Achtergrond van de tale Kanaäns?

Wat is de achtergrond van de tale Kanaäns? Wat is het doel in de diensten als dit gesproken wordt? Ik bezocht onlangs voor het eerst een dienst van de Gereformeerde Gemeente in Ned. en was verbijsterd door het eentonige gemurmel dat ik hoorde. Wat voor beeld moet ik van God krijgen als ik de voorgangers en de voorlezer nauwelijks kan verstaan of mij door zijn leestoon zo laat afleiden van de inhoud? Onderling wordt toch ook niet zo gesproken? Het leek mij oneerbiedig.

Beste vragensteller,
 
Je vragen laten zien dat je inderdaad niet vertrouwd bent met een bepaalde stroming binnen de zogenoemde gereformeerde gezindte. Daarmee duiden we de breedte aan van die kerken die willen luisteren naar de bijbel zoals die opgevat wordt volgens de belijdenisgeschriften van de Reformatie: de Nederlandse Geloofsbelijdenis, de Heidelbergse Catechismus en de Dordtse Leerregels. Die kerken vertonen onderling toch ook weer grote verschillen. In visie op de leer en de verwoording daarvan, in levensstijl en kleding en in inrichting van de eredienst.

Je bent in aanraking gekomen met de meest aparte stroming die sterk gestempeld is door een eigen, smalle visie op Schrift en belijdenis en sterke nadruk legt op de beleving van het geloof zoals die ervaren wordt in een bepaalde bekeringsweg. Daarin is een eigen taalgebruik gegroeid dat we de “tale Kanaäns” noemen. Die is geworden tot een soort geheimtaal of code voor ingewijden. Velen in de eigen gemeente waar deze kerkelijke cultuur heerst begrijpen het niet maar respecteren deze als een uiting van de ware geloofsbeleving zoals Gods volk die leert. Daarin klinkt sterk door de beleving van zonde en schuld, benauwdheid van het hart en diepe klacht. Dat alles typeert de toon van de prediking, de houding van het lichaam en het gebruik van de stem.

Ik zou dit niet zo snel als oneerbiedig aanduiden. Voor een onbekende hiermee wel als vervreemdend en onbegrijpelijk. Ook ik heb niet de indruk dat men zich inspant duidelijk te zijn voor de breedte van de eigen gemeente, laat staan voor buitenstaanders. Met het gevaar dat bepaalde uitingen een eigen leven gaan lijden die kunnen overkomen als ongepast of bijna oneerbiedig.

Hopelijk geeft je dit meer begrip voor wat je ervaren hebt. Dat hoeft nog geen instemming te betekenen.
 
Ds. B. J. van Vreeswijk