De reformatorische luchtbel

SMS | 8 reacties | 15-09-2011 | 10:01

"In het isolement ligt onze kracht." Het is de in reformatorisch Nederland meest gekoesterde uitspraak van de 19e eeuwse christelijke staatsman en historicus Guillaume Groen van Prinsterer. Helaas is dit ook het meest misbruikte en uit z'n verband gerukte statement van de anti-revolutionaire politicus. Met Groen in ons vaandel hebben we legitimiteit gevonden in de ivoren zuil waarmee we ons veilig wanen voor de boze buitenwereld.


De eretitel "christelijk" hebben we  verkwanseld voor een goedgevulde schotel linzenmoes en ingewisseld voor de naam van een kerkscheuring: de Reformatie, hoe noodzakelijk ook. Kenmerkend, want scheuren en splitsen kunnen we namelijk als de beste. En terwijl de vijand flinke bressen slaat in de luchtbel die we beschouwen als een veilig bolwerk, bestoken we elkaar met futiliteitjes, dogmatiekjes en leerstelligheidjes.
 
Feit is dat we genoeg aan elkaar hebben om ons te kunnen en willen bekommeren om het heil van anderen. Wat heeft het vrijwillige isolement, waarin we ons vanaf het begin van de jaren zeventig met maximale inzet hebben begeven, ons opgeleverd? Eigen scholen, kranten, tijdschriften, vakbonden, organisaties, tehuizen, winkels, enz. En als we twijfelen aan de rechtzinnigheid er van, plakken we er gewoon weer een nieuw nog orthodoxer clubje of schooltje naast. Als de muren maar hoog en dik genoeg zijn voor deze bastillons van formaat. Om de vijand buiten te sluiten, of om de kudde in het gareel te houden? En zo knielen we al jarenlang voor het klatergoud van onze zelfgebouwde altaren.
 
Zo af en toe mag een buitenstaander een kijkje in de keuken van reformatorisch Nederland werpen. Via Refoweb bijvoorbeeld. En dat is schrikken. Voor beide partijen trouwens. Hoe kunnen we op begrip rekenen als we al twee generaties lang het vijandbeeld in stand houden en hooguit mondjesmaat met wat degelijke foldertjes in een koopgoot lopen te leuren? Respect en waardering trouwens voor hen die hierin oprecht de voetstappen van Christus willen drukken.
 
Nogmaals, wat heeft het isolement ons opgeleverd, anders dan dode orthodoxie en oppervlakkige vroomheid? Onze naaste is niet meer de ongelovige buurman die we een Parel van grote waarde gunnen, maar het ongelooflijk degelijke vrouwtje in de kerkbank naast ons, waar we een rol pepermunt mee delen. We hebben Goud in handen en we beseffen het niet. Willen het niet weten ook, uit angst om het o zo knusse pluche onder ons zware zitvlak te verliezen. En onder de welluidende klanken op hele noten van onze veel te kostbare pijporgels in peperdure en van airco voorziene refotempels, blazen we ook nog eens de boodschap van vrije genade met Jezus Christus Zelf de kerk uit.
 
En zo hebben we de beginselen van Groen verkwanseld. Niet ons terugtrekken uit de samenleving in de krochten van het eigen gelijk, maar het zuiver bewaren van de bijbelse beginselen en het trouw blijven aan die waarden. En dat doorvertaald naar de alledaagse praktijk. Dat was de visie van deze grondlegger van de protestants-christelijke politiek. En zo zijn we verworden tot een jammerend en klagend volkje, als ons weer een kroonjuweel van eigen verdienste wordt afgenomen door de boze buitenwereld.
 
Maar er is hoop. Hoop, omdat er een barmhartige en genadige God is Die niet verlaat wat Zijn hand ooit begon. Omdat er nog zieleroerselen zijn in het dal der dorre doodsbeenderen. Omdat de Heilige Geest weer leven blaast in dode harten van een nieuwe generatie. Maar dat vereist wel radicale verandering. Bekering van ons hart en wederkeer tot Christus. Wat (be)let ons?

SMS op 15-09-2011, 10:01
8 reacties
Morris
15-09-2011 / 11:52
De Nederlandse verzuiling was een maatschappelijk systeem dat, min of meer uniek in de wereld, een grote bijdrage heeft geleverd aan de maatschappelijke emancipatie van vele bevolkingsgroepen – waaronder de reformatorische. In dat isolement lag kracht, jawel. En het paste ook zo mooi bij het ‘wel in de wereld, maar niet van de wereld’. Maar waar de eigen zuil – die eigenlijk bestaat uit vele kleinere pilaartjes – alleen een beschermende functie zou moeten vervullen, gaat het mis. Moeten we dan geen lijnen trekken met de Amish people en andere bevolkingsgroepen die zich uit de samenleving hebben teruggetrokken? Logisch dat het over-en-weer schrikken is als een buitenstaander de zuil/pilaar binnenkomt. Dat ben ik met SMS eens.

Maar zijn dode orthodoxie, oppervlakkige vroomheid en gebrek aan wervingskracht m.b.t. de Boodschap puur het resultaat van het isolement? Want dat is wat SMS suggereert. Misschien wel een beetje: zonder ontmoeting geen interactie en geen evangeliseren. Da’s logisch en waar. Maar is er niet méér aan de hand? Want zijn de dorheid en oppervlakkigheid niet ook binnen in de zuil/pilaar een probleem? Hoe komt het dat zovelen die zich reformatorisch of gereformeerd noemen het zicht op de Essentie zijn kwijtgeraakt en zich blind staren op regels en dogma’s? Is dat alleen het isolement? Ik heb het gevoel dat er meer aan de hand is. Wat precies? Daar zijn dikke boeken over geschreven. Ik weet wel één ding – en daarin ga ik weer mee met SMS: er is hoop voor ons en voor de wereld, omdat er een God is die nooit loslaat wat Hij begon.
1a2b3c
15-09-2011 / 12:34
Wederom een heel raak stuk van SMS, ik denk dat alle drie zijn artikelen met elkaar verband houden.
Er is inderdaad hoop omdat God barmhartig en genadig is, maar anderzijds moet er ook heel serieus rekening mee gehouden worden dat de kandelaar wel eens weggenomen kan worden. Opb.2.
Bert
15-09-2011 / 14:20
@ Morris. Je hebt gelijk dat de verzuiling een hoop in de maatschappij heeft gebracht! Maar dat was wel in de jaren 30 tot en met 50 (WO2 niet meegenomen). Probleem met de "refozuil" is dat deze vanaf de jaren 70 ontstaan is, in een Nederland wat wars van alle verzuiling was. Daardoor is het een bastion geworden die met argusogen bekeken wordt door de buitenwereld en vandaar dat er wederzijds geschroken wordt bij een kijkje in de keuken van elkaar.
Goeie column van SMS!
Omega
17-09-2011 / 12:36
Boeiend dat in een Boek van 2000 oud al geschreven staat dat jij dit zou gaan zeggen theomega. Als je een bewijs voor het bestaan van God zoekt, dan heb je er nu een.
Omega
17-09-2011 / 14:10
Dat Goud waar SMS het over heeft is volgens dat Boek (je weet wel) inderdaad een Steen. Die Steen hebben mensen laten vallen, weggeworpen (zoals ook jouw advies luidt). Maar juist die weggegooide Steen bleek belangrijker dan Goud. Het werd de hoeksteen van de Joodse tempel. Wat dat Boek dus probeert met zoveel woorden helder te maken is: laat die Steen niet vallen, maar omklem het met je beide handen. Klamp je daar aan vast. Dat wordt het Goud. Onmogelijk? Welnee, het gebeurt dagelijks. Die Steen (en dat Goud) leert ons daarnaast dat we niet beter zijn dan wie dan ook.
Omega
17-09-2011 / 15:13
Ik heb niet de indruk dat SMS hier bedoelt dat de reformatorische verworvenheden goud zijn. Tenminste, zo heb ik het niet begrepen. Want dat is indaad veelal (er zijn gelukkig ook goede uitingen) ballast. Vermoedelijk bedoelt SMS, de Steen uit onder andere 1 Petr. 2:4. Die Steen (niet een steen) wordt op andere plekken in dat Boek vergeleken met b.v. Goud of een Parel. Maar als jij bedoelt te zeggen dat het uiterlijk vertoon cq gedrag in reformatorisch Nederland vergelijkbaar met een baksteen is, kan ik me daar tot op zekere hoogte wel in vinden.
Pitty88
03-11-2011 / 19:48
Ik vind dat SMS op een rake manier verwoordt wat er schort aan de reformatorische zuil. Misschien is hij soms wat scherp en kort door de bocht, maar het raakt rechtstreeks de kern.
De inhoud toepassen op jezelf is misschien nog wel het moeilijkst van het geheel...
druifje
03-11-2011 / 19:53
Ik ben het helemaal eens met Pitty88!
Je kunt niet (meer) reageren op dit bericht. De reactiemogelijkheid is niet geactiveerd of de uiterste reactietermijn van 1 maand is verstreken.

Lees ook deze columns

…en die blies dit verhaaltje uit

Waar je als ouder tot voor kort nog je kroost 'aan het indoctrineren was' met een christelijke opvoeding, is dat sinds kort weer geoorloofd. Evolutie van de atheïst, zeg maar. En dat binnen enkele jar...
6 reacties
12-09-2011

Hufterig gedrag hoogleraren

Dachten we dat slechts evolutionisten het niet zo nauw nemen met de waarheid, vanaf vandaag weten we dat ook sociaal-psychologen naar hartelust goochelen met cijfers. Enkele weken geleden wist de beke...
9 reacties
09-09-2011

Christelijke jaartelling: G'day mate!

In navolging van de Europese Unie veegt ook Australië zijn derrière af met zijn christelijke roots. De termen Before Christ en Anno Domini (na Christus) worden ingewisseld voor Before Common Era en C...
7 reacties
06-09-2011
website-ontwikkeling door webdevelopment by Accendis
design website door design website by Mooimerk
hosting website door hosting website by STH Automatisering