Schrijvers buiten gereformeerde traditie

Dr. C. A. van der Sluijs | 4 reacties | 08-08-2011| 13:00

In hoeverre kan het lezen van schrijvers die buiten de gereformeerde traditie vallen stichtelijk zijn? Hierbij is ook van belang om te definiëren wat binnen de gereformeerde traditie valt. Tellen baptistenschrijvers die in verkiezing e.d. geloven als 'gereformeerd'? Dan doel ik op bijvoorbeeld John Bunyan en C. H. Spurgeon, maar ook hedendaagse sprekers/schrijvers als John Piper en Paul Washer, die allemaal grote problemen hebben met bijvoorbeeld de gereformeerde leer omtrent de doop. Telt George Whitefield als gereformeerd? Hij wordt immers vooral in verband gebracht met het methodisme, ook al hield hijzelf wel vast aan de verkiezing. Daarnaast vraag ik me af wat te denken van bijvoorbeeld schrijvers/sprekers uit een land als China? Een land waar het Christendom toch echt wel leeft, maar waar geen gereformeerde traditie is waar de Christenen daar uit kunnen putten.

Beste gereformeerde speurder,

Zo’n vraag mag ik wel. Dit getuigt van nadenken en in zekere zin van fijnproeven. Om te beginnen: er bestaat enerzijds geen vastomlijnde onbewegelijke gereformeerde traditie. Luther en Calvijn legden verschillende accenten. Evenzeer hun tijdgenoten en mede- reformatoren Zwingli, Bullinger, Bucer en John Knox in Schotland. Luther was vooral de dynamische prediker van de drie sola’s (scriptura, gratia, fide). Calvijn zette dit meer in een theologisch en dogmatisch raamwerk. Om maar wat te noemen: Bullinger had meer aandacht voor het verbond en Knox was vooral de practicus.

Gezamenlijk keerden zij zich tegen de wederdopers (latere baptisten). Daarmee valt er een scherpe markering. Toch blijkt er binnen de historische context een dusdanige wisselwerking tussen de hoofdstroom van de Reformatie en het doperdom te kunnen zijn dat er plaats was voor een Bunyan, een Spurgeon en vele anderen. Ook vandaag, zoals je terecht signaleert. Alleen moeten we dan wél op onze tellen gaan passen en scherp onderscheiden waar ze een ‘binnengrens’ overschrijden. Met een andere doopleer verschuift immers ook de verbondsleer. En dit heeft weer implicaties voor (het adres van) de prediking (en daarmee voor de inhoud van de prediking). Nu blijkt God door alle eeuwen met een dogmatisch kromme stok ook rechte slagen te kunnen toebrengen. En vergeet niet dat de hoofdstroom van de Reformatie ook kon ‘verstandelijken’ in een dode orthodoxie. De laatste had dan vaak de impuls nodig van de ‘dopersen’ om weer een beetje op dreef te komen.

Voor ons zelf moeten we scherp in de gaten houden of het parool van de Reformatie "alleen de Schriften, alleen genade, alleen geloof" wezenlijk in tact blijft. Wellicht aan de randen wat beschadigd maar wezenlijk (nog) niet door het bederf aangetast van de leer van de ‘vrije wil’. Dit vereist enig invoelingsvermogen en een onbevangen openheid voor 'andersdenkenden'. Zo mogen we de geesten beproeven of ze uit God zijn (1 Joh. 4:1). Niet vergetend het onderliggend apostolisch vermaan “Beproeft uzelf”(2 Kor. 13:5).

Het laatste waar je op wijst, is helemaal interessant: het levende christendom in een land als China kan niet putten uit een gereformeerde traditie. Dit zal waar zijn, maar onderschat de invloed van de zending niet die toch veelal juist vanuit gereformeerde stromingen werd ondernomen en nog altijd wordt bedreven. Maar je hebt gelijk: het gereformeerde geloven en belijden krijgen een geheel eigen klankkleur vanuit een volkomen andere context. Een buitengewoon interessant gegeven trouwens, want dit zou wel eens kunnen betekenen dat wij weer het een en ander kunnen leren van hen. En zo zou het toch wel eens kunnen gaan om “de veelvuldige (veelkleurige) wijsheid van God”(Efeze 3 : 10).

Wijsheid!

Met vriendelijke groet,
Ds. C. A. van der Sluijs

Dit artikel is beantwoord door

Dr. C. A. van der Sluijs

• Geboortedatum:
  14-09-1942
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Inactief

174 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven