Moeilijke taal

Ds. J.L. Schreuders | 2 reacties | 15-02-2012| 11:30

Het valt me op dat er in reformatorische kring nogal graag gebruik wordt gemaakt van wat ik "kerktaal op niveau C2" zou willen noemen. Voor mensen die niet willen googelen: C2 is het hoogste taalniveau, zoals je dat bijvoorbeeld tegenkomt in juridische of wetenschappelijke stukken. Voor een niet-ingewijde is het vaak abracadabra. Gelukkig kan ik het volgen, maar ik stoor me er wel aan. Naar mijn mening is een betoog daardoor soms zo wollig dat een echt glashelder antwoord op die manier vermeden lijkt te worden. Het zijn immers vaak niet de eigen woorden van een spreker/schrijver, maar overgenomen taal. Althans... zo lijkt het. Is het 'slechts' een gewoonte, aangeleerd gedrag, of dient het gebruik van hele specifieke uitdrukkingen en termen altijd een doel en wordt er daarom specifiek voor gekozen? Zo niet: afschaffen graag. Naar mijn mening kan alle communicatie sterk vereenvoudigd worden zonder afbreuk te doen aan de inhoud. Ik geef met die laatste zin eigenlijk al een antwoord op mijn eigen vraag: heel vaak dient het geen doel. Ik vraag me af of er aandacht aan wordt geschonken tijdens de opleiding van predikanten. Let wel: ik heb het niet over kerntermen zoals het woord "genade". Dat mag dan een enigszins ouderwets woord zijn, maar ik kan geen ander woord verzinnen wat de lading dekt.

Beste vragensteller,
 
Je stelt een vraag meestal niet om te horen dat degene die antwoordt het helemaal met je eens is. Dat is ook maar zelden het geval. Toch is het ditmaal echt wel zo. In preken moet je moeilijke woorden sowieso mijden of anders uitleggen. Je mag uitgaan van een bepaalde taalschat van de gemiddelde hoorder, maar daar moet je je niet al te hoge verwachtingen van maken. Ik heb de indruk dat dit overigens bij de meeste predikanten wel meevalt. Ik heb het dan niet over de Tale Kanaans, die wellicht in sommige kringen gebruikt wordt, maar over de moeilijkheidsgraad van woorden. Die valt in de prediking zoals gezegd denk ik wel mee.

Anders ligt het in publicaties in tijdschriften, kerkbladen en boeken. Daar ligt het niveau inderdaad vaak te hoog, soms veel te hoog. Het is een kunst om moeilijke dingen gemakkelijk te zeggen en niet iedereen verstaat die kunst. Soms gebruikt men ook opzettelijk ingewikkelde woorden om een schijn van wetenschappelijkheid te geven. Mij lijkt dat echt verkeerd. De kwaliteit van een publicatie wint niet door het gebruik van ingewikkelde begrippen. Je zorgt er dan alleen maar voor dat een beperkter publiek je volgen kan. Dat is in feite dom. Spreek je moerstaal en vermijd alle  vreemde woorden waarvoor een goed Nederlands woord bestaat dat hetzelfde uitdrukt.

Kort geleden las ik nog een boek van een vermaard theoloog uit eigen kring, waarvan ik vond dat het sterk aan kracht zou hebben gewonnen als het in gewoon Nederlands was geschreven en een helderder betoogtrant had uitgeademd. Misschien dat het dan onder vaklui minder wordt gewaardeerd en serieus genomen, maar de reikwijdte ervan zou toenemen. Dus wat mij betreft: laten we er direct maar mee beginnen.

Zo heb ik in mijn antwoord al weer heel wat moeilijke woorden vermeden, waar ik die had kunnen gebruiken zoals: vocabulaire, actieradius, equivalent, überhaupt etc. Nergens goed voor, vind ik ook.

Hartelijk dank,
Ds. J. L. Schreuders

Dit artikel is beantwoord door

Ds. J.L. Schreuders

• Geboortedatum:
  24-08-1957
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Boven-Hardinxveld
• Status:
  Actief

178 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven