Wat is geloven?

Ds. A. van Vuuren | Geen reacties | 19-02-2007| 00:00

Wat is geloven?

Dit is wel een zeer open vraag, waar je in de beantwoording heel veel kanten mee uit kunt. Ik ga er maar van uit dat bedoeld is: wat is geloven in de Bijbelse zin van het  woord. Maar dan nog kun je er een heel dik boek overschrijven. Ik kan hier dus geen complete en afgeronde behandeling geven. Slechts een paar notities.

De woorden “geloof” en “geloven” zijn gedevalueerd. In het huidige Nederlandse spraakgebruik heeft  “geloven” niet meer de notie van “zekerheid.” “Denk je dat Piet nog komt?” Ik geloof van wel,” antwoord Kees. Hij bedoelt: ik weet het niet zeker. Met het Bijbelse woord “geloven” ligt het anders. In de Bijbel betekent geloven dat je zeker bent van God en Zijn Woord. Dat blijkt al uit het grondwoord voor “geloof.” Ons woordje “amen” (het zal waar en zeker zijn)  komt daar vandaan. Geloven komt van een werkwoord dat “vast zijn” betekent. We kunnen ook denken aan teksten die dat aangeven. Allereerst wat wel de definitie van “geloof” wordt genoemd. Hebreen  11:1. “Het geloof nu is een vaste grond der dingen die men hoopt en een bewijs de zaken die men niet ziet.” Denk ook aan Psalm 125:1 “Die op de HEERE vertrouwen zijn als de berg Sion, die niet wankelt, maar blijft in der eeuwigheid.”Vandaar dat de Heidelberger Catechismus geloven omschrijft als zeker weten en vast vertrouwen.

Geloven is een wonder van genade. Het komt niet op uit ons verdorven hart. Het is een gave van God gewerkt door de Heilige Geest. En als er in de Catechismus gevraagd wordt; vanwaar komt zulk een geloof?, dan luidt het antwoord: Van de Heilige Geest die het geloof in onze harten werkt  door de verkondiging van het Evangelie (H.C. 25). De Bijbel zelf zegt in Efeze 2:8: “Uit genade zijt gij zalig geworden door het geloof en dat niet uit u, het is Gods gave.“

Bij geloven gaat het vooral om het relationele, een relatie hebben met God. Bij de wedergeboorte gaat het vooral om de schenking van het nieuwe leven en bij de bekering vooral om de verandering van denken en handelen. Er is een onlosmakelijk verband tussen geloof wedergeboorte en bekering. Zo hoort bijvoorbeeld bij geloven ook het berouw hebben. Bekering is zo bezien een vrucht van het geloof.  Erskine, een Schotse oude schrijver zei: “Het geloof heeft twee ogen, met het ene oog zie je jezelf als zondig en schuldig mens, met het ander zie je op Christus.” Of: “geloven is een heen en weer bewegen van je eigen leegheid naar Christus volheid.” Al horen wedergeboorte bekering en geloof bij elkaar, de innerlijke zekerheid is aan het geloof gekoppeld en niet aan de wedergeboorte en de bekering. Zo is bijvoorbeeld de bekering en de daarmee samenhangende geheiligde levenswandel altijd maar ten dele. Maar het geloof omhelst de Heere Jezus en zo ben je heilig en rechtvaardig voor God. Het geloof doet rusten in Christus en Zijn volbrachte werk aan het kruis. Zo weet ik: In Hem ben ik volmaakt voor God. “Jezus uw verzoenend sterven blijft het rustpunt van mijn hart.” Zo geeft het geloof een vrede die nooit gevonden kan worden in de bekering omdat daar zoveel aan mankeert. Anderzijds kan het geloof toch niet los gemaakt worden van de wedergeboorte en bekering. Want echt geloof draagt vrucht. De vrucht van het oprechte geloof is de (dagelijkse) bekering.
Metterdaad!

De Bijbel heeft vele synoniemen voor het woord geloven zoals “horen” “verwachten”, “steunen” “je verlaten op” “hopen” enz. Maar het mooiste woord is wel “vertrouwen”. Het geloven richt zich op Gods beloven. Er op vertrouwen  dat de Heere doet wat Hij zegt.

Wie op de Heere vertrouwt krijgt gevoelens van rust, vrede, geborgenheid, houvast, blijdschap, etc. Maar dat betekent niet dat het geloof afhankelijk is van het gevoel en rust op het gevoel. Want dat zou betekenen: goed gevoel weg, vertrouwen weg. Bovendien iemand kan “een goed gevoel” hebben terwijl Hij de band met God niet kent, de omgang met de Heere beoefent. Het geloof heeft als fundament het Woord van God, met name Zijn beloften. Het echte geloof rust in Gods Woord en niet in het gevoel. Soms moeten we geloven dwars tegen onze negatieve gevoelens en ervaringen  in. De Bijbel noemt dat “het nochtans van het geloof.” Soms is het: Niets van Gods nabijheid voelen en toch geloven op grond van het Bijbelwoord. Habakuk 3:17 en 18, Jona 2. Naarmate we geestelijk meer volwassen worden leven we meer uit het geloof en minder op het gevoel.

Luther zei: Het geloof is een onrustig ding, Daarmee wilde hij niet ontkennen dat het geloof rust verschaft. Wel wilde hij daarmee aangeven dat het geloof wordt aangevochten en bestreden van de kant van de duivel, de wereld en je eigen hart. Daarom is het geloofsleven wel eens aan schommelingen onderhevig. Al is het wel zo dat het karakter en  het gebrek aan Bijbelkennis  hierbij een dominante rol kunnen spelen. Zo spreekt de Bijbel ook over de strijd des geloofs. “Strijdt de goede strijd des geloofs...1. Tim. 6: 12a. Die strijd mogen we echter strijden vanuit de wetenschap dat de overwinning vast ligt. “Maar in dit alles zijn wij meer dan overwinnaars”(Rom. 8:37).

Wat is geloven? In één zin gezegd: Vertrouwen op de Heere Jezus en zijn volbrachtte werk. Leeft dat vertrouwen in jouw hart? Zo ja, dan ben je te feliciteren, volgens Ps. 2 het laatste vers. “Welgelukzalig zijn allen die op de Heere vertrouwen.”

Ik zou het geloof voor geen goud willen missen. Heerlijk de kracht van het geloof te mogen ervaren, zelfs in de moeilijkste tijden. Zo ik niet had geloofd...(Ps.27). Ik sluit af met het appèl uit Johannes 3: 36: “Die in de Zoon gelooft die heeft het eeuwige leven, maar die de Zoon ongehoorzaam is, die zal het leven niet zien, de toorn van God blijft op hem” (Joh. 3:36).

Hartelijke groet,
Ds. A. van Vuuren

Dit artikel is beantwoord door

Ds. A. van Vuuren

• Geboortedatum:
  02-11-1948
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Capelle a/d IJssel
• Status:
  Actief

134 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven