweeg kan brengen).

Ik las bij Prof. J. van Bruggen een uitleg die volgens mij geheel aansluit bij de eerste preek die je hoorde. De vijf mannen kregen meer (vergeving) als ze verwacht hadden (genezing), waarbij het niet zozeer gaat om de persoonlijke zonde van de verlamde alleen, maar vooral om het feit, dat wat Johannes de Doper al gepreekt had (bekering en vergeving van zonden voor heel het volk),nu voor het eerst in Kapernaüm toegepast werd aan iemand die er het minst aan kon werken. Hij kon immers niet eens naar Jezus toelopen!

Ds. J. Koppelaar