Kun je als refo alle klassieke muziek luisteren?

Wordt muziek van Distler, Pepping en Messiaen pertinent afgewezen? Hoe zit het met Franse muziek? Bijvoorbeeld Widor z’n vijfde symphonie? Widor gebruikt in zijn symphoniën Gregoriaanse thema's? Moet je denken: hij is een rooms, dus de muziek is verkeerd? Maar dan kun je toch bijna geen enkele CD met orgelmuziek meer beluisteren? Ik heb er wel een beetje een nare smaak aan overgehouden. Als ik nu orgelmuziek luister denk ik wel snel: is het niet rooms, dus verkeerd? Wat te denken van de dodenmars en engelenzang van Guilmant? Deze wordt ook door 'bevindelijke' organisten veel gespeeld, maar is het geen roomse visie op leven en dood? Kun je als refo alle Franse (Italiaanse, bijv. Mozart) muziek luisteren?

Even helder op een rij. In de 9e eeuw is Gregoriaanse muziek geschreven. Dat is veel eerder als dat de Ger. Gem. of de PKN bestond. Was je in die tijd christen, dan ging je naar de Katholieke Kerk. Binnen de Gregoriaanse muziek heb je soms wat 'vreemde' teksten, maar soms ook citaten rechtstreeks uit de Bijbel. Vreemde teksten kom je vaker tegen, die tref je ook aan in bijv. christelijke zangbundels. Het zou jammer zijn als je meteen ook de stijl en de inhoudelijke liederen weg moet gooien en moet definiëren als rooms.

Spreek je over symphonieën voor orgel. Daar zit geen tekst bij, het gaat puur om de kunst van de muziek zonder daar persoonlijk een boodschap in mee te geven. Al zit daar soms wel een boodschap in (of een bestaand verhaal achter), zoals bij de engelenzang van Guilmant. Wij zingen ook een engelenzang met kerst, waarom mag hij dan geen engelenzang componeren voor orgel? Een dodenmars, misschien klinkt het woord vreemd voor ons. Het is een soort uittocht bij de begrafenis. In bepaalde reformatorische kerken is het stil en in andere kerken wordt een Psalm of lied door de organist voorgedragen. Ik denk dat dit meer traditie is dan “rooms of refoos”.

Ere wie ere toekomt! Ken jij de motieven van Distler of Massiaen? Ik niet. Misschien waren die wel overeenkomstig de motieven van J. S. Bach: Soli Deo Gloria, God alleen de eer. (Toch ken ik Bach ook als de schrijver van niet tekstgebonden muziek, zijn toccata en fuga in d minor hoor je toch ook overal.) Let op wanneer er teksten voorbij komen en denk daarbij: Kan ik hiermee God, de Schepper van de hemel en de aarde (enn dus ook van de kunst) loven en prijzen of niet. Laat dat het criterea in heel je leven zijn.

Weet dit: Er zijn heel wat “roomse musici” (zo noemde je ze) te vinden die Bijbelser leven dan sommige protestantse of reformatorische musici. Kortom: Of je nu muziek componeert, speelt of beluistert, doe het tot eer van God! Halleluja!

Hartelijke groet,

Bert Noteboom