Vaak gesproken over de “tale Kanaäns"

J.W.N. van Dooijeweert | Geen reacties | 31-03-2007| 00:00

Er wordt vaak gesproken over de “tale Kanaäns”. Ik weet ook wel wat de oude taal van de Bijbel is en zoals vroeger de mensen met elkaar spraken. Zij gebruikten dan woorden als; dikwerf, dewijl, een iegelijk, onzer, kond gedaan, en nog veel meer van die woorden. Maar mijn vraag is; Hoe kan dat nou te maken hebben met zalig worden of bekeerd zijn? Ik begrijp dat als je niet op deze manier praat en denkt, dat je dan niet bekeerd bent en het ook niet kunt worden. Maar hoe moet het dan met mensen die bijvoorbeeld in het Engels de Bijbel hebben. Kennen die ook deze oude taal? Of op de zendingsvelden?

Beste vraagsteller,

Je mag dat gerust zo aan me schrijven, maar je vraag is niet belachelijk. De manier waarop men met dit woord omgaat is vaak belachelijk. Ik wil er graag even met je over nadenken.

De “tale Kanaäns”. Wat een bedenking om daar iets mee te doen in verband met onze zaligheid. Wat een bedenking om daar iets mee te doen in verband met een Bijbelvertaling. Vaak hoor je de mening verkondigen en lees je die ook wel in beantwoording van vragen; dat de “tale Kanaäns” de taal is die gebruikt wordt in de Statenvertaling van de Bijbel. Niets is minder waar. Het getuigt van weinig kennis van zaken als we dit stellen. De Statenvertaling van de Bijbel is niet geschreven in de tale Kanaäns, maar gewoon in Oudnederlands, dat wij in onze tijd niet meer gebruiken.

Met de tale Kanaäns bedoelt men veel meer de taal die vroeger gebruikt werd op de gezelschappen. Die taal komt vaak sterk overeen met de oude Bijbeltaal. Voor vele ouderen klinkt deze taal heel vertrouwd. Er is ook niets mis mee om die onder elkaar te gebruiken. Mensen uit Engeland spreken met elkaar Engels en Limburgers spreken Limburgs. Op die manier kun je ook die verouderde taal onder elkaar gerust gebruiken. Het grappige is dat er uitdrukkingen zijn die gebruikt worden, waarvoor je een hele uitleg moet geven om te zeggen wat je bedoelt.

Bijvoorbeeld een uitdrukking die ik voor het eerst hoorde op een gezelschap in Alphen aan de Rijn, een 30 jaar terug: De nooddruftigen zoeken water, maar er is geen. Wat werd er mee bedoeld? Het werd mij uitgelegd met een heel ernstig gezicht. Het was toch wel erg dat ik het niet wist: Dat is een ziel die aangeslagen is door de opperste Rechter. Die ziel versmacht van dorst naar God, maar hij vindt Hem niet. Het is zo’n verborgen zaak voor hem. In de taal van vandaag: Het is iemand die ontdekt heeft dat hij een zondaar is voor God. Hij gaat God zoeken. Met verlangen, met een “dorst naar God”. Maar dit kun je net zo goed in gewone taal van vandaag zeggen. Alleen voor een bepaalde groep mensen klinkt het vertrouwder op de bovengenoemde manier.

Zo zijn  er honderden voorbeelden e noemen. Maar dit is niet de tale Kanaäns. De tale Kanaäns is een heel ander iets. Het is geestelijk. Het heeft te maken met hen die de Heere Jezus hebben leren kennen als hun Zaligmaker, als hun Verlosser. Mensen die de worsteling hebben doorgemaakt van zondaar zijn voor God. Maar die ook hun zonden mochten kwijtraken op Golgotha, aan de voeten van Jezus. Deze mensen herkennen elkaar! Of ze nu uit Nederland komen of uit Peru of uit Rusland, als ze met elkaar praten over de ervaringen (ondervindingen, bevindingen) in de dienst van de Heere, herkennen ze elkaar. Ze spreken dezelfde ‘taal’. Vroeger werd er dan wel gesproken op de manier van: “Als een ziel wordt aangeslagen door de Heere, dan gaat hij roepen tot God. Dan gaat zo’n mens beseffen dat hij eeuwig verloren ligt. Dan gaat zo’n ziel hongeren naar Gods gerechtigheid, maar hij vindt ze niet. De Heere Jezus is zo verborgen voor hem.
Hij ziet Hem niet en hij vindt Hem niet”.

Dit zijn  prachtige volzinnen. Ik kan volkomen begrijpen (ook uit ervaring) wat er bedoeld wordt. Maar voor de jonge mensen van vandaag is het heel moeilijk om op deze manier te denken. Met de tale Kanaäns wordt eigenlijk bedoeld het uitwisselen en doorgeven van ervaring in het geloof. En wie gelooft verstaat die taal. Maar het is geen andere taal. Het kan in gewoon Nederlands en met woorden van vandaag.

De bovengenoemde zin zou je gewoon in de woorden van vandaag kunnen zeggen:
“Als de Heere God Zijn Woord tot je laat doordringen, dan verandert er veel in je leven. Dan ga je begrijpen dat je een zondaar bent. Dat God je als een zondaar ziet. Dan begrijp je ook dat je verloren ligt en dat je voor eeuwig verloren bent als niet iemand je redt. Dit brengt een zoeken met zich mee. Een zoeken naar Iemand die je redden kan. De Bijbel brengt je dan bij Jezus. Het kan soms wel even duren voor je Hem gevonden hebt als je Verlosser. Dit ligt niet aan Hem, maar we zoeken vaak zo verkeerd.”

Kortom: De tale Kanaäns is geen geheimtaal en ook geen verheven
taal. Het is gewoon een ervaringstaal. Bijvoorbeeld: Als twee computerdeskundigen met elkaar spreken over bytes en gigabytes, enzovoort, dan zit ik met mijn oren te klapperen. Maar mijn kleinzoon van 15 gaat helemaal in het gesprek op. Hij weet waar ze over praten. Ander voorbeeld: Twee mensen die Jeruzalem bezochten spreken over de stad, de sjoeks, de bron, de markt, de reuk en de herrie van de stad, vanuit ervaring.
Iemand die er niet geweest is begrijpt wel zo’n beetje waarover het gaat, maar hij proeft en ruikt het niet.

Zo is het ook in het geestelijk leven. Twee mensen die elkaar ontmoeten en die alle twee opnieuw geboren zijn, die alle twee Jezus hebben lief gekregen, die alle twee vergeving voor hun zonden ontvangen hebben... Die gaan met elkaar praten vanuit de ervaring. Als dat jonge mensen van nu zijn, is dat in de taal en in de woorden van nu, 2007, en niet in woorden van 100 jaar geleden. Als ik in Peru iemand ontmoet die hetzelfde ervaren heeft in het geloof, dan spreken we in het Spaans, maar we verstaan elkaar door de tale Kanaäns. Zo zou ik graag het idee tale Kanaäns willen gebruiken. Niet om een verouderd taalgebruik goed te praten, maar gewoon zoals het is: Als je geloofservaringen heb, wissel je die uit met anderen. En die ander begrijpt je omdat hij of zij dezelfde ervaringen heeft.

Als je zo het begrip tale Kanaäns gebruikt, blijkt het geloof ook een zaak van nu te zijn. Van onze tijd. Ook juist voor jonge mensen van nu, midden in een chaotische wereld vol geweld en nood. Voor jonge mensen met een hart vol vragen. Voor jonge mensen die hunkeren naar helderheid en waarheid. Voor jonge mensen die door al die holle woorden heen willen prikken en naar de kern willen doordringen. Dan blijkt ook ineens dat een heleboel wat met een bepaalde toon wordt gezegd, iets heel gewoons betekent dat jij kunt begrijpen. Dan wordt je er ook voor bewaard om de oude Bijbeltaal als heilig te zien. Dat was taal van toen. Nu is onze taal wat veranderd en soms wel heel veel...

Wie verstaat nog het woordje dewijl of kond gedaan of diezelve dagen of ter gezetter tijd, enzovoort. Vandaag bestaan deze woorden niet meer in onze taal en gebruiken we andere woorden. Ook in de uitwisseling van geloofservaringen. En toch spreken al Gods kinderen samen de tale Kanaäns, niet als geheimtaal of als een heilige taal maar gewoon, ervaringstaal, in woorden van nu. Soms zelfs veel directer dan vroeger doordat het leven in onze tijd veel directer is.

Voetnoot: Als je Hebreeën 4:9 leest ontdek je een heel mooi iets wat deze dingen betreft: “Er blijft dan een rust over voor het volk van God”. Volk = laos in Grieks; een volk, stam, natie, die allen dezelfde afkomst en taal hebben. Prachtig hè! Afkomst: zondaar, gered door Jezus bloed. Taal: Jezus alleen! Dat spreekt uit heel hun doen en laten en klinkt door in al hun woorden. Een volk, stam, natie, allen die dezelfde afkomst en taal hebben.

Het is wat lang geworden, maar dat komt omdat het zo moeilijk is om de juiste woorden te vinden om het uit te leggen. Ik hoop dat je er iets aan hebt en ik hoop ook dat je de echte tale Kanaäns kunt verstaan of leert verstaan: je ervaring in een leven met Jezus doorgeven aan anderen en ontdekken dat je elkaar herkent.

Gods zegen! Hartelijke groeten,
Evangelist J. W. N. van Dooijeweert

Dit artikel is beantwoord door

J.W.N. van Dooijeweert

• Geboortedatum:
  23-01-1938
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Waddinxveen
• Status:
  Actief

266 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven