Preek met weinig bevinding

Ds. A. van Vuuren | Geen reacties | 04-07-2006| 00:00

Is een preek bij voorbaat 'niet goed' of  'licht' als er heel weinig bevinding wordt gepreekt?

Beste vriend, vriendin,

Een goede vraag waar je wel als antwoord een heel boek over zou kunnen schrijven. Mijn beknopte antwoord geef ik in dire punten.
 
1. De noodzaak van de bevinding. Terecht hechten we in de gereformeerde gezindte aan de waarde van bevinding. Een geloof zonder bevinding is geen echt geloof, maar een dood geloof, want de geestelijke beleving ontbreekt er aan. Ik gebruik om het uit te leggen aan kinderen wel eens het voorbeeld van een dierentuin: Het maakt groot verschil of je veel gehoord hebt over een dierentuin, of dat je er zelf bent geweest en hebt ervaren hoe het daar is. Zonder enige geestelijke bevinding wordt niemand zalig. Daarbij dient het ons wel te gaan om een Bijbelse bevinding, want er is links en rechts veel menselijke ervaring wat zich als zodanig aandient, maar niet uit Gods Woord opkomt en er niet toe is te herleiden. Overigens is er over de term en over de inhoud van de bevinding nogal wat verschil in opvatting. Daar moet je elkaar niet om verketteren, mits het maar authentieke Bijbelse beleving is van de kernpunten zonde en genade, gericht en vrijspraak, wet en evangelie, rechtvaardiging en heiliging enz. Het veelvuldig roepen van predikers dat de prediking bevindelijk moet zijn wil nog niet zeggen dat onze prediking dat ook daadwerkelijk is.
 
2. Zo kom ik bij het antwoord op het eigenlijke van je vraag. Een preek is goed als het Woord werkelijk bediend wordt. Maar dan wel, VOLUIT bediend wordt, dat betekent dat ook de toepassing daarvan in een mensenleven door de Heilige Geest aan de orde dient te komen. Voorop gaat dien te gaan een goede en eerlijke uitleg, maar die dient verweven te zijn met een stukje toepassing naar het hart en het leven van de hoorders. Ik adviseer je om het prachtige formulier voor de bevestiging van de dienaren van het Goddelijke Woord, achter in je Bijbeltje te lezen. Daarin wordt o,a, over de taak van de predikers gezegd: "dat zij des Heeren Woord grondige en oprecht aan het volk zullen voordragen (Uitleg, A.v.V. ) en het toe-eigenen (bevinding, A.v.V.) zo in het gemeen, als in het bijzonder... etc.
 
3. Bevinding IN de preek. Nu heb je het over een preek die weinig bevinding bevat, maar wat is weinig? Het bevindelijke ligt hem niet in de het aantal woorden dat er aan gewijd wordt. Ontbreekt de bevinding geheel dan is een preek dus niet goed, maar als de uitleg goed Bijbels is kan de Geest dat nog wel gebruiken. Hoogstens kun je in zo'n geval zeggen dat zo’n prediking een groot manco heeft. Als "licht" hoeft zo'n preek niet per definitie gekenschetst te worden. Het kan ook een preek zijn over een tekst waarin Gods toorn over de zonde aan de orde komt. De bevinding in de preek dient trouwens wel uit de preektekst op te komen. Een beschrijving van wat een mens zoal ervaart op de weg tot God en met God kan verworden tot een verstandelijk systeem. Daar zit ook geen leven in, het is een beschouwend spreken over de bevinding, dus niet bevindelijk. En zeker niet als dat in clichématige bewoordingen gebeurt. Het zal er om gaan dat de prediker vanuit het Woord doorstoot naar het hart en leven van de hoorder zodat hij het door de kracht van de Geest zelf ervaart. Gods Woord is zelf bevindelijk van karakter. Een predikant hoeft niet zelf de bevinding toe te voegen, in een goede Bijbelse preek zit de bevinding zoals de bloedsomloop in het lichaam van de mens. Het ligt er niet dik boven op, maar zit er wel in.
 
Tenslotte over bevindelijke prediking wordt verschillende gedacht binnen de geref. gezindte. Het kan een sterk naar binnen gekeerde bevindelijkheid zijn, die zich alleen maar richt op de zielenroerselen,of  een sterk op Christus gerichte bevindelijkheid, zoals bijvoorbeeld bij de Schotten zoals A. Gray en de brs. Erskines. Dat laatste acht ik heilzamer, al is zelfonderzoek op zijn tijd nodig. Tenslotte meer in het algemeen kan men zegen dat gereformeerde prediking inhoudt tot vier kunnen tellen: Kenmerkend  voor die prediking is: De ene Naam, de twee wegen, de drie stukken, de vier staten. Maar daarmee zit ik al aan de grens van je vraag, want die richtte zich op het bevindelijke.

Ik hoop dat je mag ervaren wat we vaak zingen: "'Uw Woord kan mij, ofschoon ik alles mis, door zijne smaak en hart en zinnen strelen."
 
Ds. A. van Vuuren

Dit artikel is beantwoord door

Ds. A. van Vuuren

• Geboortedatum:
  02-11-1948
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Capelle a/d IJssel
• Status:
  Actief

135 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven