Onvruchtbare man in de Bijbel

Ds. M.F. van Binnendijk | 6 reacties | 30-09-2010| 10:42

Wij weten sinds een jaar dat wij medisch gezien helaas geen kinderen kunnen krijgen. Dit is een groot verdriet voor ons. Gelukkig kunnen we er met elkaar erg goed over praten. Maar ons probleem is het volgende. In de Bijbel staan veel voorbeelden van vrouwen die (on)vruchtbaar zijn/waren en/of waar God de baarmoeder van de vrouw uiteindelijk (weer) heropend heeft. Echter, zijn er ook voorbeelden waar dit betrekking heeft op de man? Dit is namelijk bij ons het geval. Komt dit vaker voor bij mannen in de Bijbel? Kunt u ons hier een voorbeeld van geven? Wel hebben we besloten ons op te gaan geven bij Revoke, zodat we er met andere echtparen over kunnen praten, omdat we merken dat dit in de familie- en vriendenkring, maar ook in de christelijke gezindte, nog een moeilijk bespreekbaar probleem is.

Ik vind het bijzonder moedig van je om dit onderwerp ter sprake te brengen. Het valt mij niet moeilijk om zowel je vragen als je gevoelens in te leven. Beiden zijn mij niet onbekend. Neemt niet weg dat ieder mens -zowel man als vrouw- alsook eenzelfde situatie niet hetzelfde doorleefd en verwerkt wordt. Ook al weet ik jullie namen niet, jullie spreken er niettemin met vrienden en familie over, merk ik uit je vraag. Daar is moed voor nodig.
 
Zeker voor een jong echtpaar dat een gezin wil stichten en het verlangen kent om zelf kinderen te krijgen en op te zien groeien, gaat kinderloosheid gepaard met een zodanig diep verdriet, dat voor velen niet peilbaar is. Het wordt zelfs een dubbel verdriet als onbegrip juist blijkt bij hen die heel dichtbij staan. Ouders, broers, zussen. En elke keer als er weer iemand zwanger is, wordt je helemaal koud van binnen. Sla je dicht. Verstil je.
 
"Ik geen vader, jij geen moeder" was de werktitel van een boekje dat ik ooit nog eens wilde gaan schrijven over dit onderwerp. Voor diegene, die zich in een situatie bevinden zoals jullie. En dat zijn er niet weinig. Uit onderzoek blijkt dat van de tien jongens in Nederland er vijf onvruchtbaar zijn of zwak zaad hebben.

Voor gelovige mannen en vrouwen gaan het verdriet en de teleurstelling m.i. nog een behoorlijke spa dieper. Nog ándere vragen komen op je af, zoals: "Hoe staat het met de verbondsbelofte van God? Wat moet ik met de opdracht en belofte 'gij en uw zaad na u'? Wat moet ik  met 'Gaat heen en vermenigvuldigt...'?"

En dan zijn er met enige regelmaat die zondagen dat het dopen is. Weinigen weten van het stille verdriet dat er tijdens zulke diensten door je heengaat. Omdat je weet, dat jíj en je man nooit bij de doopvont zullen staan. En misschien dat jij als man kinderloosheid ervaart dat jij de laatste telg bent die de familienaam draagt. Een afgesneden zaak...
 
Dan is er ook nog de medische kant van de zaak, met al zijn vragen en mogelijkheden. Heeft je man zwak zaad, waardoor er nog (enige) kans zou zijn door bijvoorbeeld de toepassing van IVF of ICSI, als je deze weg al ethisch verantwoord vindt. Of willen wij die weg helemaal niet op. Misschien zien we een andere weg geopend, zoals adoptie of het  opnemen van één of meer pleegkinderen... Of we kiezen ervoor om samen te blijven.

Niet onbelangrijk is het om in dit proces te onderkennen wanneer je er persoonlijk én samen aan toe bent om verder te gaan kijken. Als er enige verwerking heeft plaats mogen vinden. Daarbij loopt de verwerking bij man en vrouw nooit parallel. Een man zal er anders (vaak stiller) tegenover staan dan een vrouw (die zich doorgaans gemakkelijker in woorden uit).

Ik ben er voor jullie heel blij om, dat jullie er samen over kunnen en willen praten. Niets is belangrijker dan dat! Alleen zó kun je peilen waar je persoonlijke en gezamenlijke verdriet en verlangens liggen. Juist wanneer de weerbarstige werkelijkheid in onze beleving scheef komt te liggen ten opzichte van onze verwachtingen. Dit had je je niet kunnen voorstellen, toen de predikant het huwelijksformulier op jullie trouwdag voorlas en zei: "... in goede en kwade dagen...." Die kwade dagen lagen dichterbij dan je lief was.

Je vraagt naar enkele Bijbelse voorbeelden waar juist naar de man gekeken wordt. Dat gebeurt wel degelijk. Tegelijk moeten we de Bijbel niet als sjabloon op onze eigen situatie leggen, zonder ook naar de context van die tijd te kijken. Nog afgezien van het onderscheid van de belofte en de vervulling, de tijd vóór en ná het plaatsvervangende werk van onze Heiland.
Maar laat ik één sprekend voorbeeld naar voren halen dat bijzonder dichtbij komt. De wet van Mozes verbiedt dat een gesnedene -dat is: een man die bewust, of door een medische ingreep, of door een ongeluk, gecastreerd of gewond is aan zijn geslachtsdeel- in de tempel komt. Denk maar aan de kamerling uit de Handelingen der apostelen. Hij is een eunuch, een harembewaker, die vanwege zijn 'ambt' ontmand is. (Het is mij niet helemaal duidelijk of zijn teelballen geheel zijn verwijderd, of stuk gedrukt -wat in het Midden-Oosten gebeurde bij aankomende zangers en bepaalde priesters- of dat alleen zijn zaadstrengen zijn doorgesneden, zgn. sterilisatie). Voor hem gold: Verboden toegang in de tempel. Terwijl een kinderloze man als Zacharias zelfs in het binnenste heiligdom mag dienen.
 
Toch geeft Jesaja (56:3) juist voor een (af)gesneden man een kostbare belofte: "En de vreemde, die zich tot de HEERE gevoegd heeft, spreke niet, zeggende: De HEERE heeft mij gans en al van Zijn volk gescheiden; en de gesnedene zegge niet: Ziet, ik ben een dorre boom."
 
Ik betreur het met jou dat in een groot deel van de reformatorische gezindte het onderwerp 'onvruchtbaarheid' (nog) nauwelijks bespreekbaar is. Net zo min als er gesproken wordt over die innerlijke strijd van die ene moeder (en vele moeders met haar!) die tegen haar zin van de zesde zwanger was. Toen zij van het consult bij de huisarts thuiskwam gaf zij op de vraag van haar vriendin -"En, hoe was het...?"- als antwoord: "Helaas, het hartje klopt...!" Daar wordt je verdrietig stil van.
 
Ik bid jullie toe dat jullie in bovengenoemde zaken je niet alleen zult herkennen, maar dat je ook mag weten, dat jullie als man en vrouw, als gezin hierin niet alleen staan. Zowel als mens onder de mensen, maar ook als mens voor onze goeddoende God. Hij heeft Zijn plan, zeker ook voor jullie. En ik mag en kan het zeggen: "Wat God doet ís geweldig. Hij heeft het (voor ons althans) zó gemaakt, dat het boven bidden en denken uitging en dat we ons verwonderen moesten. En dat doe ik nog elke dag. Dat is een ervaring, die ik ook jullie (en allen die in stilte over jullie schouders meelezen) van harte gun.

Ds. M. F. van  Binnendijk,
Capelle aan den IJssel

Dit artikel is beantwoord door

Ds. M.F. van Binnendijk

• Geboortedatum:
  30-11-1963
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Stadskanaal
• Status:
  Actief

171 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven