Wat zijn de kenmerken van een zuivere prediking? Ik haal zelf nl. altijd het bes...

Ds. M.A. Kempeneers | Geen reacties | 14-08-2006| 00:00

Wat zijn de kenmerken van een zuivere prediking? Ik haal zelf nl. altijd het beste er maar uit, maar doe ik God dan niet te kort in Zijn doel met mij? Misschien wilde Hij me iets anders zeggen dan wat ik eruit pik. Om alles te moeten onthouden, op te volgen en te onderzoeken wat er in één preek gezegd wordt... daar word ik soms zo moe of erg onzeker van. Blij word ik als ik concreet voor ogen heb hoe ik mijn leven kan heiligen om zo voor God te kunnen bestaan!

Bedankt voor je vraag. Ik zal proberen hem per onderdeel van een reactie te voorzien.

Wat zijn de kenmerken van de zuivere prediking?

Over de prediking is veel te zeggen, meer dan ik nu kan doen. Er zijn een aantal goede boeken over geschreven. Ik beveel je aan om die te lezen. Bijv. “Predikers en prediking” van D. M. Lloyd Jones, “Priesterlijke Prediking” van prof. W Kremer en “De preek...wat doen we ermee” van ds. D.J. Budding.

Laten we eerst luisteren naar Paulus: “Want ik heb niet voorgenomen iets te weten onder u, dan Jezus Christus, en Dien gekruisigd.” Dat betekent niet dat Paulus alleen maar Goede Vrijdagstof heeft behandeld. Het gaat ook om de toeleidende weg tot Christus. Om het vluchten naar Christus als de Rots van het behoud. Het gaat om het drinken uit die Rots tot vergeving van je zonden. Maar ook om staande op die Rots in beginsel heilig voor God te leren leven.

Onze belijdenis heeft ook over de zuivere prediking nagedacht. In de Dordtse Leerregels wordt onder meer gezegd dat in de prediking de belofte des Evangelies -die als inhoud Christus heeft- aan alle mensen zonder onderscheid met bevel van geloof en bekering verkondigd en voorgesteld moet worden. De grondleggers van de Nadere Reformatie zien dat aanbod als één van de kernmerken van de zuivere prediking. Maar dat is niet het enige. We kunnen ook eenzijdig de nadruk leggen op het aanbod. Daar eindigden de remonstranten namelijk. Met daarbij de gedachte dat de mens nog enige mogelijkheid had om zelf te kunnen geloven. Onze vaderen snijden dat radicaal af. De oorsprong van de zaligheid en van het geloof ligt alleen in het verkiezend welbehagen Gods. Daarom benadrukken zij de doodsstaat van de mens. En geven zij kenmerken van de wedergeboorte en het geestelijke leven. Dat zal in de prediking daarom niet mogen ontbreken.
 
Niet alles kan en mag echter in één preek gezegd worden. Je moet het daarom zowel over een enkele preek als over het totaal van de prediking hebben, dus alle preken van een predikant bij elkaar. De enkele preek moet bediening des Woords zijn. Begrippen moeten vanuit de grondtekst worden uitgelegd. De verhouding van tekst en context moet duidelijk zijn. Vooral moet duidelijk zijn wat de boodschap van dat Goddelijke Woord is; voor toen en daar, maar -daaruit voortvloeiend- ook voor hier en nu. Dan komen ook de hoorders in alle verscheidenheid in beeld. Dat betekent dat er separerend gepreekt moet worden. Dan gaat het over de scheiding tussen bekeerd en onbekeerd. Maar er moet ook onderscheidend gepreekt worden. Er is immers verschil tussen de ene (on)bekeerde en de andere. Van de totaalprediking moet gezegd kunnen worden dat de volle raad Gods verkondigd wordt. Zij het in beginsel en met gebrek. Maar er moet evenwicht zijn. In Wet en Evangelie. In tekstkeus uit Oude en Nieuwe Testament. In beschrijving en appèl. De aspecten van de heilsorde en de gangen van Gods Kerk moeten aan de orde komen. Laat ik het samenvatten: het gaat in de totaalprediking om de drie stukken, de twee wegen en de éne Naam.

“Ik haal zelf nl. altijd het beste er maar uit, maar doe ik God dan niet te kort in Zijn doel met mij? Misschien wilde Hij me iets anders zeggen dan wat ik eruit pik.”

Dat is heel gevaarlijk. Ten eerste omdat je niet bij machte bent “het beste” eruit te halen. Want wat is dat? Waar meet je dat aan af? Aan je eigen inzichten? Of je gemoedstoestand op dat moment? Ten tweede sta je zo je eigen zaligheid in de weg. De volle Raad Gods moet ook in jouw hart en leven gestalte krijgen. Wet en Evangelie, vloek en zegen. Als jij jezelf afsluit voor een bepaald aspect van de zuivere prediking, dan raak je het Bijbelse evenwicht kwijt. Tenzij je natuurlijk onder een valse prediking zit. Maar dat kan ik niet beoordelen. Als de prediking niet zuiver is, dan moet je daar weg, omwille van het heil van je ontsterfelijke ziel.

“Om alles te moeten onthouden, op te volgen en te onderzoeken wat er in één preek gezegd wordt... daar word ik soms zo moe of erg onzeker van.”

Dat is ook bijna niet te doen, om alles te kunnen onthouden. Als je de grote lijn maar onthoudt. Het is daarom goed als je het thema en de verdeling onthoudt of opschrijft, de drie punten dus. Achteraf kun je aan de hand daarvan de preek overdenken.

“Blij word ik als ik concreet voor ogen heb hoe ik mijn leven kan heiligen om zo voor God te kunnen bestaan!”

Neem mij niet kwalijk, maar deze uitspraak is onbijbels! Misschien bedoel je het niet zoals je het schrijft, maar geen mens kan uit zichzelf zo heilig voor God leven, dat hij voor God kan bestaan. Dat is een gedachte die haaks staat op de bijbelse leer van zalig worden uit genade alleen. Lees Efeze 2:1-10 maar. "Je kunt alleen voor God bestaan schuilend achter het bloed van Christus."

“Ik vind het ook een heel zorgelijk iets, dat veel mensen zeggen: Hoe ik tot bekering moet komen, dat weet ik nu wel. Zeg mij maar hoe ik door de week als christen kan leven.”
 
Het getuigt van de vooronderstelling dat het wat betreft de bekering allemaal wel goed zit. “Je bent gedoopt, je hebt voor Jezus gekozen en nu moet je als christen heilig gaan leren leven”. Dat is de zielsverderfelijke invloed van de ‘evangelische’ richting. Met levensheiliging kun je niets verdienen. Alles is door Christus verdiend. Levensheiliging is het betonen van dankbaarheid voor wat Christus gedaan heeft. De norm daarvoor vind je in Gods heilige wet. “Och of wij uw geboôn volbrachten...om die te doen uit dankbaarheid.”

Ds. M. A. Kempeneers

Dit artikel is beantwoord door

Ds. M.A. Kempeneers

---

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven