Machtsmisbruik door ouders

ds. M. Klaassen | 21 reacties | 20-09-2010| 18:00

Ik heb een vraag over gezag en macht en het slaan van kinderen door ouders. Is dit machtsmisbruik? Wanneer eindigt gezag en begint macht? Hoe moet je dit zien in relatie tot God? Hoe kun je zingen: "Sla mij met medelijden, gelijk een vader doet?" Dan ga je ervan uit dat een vader altijd het goede met zijn kind voorheeft, maar wat als dit niet zo is? Kan dat wel, bestaat dat wel, dat een vader met medelijden een kind slaat? Wat is gezag precies? Wat is het verschil met macht?

Dag,
 
Bedankt voor je vraag.
 
Je vraag bestaat uit verschillende deelvragen. Laat ik die eerst beantwoorden alvorens tot een conclusie te komen. Eerst de vraag naar het verschil tussen gezag en macht. Gezag -in christelijke zin verstaan- is door God geschonken bevoegdheid. Zo heeft de overheid een door God geschonken bevoegdheid om te straffen en te belonen (Romeinen 13). Macht is het vermogen dat gezag uit te voeren. Een docent kan succesvol zijn -of niet- in het handhaven van orde. Om de orde te handhaven probeert hij verbaal, emotioneel of psychisch invloed uit te oefenen op de kinderen. Als een docent fysiek geweld zou gebruiken om orde te handhaven, is hij er misschien wel in geslaagd om zijn macht te gebruiken, maar de wetgever zal vinden dat dit geen goede manier van machtsuitoefening is. Dus of macht positief of negatief (machtsmisbruik) geduid moet worden, is afhankelijk van externe factoren. In de ene samenleving zal men het geen probleem vinden als een docent fysiek geweld gebruikt (een klap), terwijl het in onze samenleving 'not done' is.  

Hoe zit het met ouders? Als het gaat om kinderen is het evident dat ouders in het opvoeden van hun kinderen beschikken over een door God beschikte bevoegdheid. Zij zijn verantwoordelijk voor de opvoeding en vorming van het kind. Om je geschonken gezag goed uit te oefenen, heb je een zekere mate van macht nodig. Er bestaat verschil van inzicht of dit alleen verbaal, emotioneel en psychisch is, of dat daarbij ook fysiek geweld gebruikt mag worden. Ik denk dat de Bijbel ruimte laat voor een geringe mate van fysieke dwang (een tik bijvoorbeeld). Het bijbelse spreken over de roede wijst in die richting. Veel belangrijker dan de vraag of dit nu wel of niet mag, is de vraag: wat is het motief om die tik te geven? Is dat om je agressie kwijt te raken of heb je daarbij het belang van het kind op het oog? Wie fysiek geweld gebruikt, mag dit nooit onder invloed van woede of agressie doen. Het lastige is, dat dit wel vaak gebeurt, met alle negatieve gevolgen van dien soms. Toch is het mogelijk met 'medelijden' te slaan. Als ik heel soms mijn kind een tik geef, voel ik dat misschien nog wel meer dan zijzelf. Die tik doet niet alleen haar pijn, maar ook jezelf. Slaan is een uiterste middel als andere middelen soms niet blijken te helpen. Daarmee geef je aan dat ze grenzen is overgegaan die je niet mag gaan. Maar dat betekent, denk ik, wel dat je eerste andere middelen uitgeprobeerd zult moeten hebben.

Hoe zit het met Gods 'slaan'? Er is een belangrijk verschil tussen de heilige en goede God en een zondig mens. Als God slaat, dan is dit nooit onbeheerst of agressief. Zelfs als Hij mensen met Zijn oordeel bezoekt is Hij geen woedende tiran. Wat betreft je verwijzing naar Psalm 6: Het slaan van God als Vader van Zijn kinderen, dient altijd hun nut (lees Hebr. 12) en verbetering. Als Hij slaat, slaat Hij inderdaad met medelijden. Wij zijn geneigd om het Vaderschap van God af te meten aan ons idee van vader-zijn. Helaas kan dat een negatief gekleurd vaderbeeld zijn, bijvoorbeeld wanneer een meisje door haar vader misbruikt is. Het is echter juist andersom: God is de volmaakte Vader, van Wie aardse vaders een afspiegeling zouden moeten zijn. Van Hem geldt: Geen vader sloeg met groter mededogen op 't teder kroost ooit Zijn ontfermend' ogen dan Israëls Heer op ieder die Hem vreest...
 
Hartelijke groet,
Ds. M. Klaassen, Hedel

Dit artikel is beantwoord door

ds. M. Klaassen

• Geboortedatum:
  25-02-1981
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Sliedrecht
• Status:
  Inactief

11 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven