Verschil tussen Gereformeerde Bond en Gereformeerde Gemeente

Ds. C. den Boer | Geen reacties | 03-12-2005| 00:00

Wat is nu het eigenlijk het verschil tussen de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Gemeente?

Beste vraagsteller, -ster,

Wat is het verschil -zo vraag je- tussen de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Gemeenten. Daar ik zelf jarenlang lid en studiesecretaris van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond ben geweest, heb ik er natuurlijk geen moeite mee om in kort bestek te vertellen, wat de Gereformeerde Bond is.

De Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde (Gereformeerde) Kerk is een richtingsorganisatie binnen die kerk. Daar zijn vrijzinnigen, daar zijn midden-orthodoxen, daar zijn confessionelen. En daar is ook de Gereformeerde Bond. De Gereformeerde Bond is aan het begin van de 20e eeuw (1906) opgericht met als doel om de waarheid binnen de NH Kerk te verbreiden en te verdedigen, zonder zich daardoor van die kerk af te willen scheiden. Het weekblad van de Gereformeerde Bond heet de Waarheidsvriend. Wij spreken over Hervormd Gereformeerden (het laatste is ons 'van'; van gereformeerde huize).

Velen hebben in de 19e eeuw en ook in het eerste kwartaal van de 20e eeuw de NH Kerk verlaten, omdat daar zoveel vrijzinnigheid was. Zij gingen heen, vormden kruisgemeenten. A. Kuyper heeft eind 19e eeuw die kruisgemeenten (dolerenden) verenigd in de Gereformeerde Kerken in Nederland. Andere kruisgemeenten (van de stroming van Hendrik de Cock) hielden zich daarvan afzijdig; zij zijn verenigd in de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland (1892). En later heeft G. H. Kersten andere kruisgemeenten bijeengebracht in de Gereformeerde Gemeenten (deze zijn later, zoals je zult weten weer uiteen gegaan in Gereformeerde Gemeenten en Gereformeerde Gemeenten in Nederland (zeg maar de Malan-groep).

De Gereformeerde Bond heeft welbewust ernaar gestreefd om binnen de NH Kerk te blijven en daar te strijden voor het goed recht van de confessie (de basis van de kerk; de drie formuleren van enigheid). Het is immers de -wat we graag noemen- Vaderlandse Kerk (kerk der Hervorming) wier herstel de Gereformeerde Bond beoogt. Dat wil zij vooral door een prediking naar Schrift en belijdenis. Daar klopt immers het hart van de kerk. Daarom heeft de Gereformeerde Bond altijd veel aandacht gegeven aan de opleiding van predikanten.

Er zijn leerstoelen waarin een hervormd-gereformeerde doctor in de theologie/hoogleraar betrokken is bij de opleiding van de aanstaande dienaren des Woords aan de theologische faculteiten. Daar werken trouwens ook andere Schriftgetrouwe docenten. Verder wordt er ook veel aan vorming en toerusting gedaan van de jongeren. Zo is er bijv. een opleiding tot godsdienstleraar en kerkelijk werker aan de Christelijke Hogeschool in Ede. En er zijn bonden/organisaties voor het jeugdwerk, evangelisatiewerk en zending (GZB). In totaal zijn er tussen de 450 en 500 gemeenten die zich tot de Gereformeerde Bond rekenen.

De prediking die de Gereformeerde Bond voorstaat, noemen we: voorwerpelijk-onderwerpelijk oftewel schriftuurlijk-bevindelijk. Dat wil zeggen dat niet alleen de grote leerstukken van de H. Schrift (de Drieëenheid, de Godheid van Christus, de verzoening door het bloed van Christus, enz.) nadruk krijgen. Maar ook dat de weg wordt aangewezen, waardoor we door Gods wederbarende Geest aan het heil, door Christus verworven, deel krijgen. Dat laatste betekent ook, dat de genade van God in de weg van het verbond wordt aangeboden aan iedere zondaar met bevel van bekering en geloof. Zie de Dordtse Leerregels (het begin). Dat "met bevel van bekering en geloof" is geen voorwaarde (door de mens te vervullen), maar de weg waarlangs het heil het deel wordt van de zondaar. Ook is het van belang de gemeenten de weg te wijzen in een prediking die gericht is op een leven in heiligmaking. En dat in het bijzonder in onze geesteloze en door en door verdorven samenleving.

We kunnen niet verhelen, dat er verscheidenheid is in de prediking en in de visie op het gemeente zijn in de Gereformeerde Bondsgemeenten. Er zijn om zo te zeggen: vleugels. Aan de ene kant wordt sterk de nadruk gelegd op het verbond. Anderzijds wordt de uitverkiezing en de noodzaak van wedergeboorte sterk benadrukt. Overigens zijn er liturgische verschillen. Er zijn Gereformeerde Bondsgemeenten waar ritmisch wordt gezongen en ook in zekere mate het vrije lied. Dat laatste echter is uitzondering.

Verder is de Gereformeerde Bond altijd tegen de vrouw in het ambt geweest; wat niet betekent dat er niet ook enkele gemeenten zijn waar vrouwelijke ambtsdragers functioneren.

Daar komt nog een aparte zaak bij. Het zal de Gereformeerde Bond heel zwaar vallen om zich te laten meenemen in de fusie van de drie kerken in 2003 (NHK, GKN en Lutherse Kerk). Wij vrezen, dat een aantal hervormd-gereformeerde gemeenten (o.a. Gekrookte Riet) zich daarvan afzijdig zal houden en dus apart komen te staan. Dat laatste is echter niet het beleid van de Ger. Bond.

Over de Gereformeerde Gemeente moet ik korter zijn, omdat ik daar niet van binnenuit over kan oordelen. Wel kan ik zeggen dat er duidelijke verbingslijnen zijn. Vooral ook in de prediking zal je zeker niet altijd en overal zoveel verschillen zien met de prediking in hervormd gereformeerde kring.

Ook hierin trouwens is er binnen de Gereformeerde Gemeenten onderscheid. Er zijn voorgangers die een ruim aanbod van genade prediken en er zijn ook voorgangers die met nadruk willen blijven binnen de kaders van de leeruitspraken van 1931 (denk aan de dogmatiek van ds. G. H. Kersten) waarin onder meer is uitgesproken, dat het wezen van het verbond alleen de uitverkorenen geldt. Het laatste betekent in de praktijk dat zeker niet door iedere voorganger van de Gereformeerde Gemeenten wordt vastgehouden aan het algemeen aanbod van genade waardoor iedere zondaar welgemeend genodigd wordt tot het heil in Christus en omdat hij een verbondskind is, mag pleiten op Gods genade.

Er is trouwens wel genade voor nodig om zowel de algemene aanbieding des heils aan iedere zondaar onverkort te prediken en tegelijk de mensen te zeggen, dat het alleen door onwederstandelijke genade is, dat een mens aan dat heil deelkrijgt. Denk aan de discussie die de laatste tijd gevoerd wordt binnen de Ger. Gem. n.a.v. de publicaties van prof. Blauwendraad.

Het lijkt mij tenslotte, dat er in onze -laat ik het nu maar noemen- gereformeerde gezindte ook veel is dat meer met traditie te maken heeft. En ik heb er behoefte aan om te zeggen dat het van het grootste belang is dat wij kunnen zeggen: Dat ik van de Kerk (hoofdletter) een levend lidmaat ben en eeuwig zal blijven. Dat wensen we elkaar graag biddend toe. Het bovenstaande is geschreven in de hoop, dat het mag bijdragen tot een wederzijdse (h)erkenning van elkaar.

God bevolen,

Ds. C. den Boer

Dit artikel is beantwoord door

Ds. C. den Boer

• Geboortedatum:
  20-04-1931
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Barneveld
• Status:
  Inactief

241 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven