Zin van Censura Morum

Ds. J. van Rossem | 1 reactie | 14-10-2011| 12:32

Wat is de zin van Censura Morum? Hoort dat iets te zijn wat gehouden wordt binnen de kerkenraad of houd je dat in heel de gemeente? Wat te doen als je weet dat er problemen zijn tussen een kerkenraadslid en een niet-kerkenraadslid, waar ze samen niet uitkomen? Kan het Avondmaal dan wel gehouden worden? Wat is de taak van een ouderling rondom het Heilig Avondmaal?

Hartelijk dank voor je vraag over het Censura Morum. Als er in een gemeente het sacrament van het Heilig Avondmaal wordt bediend, is het de (goede) gewoonte dat er in de week van voorbereiding het zogenaamde Censura Morum wordt gehouden.Dat is toezicht, eventueel censuur op de handel en wandel van de Avondmaalsgangers. Belijdende leden van de gemeente worden in de gelegenheid gesteld om bezwaar in te dienen tegen de handelwijze van vooral Avondmaalgangers. Dat is niet zomaar. Iemand die er een onbijbelse levensstijl op na houdt zou door zijn aangaan het ongenoegen van de Heere over de gemeente kunnen veroorzaken. Denk hier aan de geschiedenis van Ai (Jozua 7). Achan had gestolen van de buit van het verwoeste Jericho, welke buit de Heere toe kwam. Dat betekende dat -in het ongenoegen van de Heere- Israël bij Ai een gevoelige nederlaag moest ondergaan(36 Israëlieten werden gedood). De Heere was beledigd! Er was daarom een ban in het leger. Die moest er eerst uit verwijderd worden. Achan werd aangerwezen als de schuldige. Hij moest gestenigd worden. Toen was de ban verdwenen en kreeg Israél daarna wel de overwinning (lees maar Jozua 7 en Jozua 8).

Censura Morum is een zaak van heel de gemeente, niet alleen van de kerkenraad. Komt een gemeentelid op het Censura Morum (dat openlijk moet worden afgekondigd) met een gegrond (!) bezwaar tegen een Avondmaalsganger, dan moet de kerkenraad dit onderzoeken en zo nodig tot wering bij het Avondmaal overgaan. Dat is wel een van de laatste dingen die de kerkenraad doet. Men zoek eerst naar andere wegen. Wie met geldige redenen van het Avondmaal wordt uitgesloten, wordt ook uit de zaligheid uitgesloten (lees het formulier van de ban of de afsnijding van de gemeente van Christus; je kunt dit vinden achter in je psalmbijbeltje). Daarom is de uitsluiting zo ingrijpend.

Wat te doen als er problemen zijn tussen een kerkenraadslid en een niet-kerkenraadslid? Als het goed ligt zullen ze er alles aan doen om het probleem op te lossen. Lukt dit niet, dan kan er niet van aangaan sprake zijn, tenzij de kerkenraad zwaarwegende argumenten heeft om iemand niet te sluiten, gezien de aard van de problemen. Wil de ene partij het wel goed maken en de andere niet, dan kan de partij die het goed wil maken moeilijk van de tafel geweerd worden.

Het spreekt vanzelf dat het hier wel om een heel verdrietige zaak gaat.Wie de Heere mag vrezen kan niet tegen ruzie en wil desnoods de minste zijn. Besluiten het Avondmaal niet te beleggen kan ook betekenen dat degenen die geen deel aan het conflict hebben van deze beslissing schade moeten lijden. Vandaar dat voorzichtigheid is gewenst. Toch kan het zijn dat er zoveel verkeerde onrust in de gemeente is, dat er geen vrijmoedigheid kan bestaan om dit sacrament aan te richten. Maar dan kan er ook geen zegen vallen.

Bij het aanrichten van het Avondmaal hebben ouderlingen tafelwacht. Ze zien dan wie er wel aangaat en wie niet; wie dit terecht doet en wie niet. Uiteraard zijn de ouderlingen geen hartenkenners. Een en ander heeft te maken met het handhaven van de kerkelijke tucht. Toch mogen ouderlingen met name in een persoonlijk gesprek, Avondmaalsganghers ook bemoedigen, met name van wie ze weten dat hun Avondmaalsgang een worsteling was. Het werk van een ouderling is ook in deze zaken, om zielzorg te bedrijven in de gemeente. Persoonlijk hebben we wel eens iemand geadviseerd niet aan te gaan, omdat er reden voor was. Maar het deed wel pijn. Bovendien moet het al dan niet aangaan op de huisbezoeken ter sprake komen.

In alles blijft de belangrijke vraag over, wat tot eer van de Heere is, en wat niet. Dan hebben we niet onszelf te zoeken, maar de Heere alleen. Waar is het ons om te doen? Wie oprecht aan het Avondmaal mag gaan, weet dat hij of zij dat niet waardig is. Die is ook wel eens verwonderd dat hij of zij niet geweerd wordt.

Ik wens je de zegen van de Heere toe,
Ds. J. van Rossem

Dit artikel is beantwoord door

Ds. J. van Rossem

• Geboortedatum:
  04-03-1945
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Status:
  Inactief

121 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven