Integer en betrouwbaar

Constant Contrarie | Geen reacties | 05-12-2009 | 15:00

Wie kent het niet? Je hebt een meningsverschil met je collega of je baas en als de emoties wat oplopen, zegt hij of zij opeens: “Wat je nu zegt, vind ik niet eerlijk; daarmee tast je me aan in mijn integriteit”. Je eerste reactie is er vaak een van schrik. Je hebt immers absoluut niet de bedoeling om de integriteit van die ander in twijfel te trekken. Menigeen begint zich dan ook uit te putten in verontschuldigingen en “zo-had-ik-het-niet-bedoeldjes”.

Bingo! Je ‘tegenstander’ heeft de slag gewonnen en jij gaat met een ellendig gevoel naar huis. Je voelt je ergens genomen maar weet niet goed waarom. Jíj hebt toch immers de integriteit van de ander aangetast?
 
Mis! Dat heb je namelijk helemaal niet gedaan. Dat heeft die ander ervan gemaakt. Terwijl jij je van geen kwaad bewust bent en discussieert op grond van feiten en/of argumenten, maakt je opponent zijn persoon zomaar ineens tot inzet van de discussie. Wat in het overgrote deel van de gevallen volstrekte lariekoek is!
 
Deze slinkse, doortrapte en achterbakse manier om aan een discussie onmiddellijk een einde te maken, is erg in zwang onder managers, politici en andere lieden die anderen aansturen (of menen dat te moeten doen) en hoog met zichzelf staan. Hij doet het ook altijd uitstekend in vergaderingen. De heren komen in het nauw, zien geen uitweg meer en brengen hun integriteit ter spake. Sommigen kunnen er nog een traantje bij wegpinken ook!
 
Een variant op de "integriteitstruc" is het stellen van de vertrouwensvraag. “Of vertrouw je me niet meer?” krijg je dan te horen, waarop de discussie in negen van de tien gevallen eveneens is afgelopen. Ook hier maakt de ander zijn integriteit tot inzet van het gesprek.
 
Er is eigenlijk maar één goede manier om deze stoot te pareren: negeren. “Het gaat hier niet om integriteit. Als jij die erbij betrekt, is dat jouw keuze. Aan die discussie doe ik echter niet mee. Ik discussieer alleen maar op grond van feiten en argumenten.”
 
Een aardig alternatief is wat ik zou willen noemen het omkeren in het tegendeel. “Nu voel ik me in mijn integriteit aangetast omdat jij denkt dat ik jóuw integriteit aantast.” Realiseer je dan wel dat je bent meegegaan in de integriteitsdiscussie. Maar het staat in ieder geval 1-1.
 
Ten slotte kun je in een enkel geval –mocht je daarvoor afdoende bewijzen hebben– natuurlijk ook de mokerslag uitdelen door te zeggen dat de ander inderdaad niet integer is en hem op de feiten te wijzen. Maar wees je bewust van het risico. Kun je je aantijging niet hard maken, dan krijg je de klap dubbel en dwars terug en ben je een prooi geworden van je opponent. Want een weg terug is er dan niet meer…
 
Een slotopmerking. De eerste betekenis van integriteit volgens Van Dale is “ongeschonden toestand”. Een andere betekenis luidt “rechtschapenheid”. Wie durft na Genesis 3 eigenlijk überhaupt nog zijn of haar integriteit tot inzet van discussie te maken?