Omgaan met vader

dr. J. van der Wal | 32 reacties | 28-10-2010| 15:07

Ik heb een vraag over hoe ik om moet gaan met mijn vader. Mijn vader is een man van middelbare leeftijd. Hij heeft een moeilijke jeugd gehad. Hij heeft weinig waardering gekend en weet daarom niet hoe hij om moet gaan met feedback en al helemaal niet hoe hij waardering moet geven. Hij kan niet met positieve en ook niet met negatieve feedback omgaan. Nu heeft hij ook last van een midlife crisis. Hij is de hele dag met zichzelf bezig, vindt het moeilijk om zijn kinderen los te laten. Hij houdt ook van een glaasje wijn. Ongeveer eens per maand is hij goed aangeschoten, meestal in het weekend. Dan zwelgt hij in medelijden, wil hij scheiden en zegt dingen die niet kunnen. Hij gelooft dat God zijn zonden heeft vergeven, maar leeft hier niet naar. Hij rijdt vaak flink te hard, oordeelt over mensen, drinkt veel. Doordat hij zijn verleden niet heeft verwerkt probeert hij zichzelf waardering te geven en dit gaat vaak over de rug van anderen. Meestal over die van mijn moeder. Mijn moeder is een sterke vrouw en slikt dit allemaal. Maar wanneer mijn vader zegt dat hij wil scheiden en wilde dat hij nooit getrouwd was, doet dit haar veel pijn. Ik woon op kamers en doordeweeks woont mijn zusje alleen bij mijn ouders. Zij kan het moeilijk relativeren als hij zulke dingen zegt, of boos wordt om niets en dan dingen tegen haar zegt die een ouder nooit zou mogen zeggen! Ik heb al lang voor mijn vader gebeden, maar zie nog weinig verandering. Vijf jaar geleden is hij bij een psycholoog geweest, maar vond dit een afgang... Ik weet niet wat ik kan doen om de situatie te veranderen. Als dit zo doorgaat gaat het niet goed, zeker niet met mijn zusje! Ik snap dat hij een mens is en fouten maakt, maar hij blijft hierin liggen.

Hier hebben we te maken met een zeer moeilijke situatie. Dat moelijke zit hem o.a. in de volgende aspecten van het probleem:

1. De positie van de vraagsteller/-ster. Hij is kind van zijn ouders. Dat betekent om te beginnen dat het heel veel moeite kost om de pijnlijke werkelijkheid onder ogen te zien en te aanvaarden als een gegeven. Ieder kind wil graag dat zijn ouders in liefde met elkaar leven en dat hij/zij trots kan zijn op zijn ouders. Hier is dat niet het geval. In elk geval is de vraagsteller bepaald niet trots op zijn vader. En misschien vindt hij/zij ook wel dat zijn moeder meer zou moeten optreden. Je positie als kind betekent ook dat je niet zo gemakkelijk je ouders aanspreekt op gedrag dat niet door de beugel kan. Er is van nature de
(terechte) neiging  om je ouders gehoorzaam te zijn en te respecteren. Als het gaat om de vraag wat je kan doen, vraagt dat eerst om de moed en de kracht om de pijnlijke werkelijkheid echt onder ogen te zien en te accepteren. Dat betekent dat je datgene dat niet goed is onderkent en durft benoemen en tegelijk dat kan doen vanuit een grondhouding van liefde en respect. Dat is heel moeilijk voor een kind, ook al is dat kind zelfstandig en volwassen.

2. De tweede complicatie in deze situatie is de relatie tussen vader en moeder. Je ziet van buiten dat hun huwelijk onder forse druk staat. Er is sprake van drankmisbruik, waarvan de uitingen mogelijk nog verder gaan dan je hier weergeeft. En vader 'parasiteert' kennelijk op het geduld (of de angst?) van moeder. Daarmee wil ik zeggen dat hij meent ongestraft zijn problemen te kunnen uitleven ten koste van zijn vrouw, maar ondertussen ook 'dankzij' zijn vrouw. Zij stelt immers niet zodanige grenzen dat hij daarmee stopt. Dit is vooral een probleem tussen je ouders. Daar kun jij als kind niet tussen komen. Dat moeten ze zelf oplossen.

3. Als laatste moeilijkheid noem ik de positie van het zusje. Als broer of zus zie je aan dat die in een afhankelijke positie verkeert. Kennelijk kan zij het huis niet uit. Ze ondergaat de problemen en kan erdoor beschadigd raken in haar ontwikkeling. Maar als broer/zus kun je daar niet gemakkelijk iets mee.

Kortom, de problemen die je ziet raken je diep, terwijl je mogelijkheden om er wat mee te doen beperkt zijn. Daar komt bij dat voorzover je er wat aan kunt doen, dit veel vraagt aan moed, liefde en wijsheid.

Tegen deze achtergond kan ik je het volgende meegeven.

a. Zorg er voor dat je enkele verstandige mensen om je heen hebt die je vanuit een bijbels gezichtspunt bijstaan in de manier waarop je met je vader, moeder en zusje om gaat. Dit is echt  nodig om je grenzen te blijven bewaken, voor bemoediging, troost en goede raad.

b. Wees op een liefdevolle manier heel duidelijk naar je ouders. Dat betekent dat je concreet benoemt wat niet kan en dat je dat doet zonder te miskennen dat het je vader en moeder zijn.

c. Het kan zijn dat het accent bij de aanpak mogelijk nog meer ligt bij je moeder dan bij je vader. Dat lijkt niet eerlijk, omdat hij kennelijk degene is die de problemen voor een groot deel veroorzaakt. Tegelijk kan hij het in stand houden door de verdraagzaamheid van je moeder. Zij doet er verstandig aan om grenzen te stellen en die te bewaken. Evt. door hem uit huis te sturen. Zij heeft daarbij pastorale en professionele hulp nodig, want ook voor haar alleen is dat heel moeilijk. Hoe eerder zij dat doet, hoe eerder je vader onder ogen moet zien dat hij moet veranderen. Daarbij draagt je moeder ook een verantwoordelijkheid naar je zusje. Daar mag je haar op aanspreken en steunen in het maken van goede keuzes. Je zegt dat je moeder een sterke vrouw is die het probleem gedrag slikt. Het kan echter ook zijn dat haar gedrag aantoont dat ze juist niet sterk is en over zich laat lopen! Dan heeft ze zeker hulp nodig.

d. De website drankjewel.nl bevat eveneens tips voor dit soort situaties.

e. Het gebed blijft nodig, ook al lijkt het tot nu toe weinig te helpen om het zo maar te zeggen. Gebed voor je ouders, je zusje en zeker ook voor jezelf.

Ik besef heel goed dat hiermee slechts een eerste aanzet voor een antwoord is gegeven, maar hoop van harte dat je hiermee wat kunt.

Dr. J. van der Wal

Dit artikel is beantwoord door

dr. J. van der Wal

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven